وقتی گدایی شغل می شود

ایلنا: شاید به نظر برخی از مردم و مسئولان پدیده شوم تکدی‌گری که امروزه یکی از آسیب‌های اجتماعی جدی است، کمی نخ نما شده باشد. ولی باید بپذیریم که بخش قابل توجهی از جرایم و بزهکاری‌ها ناشی از عدم ساماندهی متکدیانی است که در برخی مواقع به صورت سازمان یافته اقدام به این کار می‌کنند.

اتباع برخی از کشور‌ها که به دلیل مشکلات داخلی، شهرهای کشورمان را مکانی مناسب برای به دست آوردن پول مفت!! بدون هیچ زحمت و تلاشی می‌دانند، دامنه این معضل را وسیع‌تر کرده است. افرادی که بدون هیچ ترس و نگرانی بر سر چهارراه‌ها و معابر اصلی شهر‌ها تکدی‌گری می‌کنند و به قول یکی از مسئولان به صورت سازمان یافته در کار توزیع و قاچاق موادمخدر هستند.
 
چهره یکی از پسربچه‌های کوچکی که در خیابان امام خمینی شهر گرگان به همراه یک زن با لباس‌های مندرس و کهنه مشغول گدایی است، جلب نظر می كند. در‌‌ همان نگاه اول می‌توان حدس زد که این کودک و زن تبعه کشوری دیگر هستند.
 
پسرك می‌گوید مدرسه نمی‌رود. می‌گویم چند سال داری؟ می‌گوید نمی‌دانم. لهجه‌اش نشان می‌دهد که افغانی است. از او می‌پرسم ایرانی هستی؟ می‌گوید نه افغانی هستیم. به زنی که چند قدمی دور‌تر ایستاده اشاره می‌کنم می‌گوید مادرم است. می‌گویم چرا به کشور خودتان نمی‌روید. جواب می‌دهد اینجا کار! می‌کنیم. زندگی ماه همین جاست. می‌گویم مادرت با من صحبت می‌کند؟ می‌گوید نه او نمی‌تواند.
 
یکی از شهروندان گرگانی که شاهد گفتگوی ماست. جلو می‌آید و می‌گوید: گدایی رفتار بسیار زشت است که متأسفانه در شهر ما تبدیل به یک امر معمولی و عادی شده است.
 
وی افزود: سال‌ها است که اتباع افغانی، پاکستانی و... همه در این شهر هستند و هیچ مسئولی نیست که این‌ها را سازماندهی کند.
 
البته معضل تکدی‌گری تنها معدود به یک یا چند شهر نمی‌شود. یکی از شهروندان آزادشهری گفت: برخی از متکدیان در میدان مرکزی شهر برای خودشان سرپناه درست کرده‌اند و گدایی می‌کنند. کنجکاویم باعث شد از آن‌ها سوال کنم از کدام شهر هستند که گفتند از پاکستان آمده‌اند.
 
این شهروند ادامه داد: به نظر مدیریت شهری در جمع آوری این متکدیان ضعف زیادی دارد حال این متکدی می‌خواهد ایرانی باشد یا پاکستانی.
 
ابراهیم کریمی، شهردار گرگان نوع رفتار و برخورد مردم با تکدی‌گری را یکی از مواردی می‌داند که باعث گسترش این پدیده شده است.
 
وی افزود: برخورد با این آسیب اجتماعی دارای سه بعد است که اگر هر کدام از این ابعاد دچار نقصان شود کار بی‌نتیجه و ابتر خواهد شد.
 
وی اظهار داشت: براساس دستورالعمل شورای اداری جمع آوری متکدیان بر عهده شهرداری با همکاری نیروی انتظامی است. مرحله دوم نیز برخورد قضایی است چون همه معتقدیم که تکدی نوعی از جرم به شمار می‌آید.
 
وی ادامه داد: اما اهمیت برخورد مردم با این پدیده از دو مورد دیگر کمتر نبوده که هیچ بلکه در بحث پیشگیری مهم‌ترین اصل است.
 
برخی متكدیان درآمدهای باورنكردنی دارند
 
کریمی گفت: با اینکه مردم همواره می‌شنوند که این متکدیان همه سائل و نیازمند نیستند و حتی برخی از آن‌ها درآمدهای باورنکردنی دارند بازهم از روی ترحم به آن‌ها کمک می‌کنند.
 
وی افزود: برخی از این گدایان ماهانه بیش از یک میلیون تومان درآمد دارند. در برخی از مواقع نیز اجیر پدر و مادرشان هستند که بتوانند پول مواد مخدر آن‌ها را تأمین کنند که این امر بیشتر در مورد کودکان صدق می‌کند.
 
شهردار گرگان با اشاره تکدی‌گری سازمان یافته نیز عنوان کرد: چند دستگاه خودروی پراید در سطح شهر وجود دارد که هر روز صبح این افراد را در مکان‌های خاصی پیاده می‌کند. این امر نشان می‌دهد که این‌ها سازمان یافته کار می‌کنند. حتی اکثر آن‌ها حامل مسائل غیراخلاقی هستند که بیشتر به فروش و توزیع مواد مخدر می‌پردازند بنابراین مردم بدانند هر پولی را که به افراد متکدی سر چهارراه‌ها و گذر‌ها می‌دهند برای مصرف موادمخدر هزینه می‌شود.
 
وی با بیان اینکه شهرداری‌ها مشکلی در جمع آوری این افراد ندارند، اذعان داشت: شهرداری‌ها با کمک نیروی انتظامی در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توانند این افراد را جمع کنند ولی مهم این است که در گام بعدی چه کسانی قرار است آن‌ها را ساماندهی کند.
 
کریمی بیان کرد: براساس آمار‌ها شهرداری گرگان ماهانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ نفر از متکدیان را جمع آوری کرده و به دادسرا معرفی می‌کند چون تنها مدت کوتاهی می‌توانیم این افراد را نگهداری کنیم.
 
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان نیز در این باره گفت: موشوع کنترل و کاهش جرم دارای حلقه‌های متعددی است که رسیدگی، محاکمه و مجازات حلقه‌های آخر هستند و همیشه به گونه‌ای بوده که حلقه‌های ابتدایی فراموش می‌شوند.
 
هر کسی لباس کهنه و مندرس بپوشد، گدا نیست
 
شعبانی افزود: مهم‌ترین گام در بهبود این معضل پیشگیری اولیه است. قرار نیست که هر کسی لباس کهنه و مندرس بپوشد به کمک کرد.
 
وی اظهار داشت: سائل واقعی کسی است که نتوان از وضعیت اجتماعیش تشخیص داد که واقعاً نیازمند است همانطور که در قرآن و احادیث آمده است.
 
وی با تأکید براینکه خودمان داریم گداپروری می‌کنیم، عنوان کرد: باید مردم ار آثار سوء و نامطلوبی که ترویج تکدی‌گری در جامعه دارد آگاه کنیم تا مردم به بهانه و توجیه صدقه و حسنه، باعث گسترش و ریشه دار شدن آن نشوند.
 
وی تصریح کرد: نخستین گام این حرکت باید توسط مردم انجام شود اگر یک هفته مردم به این افراد کمک نکنند، تعدادشان کاهش چشمگیری خواهد یافت.
 
وی با اشاره به دستورالعمل شورای عالی اداری در خصوص همکاری دستگاه‌ها برای ساماندهی وضعیت متکدیان در استان، گفت: این دستورالعمل دارای نواقصی است که در گام نخیت باید اصلاح شود. براساس موارد اعلام شده این دستورالعمل تنها در شهرهایی که بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد، لازم الاجراست و در عمل راه را برای حضور متکدیان در شهرهای دیگر بازکرده است.
 
شعبانی افزود: قرار نیست در همه موضوعات کار را به محاکم قضایی و حقوقی بکشانیم. ورود متکدیان به زندان‌ها تبعات بسیار نامطلوبی علاوه بر هزینه‌های سنگینی که برگردن دولت خواهد گذاشت دارد.
 
وی بیان کرد: قانونگذار مجازات تکدی‌گری را سه ماه حبس و جریمه آن را یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین کرده است. که نتیجه آن اعزام به زندان است. بنابراین مجازات تنها گزینه نیست. از سویی مهاجرت‌های بی‌نظم به استان نیز بر بار این مشکلات افزوده است. سال گشذته گروهی از پاکستان پس از سیل وارد شهرهای شرقی استان شدند و تکدگری می‌کردند با این حال کسی با آن‌ها برخورد نکرد. این در حالیست که براساس قانون اتباع بیگانه باید طرد شوند ولی این کار انجام نمی‌شود. وجود این افراد آمارهای بیکاری را در استان افزایش داده و فرصت‌های شغلی را از بومیان منطقه گرفته است.
 
بهزیستی وظیفه‌ای در جمع آوری و نگهداری متکدیان ندارد مگر در مواقع خاص
 
کار‌شناس آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی استان نیز گفت: جمع آوری و نگهداری متکدیان طبق قانون بر عهده شهرداری‌ها و نیروی انتظامی است و ما فقط وظیفه نگداری از کسانی را داریم که جامعه هدف ما باشند.
 
معصومی افزود: سالمندان، کودکان خیابانی، افراد دارای معلولیت‌های ذهنی شدید از افرادی هستند که اگر توسط شهرداری جمع آوری شوند به بهزیستی انتقال داده می‌شوند.
 
وی تصریح کرد: به عنوان یک شهروند نه به عنوان کار‌شناس وضعیت متکدیان در شهر‌ها نگران کننده است و هر روز به تعدادشان افزوده می‌شود ولی متأسفانه برنامه درستی برای جمع آوری و ساماندهی آن‌ها وجود ندارد.
 
وی اظهار داشت: همه فکر می‌کنند بهزیستی متولی است در حالیکه بهزیستی مانند سایر ادارات و متولیان تنها یک بخش در انجام این کار است. از طرفی هم دولت و قانونگذار باید از سیستم‌های قهری و تنبیهی استفاده کنند مثلاً در مازندران برخورد با تکدی‌گری خیلی جدی دنبال می‌شود و این افراد به زندان محکوم می‌شوند در حالیکه به نظر می‌رسد شهرداری‌های استان این مقوله را جدی نمی‌گیرند.