شهر بازي‌ هاي خطرناك تهران

جام جم آنلاين: اگر جان كودكتان را دوست داريد براي تفريح شهربازي‌ها را انتخاب نكنيد! اين را نه خبرنگاران كه همواره متهم به اغراق كردن و بزرگنمايي مشكلات هستند مي‌گويند بلكه هشداري است از‌ سوي موسسه استاندارد مبني بر اين واقعيت تلخ و نگران‌كننده كه وضعيت شهربازي‌هاي كشور بسيار وخيم و در يك كلام غيراستاندارد است.

هر چند طي سال‌هاي اخير حوادث تلخي كه هرازچندگاه در شهربازي‌هاي گوشه و كنار كشور بوقوع مي‌پيوست تلنگري بود بر اين ‌كه تجهيزات به‌كار رفته در وسايل بازي و تفريح اين شهربازي‌ها تا چه حد غيرقابل اطمينان و از لحاظ ايمني خطرناك است، اما گزارش چندي پيش موسسه استاندارد كه بر وضعيت نامطلوب شهربازي‌هاي كشور تاكيد دارد بيانگر اين واقعيت است كه رفتن به شهربازي و استفاده از وسايل بازي و سرگرمي آنها يعني دست و پنجه نرم كردن با مرگ.

در واقع گزارش موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مهر تاييدي است بر غيراستاندارد بودن شهربازي‌هاي كشور.

موسسه استاندارد گزارش خود را براساس تحقيقات، بازرسي و آزمون‌هاي دقيق و وسيعي كه از ابتداي امسال روي 11 شهربازي پايتخت انجام داده است، ارائه كرده و در نتايج نهايي مشخص شده است كه متاسفانه بيشتر اين تجهيزات و زمين‌هاي بازي مغاير با استانداردهاي ملي هستند. گزارش موسسه استاندارد در حالي طي روزهاي اخير موجب نگراني خانواده‌ها شده كه تاكنون هيچ سازمان يا دستگاه اجرايي مسووليت ايمن‌سازي شهربازي‌هاي كشور را برعهده نگرفته است و به نظر مي‌رسد ايمن‌سازي شهربازي‌ها متولي خاصي ندارد!

يك داستان دنباله‌دار

جان باختن 6 دانش‌آموز دختر در حادثه پارك شهربازي در سال 85، تركيدگي سرسره بادي در شهربازي تهرانپارس در سال 85، سقوط 2 نفر از چرخ ‌و فلك پارك ارم در سال 83، سقوط دختر و پسر جواني به دليل شكسته شدن ميله‌هاي نگهدارنده بشقاب پرنده بوستان شاهد در سال 87، سقوط صندلي پرنده يكي از شهربازي‌هاي اطراف تهران در 13 فروردين 87 كه شهرداري تهران با اين ادعا كه محدوده اين شهربازي در اسلامشهر است از پذيرفتن مسووليت اين حادثه شانه خالي كرد و...

اينها تنها گوشه‌اي از حوادث تلخي است كه طي سال‌هاي اخير به دليل استاندارد نبودن بوستان‌ها و شهربازي‌ها آن هم فقط در تهران رقم خورده است.

تجهيزات فرسوده و قديمي

نمي‌دانيم آخرين باري كه به شهربازي يا پارك‌هايي كه مجهز به وسايل بازي و سرگرمي كودكان و بزرگسالان هستند رفته‌ايد كي بوده است؟ اما مدت‌هاست ديگر بيشترين چيزي كه توجه شهروندان را در شهربازي‌ها به خود جلب مي‌كند نه جذابيت‌هايي بصري است كه سعي شده با رنگ‌آميزي و چراغاني و پخش موسيقي ايجاد شود بلكه كهنگي، فرسودگي و قديمي بودن اغلب تجهيزات و وسايل موجود در شهربازي‌هاست كه توجه هر نگاه تيزبين و موشكافي را به خود جلب مي‌كند.

9 سال سهل‌انگاري

سال 81 بود كه تدوين استانداردهاي ملي تجهيزات زمين بازي و تجهيزات شهربازي در دستور كار سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران قرار گرفت با اين اميد كه شايد آشفته‌بازار ورود تجهيزات غيراستاندارد به شهربازي‌ها سر و ساماني پيدا كند، اما متاسفانه چنين نشد.حوادث تلخي كه طي سال‌هاي اخير و هرازچندگاه در شهربازي‌هاي برخي استان‌هاي كشور و بخصوص در پايتخت رخ مي‌دهد بيانگر اين واقعيت است كه حتي با وجود قانون مذكور هم نه تنها آمار وقوع حوادث در شهربازي‌ها كاهش چنداني نداشته است بلكه موضعگيري عمده مسوولان موسسه استاندارد در مقابل نقص فني وسايل بازي و غيراستاندارد بودن آنها در اين سال‌ها بيشتر سياست سكوت بوده است.

نظارت كمرنگ موسسه استاندارد

نگاهي به گذشته نشان مي‌دهد موضوع غيراستاندارد بودن تجهيزات شهربازي‌هاي كشور براي اولين‌بار نيست كه مطرح مي‌شود چرا كه سال قبل مديركل سابق استاندارد و تحقيقات صنعتي استان اصفهان نيز در اظهارنظري از غيراستاندارد بودن شهربازي‌هاي استان اصفهان خبر داده و آنها را مستحق ذوب شدن در كوره‌هاي ذوب آهن دانسته بود.

براساس قانون، استاندارد تجهيزات زمين بازي و وسايل شهربازي اجباري است، اما چرا موسسه استاندارد تاكنون اقدام چندان قاطعي در برخورد با مالكان شهربازي‌هاي غيراستاندارد انجام نداده است و به گونه‌اي كج‌دار و مريز با اين موضوع برخورد كرده است؟

جا‌جم براي دريافت پاسخ موسسه استاندارد با نظام‌الدين برزگري رئيس موسسه استاندارد تماس تلفني گرفت اما وي ما را به مدير استان تهران ارجاع داد و تلاش خبرنگار ما براي گرفتن پاسخ از سوي مسوولان موسسه استاندارد بي‌نتيجه ماند.

كوتاهي مسوولان شهربازي‌ها

معاون حفاظت و پيشگيري سازمان آتش‌نشاني تهران به عنوان يكي از متوليان اصلي رسيدگي به حوادث و سوانح در گفت‌وگو با «جام‌جم» مي‌گويد كه سازمان آتش‌نشاني بارها آمادگي خود را براي همكاري با مسوولان شهربازي‌ها به منظور بررسي وضعيت ايمني تجهيزات و وسايل شهربازي‌ها و شناسايي نواقص فني به منظور اطلاع‌رساني به گردانندگان اين شهربازي‌ها اعلام كرده‌اند، اما متاسفانه استقبالي در اين زمينه نشده است.

به گفته داوود براتي متاسفانه تاكنون هيچ‌يك از شهربازي‌هاي تهران از سازمان آتش‌نشاني تاييديه ايمني نگرفته‌اند و در واقع عدم كنترل كيفي دقيق اين دستگاه‌ها و وسايل شهربازي‌هاست كه خطرآفرين شده و اين همان موضوعي است كه مسوولان آتش‌نشاني از آن ابراز نگراني مي‌كنند.

تجهيزات چيني بي‌كيفيت

اين‌طور كه معلوم است اينجا هم پاي تجهيزات غيراستاندارد چيني به ميان آمده است، همان‌هايي كه حالا استفاده از آنها در وسايل بازي و تفريحي موجود در شهربازي‌ها هم دردسرساز و خطرآفرين شده است.

براتي هم اين را مي‌پذيرد كه ورود تجهيزات چيني به بازار وسايل بازي و دستگاه‌هاي شهربازي‌ها مشكل‌آفرين شده است. او مي‌گويد: اكثر اين وسايل حركات دوراني و يا زاويه‌اي با سرعت بالا دارند و به جهت بار سنگيني كه از سوي مراجعه‌كنندگان چند 10 هزار نفري در شبانه‌روز به آنها تحميل مي‌شود ضروري است كه اين قطعات و تجهيزات و حتي موتورهاي آنها كاملا منطبق با استانداردها باشد.

شهرداري: مسوول نيستيم

اولين گزينه براي مسووليت ايمن‌سازي فضاهاي تفريحي و شهربازي‌ها به نظر مي‌رسد شهرداري‌ها هستند. به همين منظور تلاش كرديم با يكي از مسوولان معاونت خدمات شهري شهرداري تهران گفت‌‌وگويي انجام دهيم، اما متاسفانه مدير روابط عمومي اين حوزه تاكيد كرد كه فقط در مورد اماكن تفريحي و وسايل بازي و سرگرمي كه در پارك‌ها و بوستان‌هاي محله‌اي شهر تهران موجود هستند، شهرداري مسوول است و شهرداري هيچ مسووليتي در قبال شهربازي‌هاي بزرگ شهر تهران ندارد زيرا اداره هر يك از آنها به بخش خصوصي واگذار شده و خود آنها نيز بايد در اين زمينه پاسخگو باشند.

اين اظهارات در حالي مطرح مي‌شود كه هم‌اكنون حتي شهربازي‌هاي كوچك داخل بوستان‌ها كه زيرنظر شهرداري‌هاي مناطق اداره مي‌شوند هم به دليل بكارگيري تجهيزات چيني و بي‌كيفيت داراي مشكلات اساسي هستند.

كلاف سردرگم صدور مجوز

حالا شهربازي‌هاي كشور با 2 چالش اساسي مواجه هستند اول اين ‌كه معلوم نيست كدام سازمان يا دستگاه اجرايي كشور متولي صدور مجوز به بخش خصوصي براي داير كردن شهربازي‌ها ست؟ و ديگر اين‌كه بحث ايمني در شهربازي‌هاي بخش خصوصي نيز متولي مشخصي ندارد.اما نكته مهم در اين ميان اين است كه اكثر شهربازي‌هاي فعال در كشور و بخصوص پايتخت در حالي زيرنظر سرمايه‌گذار بخش خصوصي اداره مي‌شوند كه معلوم نيست اين بخش از كدام دستگاه اجرايي مجوز داير كردن شهربازي را دريافت مي‌كند؟به عنوان نمونه مسوول يكي از شهربازي‌هاي سرپوشيده شهر تهران مي‌گويد: ما بخش خصوصي هستيم و زيرنظر جاي خاصي فعاليت نمي‌كنيم. به گفته وي كافي است سرمايه‌گذار بخش خصوصي به اداره ثبت شركت‌ها مراجعه كند تا بتواند مجوز فعاليت را به طور رسمي دريافت كند.

اين‌طور كه از گفته وي برداشت مي‌شود به نظر مي‌رسد صرفا داشتن سرمايه و اعلام به اداره ثبت شركت‌ها براي داير كردن يك شهربازي كافي است و بررسي يا تاييد صلاحيت و... موضوعي بي‌اهميت است! اما مهم‌تر از همه اين‌ كه اگر حادثه‌اي نيز بوقوع بپيوندد مشخص نيست شهروندان زيان‌ديده بايد از شهربازي‌ها به كدام دستگاه اجرايي در كشور شكايت ببرند؟

همان‌طور كه در اين گزارش اشاره شد به نظر مي‌رسد نه معاونت خدمات شهري شهرداري تهران و نه بخش خصوصي، نه موسسه استاندارد و نه هيچ سازمان و دستگاه اجرايي ديگر نه تنها حاضر به پذيرفتن مسووليت ايمن‌سازي شهربازي‌ها نيستند، بلكه هر يك تلاش مي‌كنند تا به نوعي با شانه خالي كردن از اين مسووليت آن را به گردن سازمان ديگري بيندازند.

اما آنچه در اين ميان كمتر توجهي به آن مي‌شود جان شيرين شهرونداني است كه شهربازي‌ها را محيطي شاد و مفرح براي گذران اوقات فراغت اعضاي خانواده‌شان تصور مي‌كنند.مهم‌تر اين ‌كه چه آن دسته از مجموعه‌هاي كوچك بازي و تفريح داخل پارك‌ها و چه شهربازي‌هاي بزرگ صرف‌نظر از اين‌كه زير نظر شهرداري‌ها اداره شوند، باز هم اين موضوع ضرورت نظارت هر چه دقيق‌تر موسسه استاندارد يا هر نهاد نظارتي ديگر بر عملكرد گردانندگان اين شهربازي‌ها را طلب مي‌كند تا شايد به اين ترتيب آمار حوادث و سوانح در شهربازي‌ها نيز كنترل و كاهش يابد.