رييس مركز آمار ايران با هشدار نسبت به كاهش جمعيت كشور طي سالهاي آينده گفت كه اين مركز به عنوان يك نهاد حرفهاي مستقل معتقد است كه بايد در سياستهاي جمعيتي تجديدنظر كرد.
به گزارش ايسنا، عادل آذر كه در جلسه علني صبح امروز (يكشنبه) مجلس، گزارشي از سرشماري سال 90 را به مجلس ارائه ميكرد، آمار جمعيت كل كشور را بر اساس اين سرشماري 75 ميليون و 149 هزار و 669 نفر اعلام كرد كه متشكل از 50/4 درصد آقايان و 49/6 درصد خانمها هستند.
وي با اشاره به دغدغه مجلس، دولت و مجمع تشخيص مصلحت نظام براي بررسي مجدد سياستهاي جمعيتي درباره پيشبيني مركز آمار ايران از ساختار جمعيت در سالهاي آينده، گفت: درباره ميزان باروري به اين معنا كه يك بانوي ايراني در 15 تا 49 سالگي بايد چند فرزند داشته باشد چند سناريو پيشبيني شده است در حال حاضر ميزان باروري 1/9 فرزند است. بر اين اساس سناريوي بدبينانه در 40 سال آينده اين است كه ميزان بهرهوري در سال 1430 به 1/3 فرزند خواهد رسيد اما در مقابل سناريوي خوشبينانهاي هم هست كه برخي همكاران مركز آمار ايران به آن اعتقاد دارند كه آن اينكه ميزان باروري به 2/1 فرزند ميرسد.
آذر با رد گمانهزنيها درباره كاهش يا افزايش جمعيت ايران به 35 ميليون و 300 ميليون نفر گفت: بر اساس سناريوهاي تعريف شده در مركز آمار ايران، جمعيت ايران در بدبينانهترين حالت از 91 ميليون نفر كمتر نميشود و در خوشبينانهترين حالت هم بيش از 102 ميليون نفر نخواهد شد و در واقع ميزان جمعيت بين 91 تا 102 ميليون نفر در نوسان خواهد بود.
رييس مركز آمار ايران اضافه كرد: لازم نيست ما تمامي گروههاي سني را براي سياستهاي جمعيتي و باروري هدفگذاري كنيم بلكه بررسيهاي مركز آمار ايران نشان ميدهد اگر گروه تمركز و برنامهريزي را روي سن 20 تا 24 سال بگذاريم ميتوانيم دغدغه مقام معظم رهبري و چالشهاي جمعيتي را پوشش دهيم.
وي با تاكيد بر لزوم ايجاد شوراي عالي جمعيت، اضافه كرد: بدون ترديد مركز آمار ايران به عنوان يك نهاد حرفهاي مستقل معتقد است كه بايد در سياستهاي جمعيتي تجديدنظر كرد. در اين راستا به مجلس توصيه ميكنيم كه حتما به سمت كانون تحليلي و تصميمگيري جمعيتي تحت عنوان شوراي عالي جمعيت پيش برود تا سياستهاي جمعيتي اجرا شود.
آذر همچنين از نمايندگان مجلس خواست تا به موضوع جمعيت تك بعدي نگاه نكنند و گفت: افزايش جمعيت بدون توجه به بخشهاي اقتصاد، اجتماع و فرهنگ امكانپذير نيست و تجربه ديگر كشورها نشان داده اگر روند رشد جمعيتي را دستكاري كنند اما آن را در يك بستر يكپارچه و نظاممند نبينند چالشهاي جديتري در حوزه جمعيت ايجاد خواهد شد.
رييس مركز آمار ايران موضوع سالمندان را چالش جدي جمعيتي در 30 سال آينده دانست و افزود: لازم است كميت و كيفيت جمعيت با هم در نظر گرفته شود. جمعيت كشور چه با باروري 1/3 و چه با باروري 2/1 پيش برود تا الان دغدغهي ما برنامهريزي براي بچههاي دهه 60 و اشتغال بوده اما در 30 سال آينده بحث سالمندان و تامين اجتماعي چالش جدي كشور خواهد بود.
وي با اشاره به اسكان 71 درصد كشور در شهرها و 29 درصد در روستاها خاطر نشان كرد: اين رقم بخصوص براي نمايندگان جهت برنامهريزيهاي كلان عدد قابل توجهي است و نشان ميدهد كه جمعيت روستاهاي كشور كاهش يافته است.
آذر با مقايسه سرشماري سال 55 و سال 90 گفت: بر اين اساس جمعيت كشور از 33 ميليون به 75 ميليون و 150 هزار نفر رسيده است. همچنين نسبت جنسي در بدو تولد 105 كودك پسر در مقابل 100 كودك دختر است كه به 102 مرد در قبال 100 زن رسيده است در حالي كه اين رقم در سال 55، 106 در قبال 100 بود و اين نشان ميدهد كه اميد به زندگي به شدت رو به افزايش است. در حال حاضر اميد به زندگي در مردان 72 سال و اميد به زندگي در زنان 74/6 سال است.
رييس مركز آمار ايران با اشاره به وجود 21 ميليون خانوار در كشور گفت: بر اساس سرشماري صورت گرفته بعد خانواده از پنج نفر به 3/55 نفر رسيده است يعني بعد جمعيت در حال كاهش است و خانوارها حاضر نيستند فرزند زيادي داشته باشند. اگر در سال 55 خانوارها متوسط پنج نفره بودند و سه فرزند داشتند در سال 90 اين ميزان به 1/5 بچه رسيده است.
وي در ادامه به كاهش رشد جمعيتي از 1/62 درصد در سال 55 به 1/22 درصد در سال 90 اشاره كرد و افزود: رشد جمعيتي به شدت كاهنده است. در اين ميان رشد جمعيتي استانهاي اردبيل، ايلام، لرستان و گيلان بسيار كاهش يافته كه ناشي از مهاجرت است و در مقابل رشد جمعيتي بوشهر به دليل وجود پارس جنوبي و استانهاي تهران و البرز به دليل مهاجرپذير بودن افزايش يافته است.
آذر همچنين با اشاره به هرم سني كشور بر اساس سرشماري سال 90 گفت: در هرم سني دو مستطيل زرد رنگ وجود دارد يكي از آنها مستطيل گروه 20 تا 23 سال است و اوج بهرهوري جمعيت ماست و اگر زيرساخت، امكانات و شغل فراهم باشد با توجه به سطح تحصيلات ميتوان حداكثر بهرهوري را داشت. اين در واقع موج جمعيتي دهه 60 و متولدين دهه 60 هستند اما مستطيل زرد رنگ ديگر بسيار نگرانكننده است چرا كه به اندازه مستطيل بالا عرض ندارد و نشان ميدهد كساني كه ازدواج ميكنند و تشكيل خانواده ميدهند به ويژه دهه شصتيها، حاضر نيستند فرزند زيادي داشته باشند.
وي با بيان اينكه بر اساس سرشماري سال 90 ايران همچنان مهاجرپذير است، گفت: بر اساس آمار، تعداد افغانيهاي مقيم ايران از يك ميليون و 211 هزار نفر در سال 85 به يك ميليون و 452 هزار نفر در سال 90 رسيدند و جمعيت عراقيهاي مقيم ايران از 44 هزار به 51 هزار نفر رسيده است. ضمن اينكه پاكستانيها و تركها هم جمعيتشان در ايران افزايش يافته است.
رييس مركز آمار ايران با اشاره به افزايش ميانگين سن در اولين ازدواج بر اساس سرشماري سال 90 گفت: در سال 55 سن ازدواج مردان 24 و زنان 20 سال بوده كه در سال 90 اين سن به 27 سال در مردان و 23/5 در زنان رسيده است. ميزان باسوادي جمعيت نيز از 91/7 در سال 85 به 93 درصد در سال 90 رسيده است. همچنين در سال 90، 10 ميليون و 400 هزار نفر تحصيلات عالي، دانشگاهي و حوزوي داشتند و براي اولين بار سطح برخورداري خانمها از تحصيلات عالي از آقايان جلو افتاده است. در واقع آقايان 18/2 درصد و خانمها 18/4 درصد از تحصيلات عالي برخوردارند.
عادل آذر درباره ارتقاي خدمات عمومي ارائه شده به مردم در طول پنج سال گذشته نيز گفت: در سال 85 تا 90 درصد خانوارهاي برخوردار از موتورسيكلت كم شده كه نشان دهنده افزايش امنيت است و در مقابل درصد خانوارهاي برخوردار از خودروي سبك از 33 به 43 درصد رسيده است. همچنين برخورداري از رايانه، گاز طبيعي، گرمايش و آب گرم نيز در طول پنج سال گذشته افزايش يافته است.
وي درباره سرشماريها در زمينه مسكن نيز خاطرنشان كرد: در طول پنج سال گذشته حدود چهار ميليون واحد مسكوني ايجاد شده كه در آن سكونت ميشود. همچنين يك ميليون و 600 هزار واحد مسكوني در كشور هم خالي از سكنه هستند كه اگر آن را به اين رقم اضافه كنيم سالي 200 هزار واحد مسكوني ساخته شده است. نكته قابل توجه اين است كه براي اولين بار در كشور تعداد واحدهاي مسكوني از جمعيت خانوار بيشتر شده و اين از شاخصهاي ارزشمند و خوشحالكننده است.
رييس مركز آمار ايران در پايان با اشاره به اشتغال 114 هزار نفر در سرشماري سال 90 گفت كه از از اين تعداد 54 هزار نفر مامور آمارگير بودند و ابراز اميدواري كرد كه در سال 95 از روشهاي نوين در كليهي سرشماريها و طرحهاي آماري استفاده شود.