امامزاده ای با قدمت ۷ قرن در ارتفاعات تجریش

بنای هشت ضلعی امامزاده قاسم (ع) متعلق به قرن هفتم که گنبد پیازی شکل پوشیده شده از کاشی های آبی رنگ و صندوق چوبی مرقد متعلق به زمان شاه طهماسب اول نشان از قدمت این بقعه در روستای گلاب دره دارد.

به گزارش شبستان، علاقه قلبی مردم ایران به سلف صالح ائمه معصوم (ع) بر هیچ کس پوشیده نیست. آنچنان که مدفن مطهر آنها همواره ملجاء و پناهگاهشان در لحظات تلخ و شیرین زندگی است.

اما در مناسبت های خاص این شور و علاقه جلوه و نمدی بیش از پیش دارد تا جایی که بنابر گزارش سازمان اوقاف و امور خیریه که تولیت امامزادگان و بقاع متبرکه کشور را بر عهده دارد در نورز سال 90 بیش از 46 میلیون زائر در این اماکن مطهر حضور یافته اند.

نوروز 91 و تعطیلات چند روزه آن فرصتی است مغتنم برای حضور در این امکان که بنابر گفته رهبر معظم انقلاب باید به قطب فرهنگی کشور تبدیل شوند، است. از این رو به معرفی برخی از بقاع متبرکه در شهر تهران می پردازیم.

بقعه متبرکه امامزاده قاسم (ع)

آستان مقدس حضرت امامزاده قاسم (ع) از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی(ع) با مساحت حدود شش هزار متر مربع بر فراز بلندی مشرف به روستای ییلاقی گلاب دره بالاتر از تجریش قرار دارد. قدیم ترین آثار این بقعه مربوط به زمان شاه طهماسب صفوی است و در زمان قاجار نیز اصل بنای بقعه توسعه داده شده است. قسمت اصلی بقعه، مشتمل بر بنایی هشت ضلعی است که آن را از آثار قرن هفتم هجری دانسته اند که بخش درونی حرم امامزاده را تشکیل می دهد و گنبد پیازی شکل پوشیده شده از کاشیهای آبی رنگ بر بلندای آن خود نمایی می کند. صندوق چوبی مرقد دارای تاریخ 963 هجری است که متعلق به زمان شاه طهماسب اول صفوی است .طرح جامع عمرانی بنای بقعه در سال های اخیر تصویب گردیده و باز سازی آن در حال اجرا است.

این بنا دارای دو شبستان زنانه و مردانه به طور جداگانه، و دارای امکانات رفاهی مناسب از قبیل زائر سر است. بقعه مزبور تحت شماره 908 جزوآثار ملی به ثبت رسیده است.

بقعه متبرکه شیخ عبد الله طرشتی

بقعه متبرکه شیخ عبد الله (ع) در روستای قدیمی طرشت که امروزه یکی از مناطق شهری است، در شمال غربی شهر تهران داخل پارک طرشت واقع شده است. بنای قدیمی بقعه با پلان مربع شکل و آجرهای بزرگ به صورتی ساده ساخته شده که در حال حاضر پوشش گنبدی کم خیزی بر آن استوار است. قدیمی‌ترین تاریخ موجود مربوط به سنگ قبرهایی با تاریخ 954و971 هجری قمری است، که حکایـت از بنای بقعه در آغاز دوران صفویه دارد.در سال‌های قبل، دو آب انبار بزرگ قدیمی در مجاورت بقعه قرار داشته و نیز مسجدی کهنسال که احتمالا مربوط به قرن نهم هجری بوده این مجموعه را کامل ساخته است .درباره شخصیت شیخ عبد الله، مردم محل اعتقاد دارند که علمای معتبر قرن‌های نخستین اسلامی بوده است. بقعه مزبور در سال‌های اخیر با همکاری سازمان میراث فرهنگی بازسازی و آینه‌کاری شده است. این بنا با شماره 2021 جزو آثار ملی ثبت شده است.

سقاخانه عزیز محمد (ره)

این سقاخانه از موقوفات فرد خیری به نام عزیز محمد است .دارای آب انبار قدیمی ،حوضچه آب و شیر و پا شیر بوده است .در این سقاخانه جایگاهی خاص برا روشن کردن شمع تعبیه شده است. در زیر شیر آب ،سنگی با سطح صاف بر سینه دیوار نصب و بر آن حک شده است: «الا حقر حاج عباس فرزند محمد به عنوان یادگار در آب و پاسنگ و لوله کشی ...» بقیه جمله بر اثر گذشت زمان از بین رفته است .این سقاخانه در خیابان وحدت اسلامی (شاهپور سابق)،خیابان مهدیخانی قرار دارد.

بقعه متبرکه امامزاده عزیز (ع)

در دامنه تپه های شمال شرقی اوین و در مجاورت روستاهای اوین و درکه بر فراز تپه ای که داخل دانشگاه شهید بهشتی قرار گرفته، در میان درختان سرسبز و در محیطی با صفا، بقعه و زیارتگاه خوش منظر و زیبایی متعلق به امامزاده عزیز (ع) وجود دارد که از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است.

بنای اصلی آن قبر کوچک مستطیلی متناسبی با سقف گنبدی بیضی شکل است. بنای اولیه آن مربوط به قبل از دوران قاجاریه است که در سال های بعد در دو طرف شرق و غرب این قبر دو اتاق ساده افزوده اند و ایوان پهن و وسیعی هم با جرزهای سنگی و نرده چوبی ساده در قسمت جنوب بقعه، مشرف به قریه اوین، احداث نموده اند .قبلا داخل حرم کوچک بقعه حفاظ چوبی ساده با خانه بندی های مربع درشت ،اطراف مرقد را احاطه کرده است. بنا بر زیارتنامه موجود، ایشان عموی گرامی امامزاده مطیب (ع) است که مرقد آن حضرت نیز در روستای اوین واقع شده است .به سبب شکل و رنگ سرخ گنبد شیروانی بقعه امامزاده عزیز (ع)،مردم بومی این بقعه را به نام امامزاده اناری خوانده اند. بقعه مزبور دارای امکانات رفاهی مناسب برای استفاده زائرین است.