سیاست خارجی و قحط الرجال جمهوریخواهان

عصر ایران ؛ امیرحسین تیموری^* - دیرزمانی بود که جمهوری خواهان غره به این بودند که در حوزه سیاست های خارجی و مسائل امنیتی نخبگان و کهنه سربازانی کارآزموده تر نسبت لیبرال-دموکرات ها دارند. پیروزی های ریگان و بوش پدر در جنگ سرد علیه شوروی و نیز در جنگ اول خلیج فارس، انتقاد جمهوریخواهان از کلینتون به خاطر غفلت از سیاست خارجی در دهه 1990، پیروزی برق آسا در جنگ دوم خلیج فارس در سال 2003 و سپس ظهور کاندیدایی به نام جان مک کین در رقابت سال 2008 این انگاره را بسیار پررنگ کرده بود.
به ویژه آنکه موج راست گرایی و نومحافظه کاری در سه دهه گدشته در ایالات متحده این غرور را وجهی ملی می بخشید. در چند ماه اخیر و با نزدیک شدن به کارزار انتخاباتی 2012 اما حوادثی در داخل آمریکا و نیز اردوگاه جمهوری خواهان و محافظه کاران به وقوع پیوسته که در مقابل این انگاره سنتی پرسش هایی اساسی ایجاد می کند.

نظرسنجی گالوپ و تغییرات مهم

از یک سو براساس نظرسنجی موسسه گالوپ در اواخر شهریور برای نخستین بار از سال 2007 به این سو عمده مردم آمریکا راه کارهای  دموکرات ها در حوزه مبارزه با تروریسم را بیشتر از جمهوری خواهان می پسندند. این نظرسنجی اگرچه ممکن است بسته به شرایط متغیر روز و عملکرد آتی دموکرات ها در حوزه سیاست خارجی متزلزل شود اما به شدت متاثر از نتایج جنگ های عراق و افغانستان از یک سو و عملکرد دولت اوباما در فرایند اجماع سازی و رویه سازی بین المل در مسائل عمده مورد مناقشه است.

دیگر عامل اما گاف های عمده میت رامنی کاندیدای جمهوری خواهان در حوزه سیاست خارجی است که به نوبه خود در تاریخ جمهوری خواهی آمریکایی بی نظیر است. او در تازه ترین سخنان منتشره اش ایده تشکیل دولت فلسطینی را ایده ای باطل و ناممکن خوانده است. پیشتر نیز در انتقاد از بریتانیا متحد استراتژیک آمریکا خشم بسیاری را برانگیخته بود.
سخنان اخیر رامنی در کنار مساله فلسطین، در حوزه سیاست داخلی نیز خشم برخی از مهمترین دست راستی های آمریکایی را برانگیخت. کار به جایی رسید که ویلیام کریستول از نومحافظه کاران برجسته و سردبیر نشریه ویکلی استاندارد و یکی از 18 نومحافظه کاری که نامه حمله به عراق را در سال 1996 خطاب به بیل کلینتون امضا کرد، سخنان اخیر رامنی را ابلهانه خواند.

چنین خشمی از سوی یک نومحافطه کار سرشناس علیه یک محافظه کار دیگر کم سابقه است. رامنی در شرایطی ایده تشکیل دولت مستقل فلسطینی را ناممکن خوانده است که این ایده برای اولین بار توسط یک جمهوریخواه به نام بوش پسر که بسیاری از منتقدین، عملکرد سیاست خارجی وی را ناپخته می خواندند مطرح شد.

بحران در اردوگاه جمهوریخواهان

نکته جالب در جامعه 310 میلیونی آمریکا این است که علی رغم اینکه حدود 40 درصد مردم این کشور به شدت مذهبی و محافظه کارند و حدود 30 درصد مستقل هم در بسیاری از مواقع با میل کردن به کاندیداهای جمهوریخواهان باعث پیروزی آنها به ویژه همچون رقابت سال 2000 و 2004 شدند اما اردوگاه جمهوریخواهان به ویژه در مقایسه با اردوگاه لیبرال دموکرات ها به ویژه در انتخابات ریاست جمهوری و در عصر پس از رونالد ریگان با بحران فقدان سیاستمداران برجسته مواجه بوده است.


پیدایش چهره هایی همچون ال گور، جان کری یا بیل کلینتون و برکشیده شدن شان تا سطح یک شخصیت سیاسی ملی تاثیرگذار برای جمهوریخواهان ظاهرا دشوار بوده است. در سال 2008 بوش پدر حتی با توجه به پیروزی در جنگ اول خلیج فارس و سقوط شوروی به جوان ترین کاندیدای تاریخ انتخابات آمریکا یعنی بیل کلینتون باخت و در سال 2008 که اوبامای جوان و سیه چرده قد علم کرد در اردوگاه محافظه کاران آمریکایی مک کین کهنه سربازحضور داشت که او نیز رقابت را به دموکرات ها واگذار کرد. در سال های 2000 و 2004 نیز تنها شعبده بازی های نومحافظه کارانه بود که باعث شکست کاندیداهای قدرتمند دموکرات یعنی ال گور و جان کری شد.

 حال اما هنوز پس ازحدود سه دهه جمهوریخواهان نتوانسته اند چهره هایی کاریزماتیک از نسل رونالد ریگان که در دو حوزه سیاست خارجی و داخلی تاثیرگذار بود تولید کنند. تنها در رقابت 2008 بود که جان مک کین آن هم در یک حوزه سیاست خارجی حرف هایی برای گفتن داشت. همین یک مزیت هم در نزد کاندیدای جمهوری خواه در رقابت سال جاری غایب است.

 اما دموکرات ها پس از خاطره تلخ جیمی کارتر توانستند خط تولید سیاستمدارانی کاریزماتیک از جنس جان اف کندی را ادامه دهند. جان کری در حوزه سیاست خارجی و کلینتون و ال گور در حوزه مسائل داخلی و اقتصاد داخلی شخصیت هایی تاثیرگذار در داخل آمریکا بودند. در رقابت سال جاری رامنی در راستای پاسخ به مطالبات اقتصادی داخل آمریکا یک چهره اقتصادی را معاون خود کرد و به جمهوریخواه و چهره سیاسی معروفی چون نیوت گینگریچ  که برخلاف ریشه های مذهبی مورمون رامنی از بطن مسیحیت پروتستان آمریکایی است میل نکرد.

حتی با وجود این انتخاب و براساس آخرین تحلیل ها و نظرسنجی ها کاندیدای جمهوری خواهان که خشم هم حزبی های خود را به خاطر گاف های متعدد در حوزه سیاست خارجی و داخلی برانگیخته است شانس زیادی برای پیروزی در برابر اوباما ندارد مگر این که در این شش هفته اتفاق ویژه ای رخ دهد.  

*تحلیل گر مسایل سیاست خارجی