اگرچه نماینده های کشورهای عضو طی چند دوره گذشته تغییری نکرده اند اما مواضع آنها به دو دلیل تغییرات جدی داشته است. دلیل اول مدل گفت وگوئی تیم مذاکره کننده ایرانی است که باعث شده است مذاکره کنندگان وارد موضوعاتی شوند که تا پیش از این خط قرمز آنها محسوب می شد. دلیل دوم تغییرات سیاسی در برخی کشورهای اروپائی و فشارهای اجتماعی و برخی تغییر و تحول های است که باعث شده کشورهای عضو لحن و ادبیات خود را در قبال ایران به شکل معناداری تغییر دهند.
نمایندگان کشورهای عضو گروه 1+5 تا ساعاتی دیگر برای مذاکرات دور جدید با جمهوری اسلامی ایران وارد مسکو محل برگزاری گفتگوها می شوند.
به گزارش مهر، هیأت هایی که به این دور از مذاکرات اعزام شده اند همان نماینده های سابق کشورهای عضو هستند و تغییری نکرده اند.
"وندی شرمن" سرپرست تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا، "جفری آدامز" نماینده انگلستان ، "ژاک اودیبر" نماینده دولت فرانسه، "سرگی الکسییویچ ریابکوف" نماینده روسیه، "ما ژائوشو" نیز نماینده کشور چین و در نهایت "هانس دیتر لوکاس" نماینده دولت آلمان در مذاکرات با ایران هستند.
دور جدید مذاکرات فردا دوشنبه ساعت 9 صبح آغاز می شود. در این نشست مطابق تماس تلفنی اشتون با جلیلی قرار شد بر سر پیشنهادات 5 گانه ایران بحث و بررسی صورت گیرد.
پیشنهاد 5 گانه طرف ایرانی در حالی است که اگرچه نماینده های کشورهای عضو طی چند دوره گذشته تغییری نکرده اند اما مواضع آنها به دو دلیل تغییرات جدی داشته است. دلیل اول مدل گفت وگوئی تیم مذاکره کننده ایرانی است که باعث شده است مذاکره کنندگان وارد موضوعاتی شوند که تا پیش از این خط قرمز آنها محسوب می شد. در این رابطه اعتراف رسانه ای غربی از جمله واشنگتن پست و نیویورک تایمز به اندازه کافی گویا است.
البته تغییر در ادبیات این کشورها علت های دیگری هم داشته است که از جمله آنها تغییرات سیاسی در برخی کشورهای اروپائی و فشارهای اجتماعی و برخی تغییر و تحول های است که باعث شده کشورهای عضو لحن و ادبیات خود را در قبال ایران به شکل معناداری تغییر دهند.
این چرخش استراتژیک را در نگاه به سوابق کشورهای مذاکره کننده باید دید.
شرمن با ماموریت جدید
شرمن معاون هیلاری کلینتون و گزینه تیم کارشناسان باراک اوباما به جای ویلیام برنز است که برای اولین بار به قصد شرکت در مذاکرات راهی استانبول شد. شرمن از کهنه کاران سیاست خارجی دولت آمریکا و از سیاست مداران با نفوذ در این کشور است .بسیاری از کارشناسان معتقدند که تغییر نماینده هسته ای آمریکا از برنز به شرمن به دلیل تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران و پذیرفتن حق غنی سازی برای ایران است.
چرخش اودیبر در سایه اولاند
اودیبر 48 ساله مدیرکل امور سیاسی، امنیتی و خلع سلاح وزارت امور خارجه فرانسه است که طی چند دوره گذشته به عنوان نماینده فرانسوی ها رودرروی مذاکره کنندگان ایران قرار گرفته است.
اودیبر از جمله کسانی است که همواره در جلسات مذاکره تندترین مواضع را علیه سیاست های هسته ای ایران داشته است. او که سالها مشاور ارشد وزیر دفاع فرانسه بوده است در یکی از نشست های اولیه مذاکره صریحا اعلام می کند که ما نباید هیچ حقی برای برنامه های هسته ای ایران قائل باشیم. برخورد تند اودیبر حتی باعث شد تا اشتون تلاش کند سخنان وی را تعدیل و اصلاح کند.
با این حال چندی است که مواضع وی در قبال برنامه های هسته ای ایران به شکل چشمگیری تغییر کرده است.
با کنار گذاشته شدن سارکوزی که به سیاست های تند و افراطی شهرت داشت و روی کار آمدن اولاند و سوسیالیست ها، مواضع این دولت در قبال ایران نرم تر شده است تا انجا که گفته می شود اودیبر در جلسات مذاکره مواضع منطقی تری در قبال ایران اتخاذ کرده است. این درحالی است که با روی کار آمدن اولاند حتی اخباری مبنی بر تغییر اودیبر نیز در رسانه ای فرانسوی منتشر شد. در هر صورت سابقه تاریخی دولت های سوسیال نشان می دهد که در مقابل آمریکا حاضر نیستند دنباله روی بی چون و چرا داشته باشند.
اثرپذیری ریابکوف از آمدن پوتین
نماینده ارشد کرملین در مذاکرات گروه 1+5 با ایران ریابکوف است. وی سیاستمدار سابقه دار و مشهور به پختگی خاصی در مسائل سیاسی این کشور است. وی که سالها در حوزه مدیریت سیاست خارجه روسیه فعال بوده و در حال حاظر از مردان فعال سیاست خارجی روسیه محسوب می شود همواره نسبت به مسائل هسته ای ایران مواضع خاص و تلاش داشته است از برنامه های هسته ای ایران حمایت کند. وی همچنین در مواضع خود با تاکید بر بی اثر بودن تحریم ها تلاش داشته است مباحث مربوط به سایست های هسته ای ایران از طریق مذاکره و گفت وگو حل و فصل کند.
با این حال با ورود مجدد ولادیمیر پوتین به کرملین در ردای رئیس جمهوری روسیه مواضع روسیه در قبال سیاست های هسته ای ایران بدون تغییر نخواهد بود. انچه که مسلم است روسیه تحت هدایت پوتین یکی از پرتنش ترین دوران خود را در سیاست خارجی با آمریکا سپری کرده و وی یکی از جدی ترین منتقدان رفتارها و کردارهای آمریکا در جامعه بین الملل بوده است. به این ترتیب انتظار می رود ضدیت بیشتر روسیه با آمریکا بیش از گذشته در جلسات مذاکره خود را نشان دهد.
"هانس دیتر لوکاس" نماینده دولت آلمان
"هانس دیتر لوکاس" که به عنوان رئیس هیئت دیپلماتیک آلمان است تا به امروز گزینه مقابل تیم مذاکره کننده ایران بوده است.
در آلمان نیز نسبت به سیاست های اقتصادی مرکل انتقادات جدی شکل گرفته است تا انجا که حزب محافظه کار دموکرات آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان ضربه انتخاباتی سختی را پیش از اجلاس بغداد متحمل شد . وی تا پیش از این در قبال مسائل اقتصادی حاکم بر اروپا همراه و دنباله روی سارکوزی بوده است . اما نتایج انتخابات اخیر در فرانسه نشان داد که سیاست های ریاضت اقتصادی چندان مورد حمایت افکار عمومی نیست و در واقع بخشی از این شکست را می بایست سیاستهای مرکل در قبال جمهوری اسلامی ایران در حوزههای اقتصادی دانست .
آدامز با سابقه ضد ایرانی
"جئوفری آدامز" سفیر سابق انگلیس در تهران است که همانند چند دوره گذشته در مذاکرات مسکو مقابل جلیلی قرار می گیرد. از مهمترین نکاتی که در مورد آدامز باید مورد توجه قرار داد تائیدی است که وی برای ضدیت با ایران از سوی رژیم صهیونستی گرفته است.
آدامز همان کسی است که در جریان مذاکرات برای آزادی 15 ملوان انگلیسی در سال 86 که توسط سپاه دستگیر شده بودند، بیشترین نقش را ایفا کرد.وی البته پس از انتشار اسناد ویکی لیکس به عنوان فردی که به صورت محرمانه علیه ایران به دولت آمریکا مشاوره می دهد دچار رسوائی شد.
با این حال وی در مذاکرات استانبول تاکید کرد که برنامه هستهای ایران مسالهای لاینحل نیست و راه حلی برای آن وجود دارد.
ضرب المثل چینی
"ما ژائوشو" نماینده دولت چین در مذاکرات است. مواضع چین در قبال سیاست های هسته ای ایران تقریبا روشن است. در پایان نشست بغداد ژائوشو با ضرب المثلی چینی می گوید: "سفری هزار مایلی با برداشتن گام های اولیه آغاز میشود" و به این ترتیت چشم انداز مثبتی برای مذاکرات به فضای رسانه ای تزریق می کند.
یکی از شواهد موجود برای شناختن نحوه تعامل چین با برنامه های هسته ای ایران اسناد ویکی لیکس است. در این اسناد به صراحت نشان می دهد که دولت چینی در مذاکرات محرمانه با دولت آمریکا همواره خواستار شفافیت ایالات متحده در قبال برنامه های هسته ای ایران شده و بر گفت وگو تاکید کرده است.
با این حال آنچه مشخص است این است که علی رغم تغییر در ادبیات طرف غربی در مواجهه با سیاست های هسته ای ایران و نداشتن برنامه در انجام مذاکرات و همچنین نداشتن اختیارات کافی برای تصمیم گیری به نظر نمی رسد در نشست مسکو اتفاق متفاوتی از آنچه در بغداد و استانبول گذشت رخ دهد.