فقر آهن در کودکان را جدی بگیرید!

کمبود شدید آهن موجب اختلال در توانایی عملکرد کودک می‌شود ولی بسیاری از نشانه‌های فقر آهن تا بروز کامل کم خونی فقر آهن ظاهر نمی‌شوند.

یک متخصص اطفال گفت: بهترین منابع آهن در زرده‌ی تخم‌مرغ، گوشت قرمز، جوجه، ماهی، حبوبات و سبزی‌های با برگ تیره نهفته است.

دکتر فرهاد فیلی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه فقر آهن در رشد کودکان تأثیر گذاشته و به کم خونی منجر می‌شود، گفت: باید مشخص کرد هر کودک به چه مقدار آهن نیاز دارد و بهترین منبع آهن مورد نیاز کودک چه موادی است.

وی در ادامه افزود: باید مقدار آهن جیره‌ی‌ غذایی کودک کافی باشد و علل فقر آهن در کودکان را تشخیص داده شود تا نحوه‌ی شناسایی و پیشگیری از آن مشخص شود.

این متخصص اطفال با تاکید بر اینکه آهن از مواد مغذی ضروری برای رشد و نمو کودک است، یادآور شد: آهن به حرکت اکسیژن از ریه‌ها به بافت‌های بدن کمک می‌کند تا اکسیژن در ماهیچه‌ها ذخیره شود.

وی همچنین افزود:. فقر آهن در کودکان به صورت‌های مختلف بروز می کند و علایم آن از تخریب ذخایر آهن تا کم خونی نمایان می‌شود.

دکتر فیلی با تاکید بر لزوم اهمیت درمان به هنگام فقر آهن در کودکان خاطرنشان کرد: عدم درمان فقر آهن در کودکان سبب تأخیر رشد جسمی و ذهنی مانند راه رفتن و سخن گفتن می شود.

وی با بیان اینکه میزان آهن مورد نیاز کودک در سنین مختلف متفاوت است، گفت: میزان آهن مورد نیاز روزانه در گروه سنی 7 تا 12 ماهه، 11 میلی گرم، در سنین 1 تا 3 سالگی 7 میلی گرم، 4 تا 8 سالگی 10 میلی گرم، 9 تا 13 سالگی 8 میلی گرم است، دختران در سن 14 تا 18 سالگی به 15 میلی گرم آهن روزانه و پسران در این رده ی سنی به 11 میلی گرم آهن نیاز دارند.

وی در خصوص عوامل خطرساز فقر آهن در کودکان گفت: نوزادانی که زودتر از موعد مقرر به دنیا آمده‌اند (بیش از 3 هفته زودتر از موعد مقرر) یا با وزن کم متولد می شوند، نوزادانی که قبل از یک ماهگی از شیرگاو استفاده کرده‌اند، نوزادان شیر مادرخواری که بعد از 6 ماهگی غذای مکمل حاوی آهن مصرف نکرده‌اند، نوزادانی که از شیرخشک تقویت نشده با آهن استفاده کرده‌اند، کودکان 1 تا 5 ساله‌ای که در روز بیش از 710میلی‌لیتر شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا مصرف می‌کنند، از نظر فقر آهن در گروه پر خطر هستند.

دکتر فیلی همچنین یادآور شد: کودکانی که دچار بعضی بیماری‌ها مانند عفونت‌های مزمن یا رژیم‌های غذایی محدود هستند نیز در گروه پرخطر قرار دارند.

وی با تاکید بر اینکه فقر آهن در کودکان عوارضی جدی به همراه دارد، گفت: کمبود شدید آهن موجب اختلال در توانایی عملکرد کودک می‌شود ولی بسیاری از نشانه‌های فقر آهن تا بروز کامل کم خونی فقر آهن ظاهر نمی‌شوند.

این متخصص اطفال خاطرنشان کرد: نشانه‌های کم خونی فقر آهن شامل خستگی یا ضعف، پوست رنگ پریده، بی‌اشتهایی، کوتاهی نفس، التهاب زبان، دشواری حفظ دمای بدن، افزایش احتمال بروز عفونت، ضربان قلب نامنظم، مشکلات رفتاری، ولع غیرمعمول نسبت به مواد غیرتغذیه‌ای مانند یخ، خاک یا نشاسته‌ی خالص است.

وی تصریح کرد: جهت پیشگیری از فقر آهن در کودک باید به جیره‌ی غذایی کودک توجه کرد، بنابراین تغذیه با شیرمادر حداقل تا سن یک سالگی ضرورت دارد، آهن موجود در شیر مادر آسان‌تر از آهن موجود در شیرخشک جذب می‌شود، اگر امکان تغذیه‌ با شیر مادر وجود ندارد باید از شیرخشک‌های تقویت شده با آهن استفاده کرد، شیر گاو منبع خوبی از آهن برای کودک نیست و در اطفال کمتر از یک سال توصیه نمی‌شود.

وی گفت: در کودکانی که تغذیه‌ با مواد جامد شروع می‌شود به ویژه در فاصله‌ی ماه‌های چهارم و ششم، باید از غذاهای دارای آهن افزوده مانند دانه‌های غلات یا سرآل تقویت شده با آهن، استفاده کنند.

دکتر فیلی در ادامه یادآور شد: در کودکان بزرگتر، بهترین منابع آهن در زرده‌ی تخم‌مرغ، گوشت قرمز، جوجه، ماهی، حبوبات و سبزی‌های با برگ تیره نهفته است، کودکان نباید غذاهای سرشار از کالری و با ویتامین و مواد معدنی اندک مانند چیپس و سیب‌زمینی سرخ شده استفاده کنند.

این متخصص اطفال با اشاره به اینکه ویتامینC به جذب آهن از رژیم‌ غذایی کمک می‌کند، گفت: علی رغم اینکه استفاده از آب لیموترش در کودکان کمتر از یک سال توصیه شده است، ولی برای جذب آهن می‌توان از غذاهای دیگری مانند طالبی، توت فرنگی، آلو، کیوی، کلم بروکلی، گوجه فرنگی و سیب‌زمینی که سرشار از ویتامین C هستند، استفاده کرد.

وی در پایان گفت: کمبود آهن و کم خونی فقر آهن به طور مشخص با انجام آزمایش‌های خون تشخیص داده می‌شود، لذا توصیه می شود تمامی شیرخواران، از نظر کم خونی فقر آهن، در فاصله‌ی 9 تا 12 ماهگی غربالگری شوند و 6 ماه بعد نیز آزمایش تکرار شود.

تماشاخانه