طی ۲۰۰ سال گذشته هیچ اختراعی به اندازه اختراع توالت به بهبود بهداشت كمك نكرده است. اما این طرح جهانگیر نشد و فقط یك سوم دنیا از آن استفاده می‌كنند. توالت در سال ۱۷۷۵ اختراع شد و جان میلیون‌ها نفر را نجات داد. در عین حال نتوانست به بیش از دو سوم جمعیت جهان برسد. و برای همین هم بهینه‌سازی آن لازم است. هم اكنون نزدیك به ۲.۵ میلیارد نفر از مردم جهان از دسترسی به توالت محروم‌اند. نبودن دسترسی به توالت سبب گسترش بیماری‌های اسهالی می‌شود كه بنا به آمار مركز جهانی بهداشت سالانه سبب مرگ نزدیك به ۱.۵ میلیون كودك می‌شود.

«بنیاد بیل و ملیندا گیتس» اخیرا در گزارشی اعلام كرد كه تكنولوژی سیفون توالت عقب‌مانده است و ضرورت دارد كه این وسیله دوباره اختراع شود.

این بنیاد روز سه‌شنبه گذشته، ۲۸ تیرماه، اعلام كرد كه ۴۱ میلیون دلار برای كسی كه بتواند سیفون توالت را كه طرح آن به سال‌های ۱۷۰۰ میلادی برمی‌گردد دوباره طراحی كند در نظر گرفته است.

به گزارش رادیوفردا مدیر بخش توسعه جهانی این بنیاد می‌گوید كه طی ۲۰۰ سال گذشته هیچ اختراعی به اندازه اختراع توالت به بهبود بهداشت كمك نكرده است. اما این طرح جهانگیر نشد و فقط یك سوم دنیا از آن استفاده می‌كنند. چیزی كه ما لازم داریم ایده‌ای تازه است. سخن كوتاه این كه ما می‌خواهیم توالت را دوباره اختراع كنیم. نواقص این طرح چیست؟ در بیشتر كشورهای رو به رشد‌ بهای آن زیاد است، برای نصب آن نیاز به آب و لوله‌كشی فاضلاب هست كه همیشه در دسترس نیست و، به گفته فرانك ریجس برمن، رئیس سیستم‌های تخلیه فاضلاب در آمریكا، سیفون‌های موجود كاری در جهت بهسازی فضولات انسانی نمی‌كنند.

او می‌گوید: «توالت در سال ۱۷۷۵ اختراع شد و جان میلیون‌ها نفر را نجات داد. در عین حال نتوانست به بیش از دو سوم جمعیت جهان برسد. و برای همین هم بهینه‌سازی آن لازم است.» هم اكنون نزدیك به ۲.۵ میلیارد نفر از مردم جهان از دسترسی به توالت محروم‌اند. نبودن دسترسی به توالت سبب گسترش بیماری‌های اسهالی می‌شود كه بنا به آمار مركز جهانی بهداشت سالانه سبب مرگ نزدیك به ۱.۵ میلیون كودك می‌شود.

ریجس برمن می‌گوید: ما می‌خواهیم فضولات را به عنوان منبعی برای بازیابی نگاه كنیم و ببینیم چگونه می‌شود انرژی، مواد كانی و همین طور آب را بازیابی كرد. ما می‌خواهیم توالتی اختراع كنیم كه ارزان باشد و هزینه آن بیش از چند پنی نباشد، به گونه‌ای كه به راحتی برای مردم كشورهای فقیر هم قابل دسترسی باشد.

بنیاد گیتس هشت جایزه در این زمینه به دانشگاه‌ها داده است. برخی از پروژه‌هایی كه این مراكز در دست دارند از این قرار است:‌ اندرو كاتن از دانشگاه لوبارو در بریتانیا توالتی را طراحی می‌كند كه بتواند آب و نمك را از مدفوع و ادرار بازیابی كند. گیورگیس استفانیدیس از دانشگاه دلفت در هلند روی توالتی كار می‌كند كه بتواند با استفاده از امواج مایكروویو از فاضلاب برق تولید كند. پلاسمای گازی شده می‌تواند بر اساس این طرح سبب ایجاد انرژی برق شود.

یو لین چن از دانشگاه تورونتو در كانادا روی پروژه‌ای كار می‌كند كه بتواند توالتی بسازد كه در ۲۴ ساعت خطر انتشار بیماری از طریق فضولات انسانی را به صفر برساند. طرح چن به كار بردن پسابش (خشك كردن)، ‌ فیلتر كردن و خنثی‌سازی فضولات است. مایكل هافمن از انستیتو تكنولوژی كالیفرنیا روی توالتی با انرژی خورشیدی كار می‌كند. بر اساس این طرح هسته‌های خورشیدی به اندازه‌ای نیرو تولید می‌كنند كه بتوانند فضولات را تبدیل به سوخت برای برق كنند.

بنیاد خیریه گیتس یادآوری كرده است كه هیچ یك از این كوشش‌ها نمی‌تواند مشكل بهداشتی جهان را یك‌شبه حل كند و ما باید همچنان در راه ساخت توالت‌هایی در هماهنگی با سیستم آب‌رسانی و بهداشتی باشیم. گرچه تلاش‌های بسیاری برای بازسازی توالت صورت گرفته است كه هیچ یك از آن‌ها به نتیجه مطلوب نرسیده است، بنیاد گیتس امیدوار است كه بالاخره طرحی انقلابی كار را تمام كند.

انتظار می‌رود دانشگاه‌هایی كه این بودجه‌ها را در اختیار دارند تا سال آینده نمونه‌های كاری خود را ارائه دهند. ریجس برمن می‌گوید بنیاد گیتس انتظار دارد برخی از این طرح‌ها در سه چهار سال آینده آماده بازار باشد. به گفته او، گرچه این پروژه برای كشورهای جهان سوم طراحی شده، برخی از این ایده‌ها می‌تواند در اروپا و آمریكا نیز مفید باشد، به ویژه زمانی كه مسئله كمبود آب مطرح می‌شود. به باور وی عاقلانه نیست كه آب را تا حد آب آشامیدنی تصفیه كنیم و بعد در سیستم فاضلاب آن را هدر دهیم. او می‌گوید: ما اطمینان داریم كه دانش و فن‌آوری بشری می‌تواند چیزی در این زمینه درست كند، در حد تكنولوژی تلفن همراه.

تماشاخانه