چگونه در آلودگی هوای تهران زنده بمانیم؟

اگر چند سال پیش می‌شنیدیم که هوای تهران در وضعیت هشدار قرار دارد، حسابی می‌ترسیدیم و جا می‌خوردیم و شاید حتی از ترس خفه شدن (!) از خانه بیرون نمی‌آمدیم و ... اما حالا مدت‌هاست که دیگر آلودگی هوای تهران، حتی در حد هشدارش هم کسی را متعجب نمی‌کند.

"از منزل خارج نشوند" یا "سعی کنید سفرهای درون‌شهری را به حداقل برسانید" و "بیشتر از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید" و ... آنقدر تکراری است که شاید دیگر رغبتی برای شنیدنش نباشد!  البته شاید بهتر باشد چند روزی را در تقویم به عنوان روزهای آلودگی هوا ثبت و از پیش برایش برنامه‌ریزی کرد! به هر حال بحث آلودگی هوا تا زمانی که به صورت اساسی حل نشود، همچنان ادامه خواهد داشت؛ هر سال شادی زمستانی‌مان سیاه می‌شود و حتی یک تعطیلی 3،2 روزه هم نمی‌تواند از شدت سردرد و تهوع و تنگی نفس‌مان کم کند.

حتی اگر سیگار نمی‌کشید ...
 
به گزارش مجله سیب سبز، هر فرد روزانه نزدیك به 22 هزار بار تنفس می‌كند و تقریبا به 15 كیلوگرم هوا در روز نیاز دارد؛ معمولا انسان می‌تواند به مدت 5 هفته بدون غذا و 5 روز بدون آب زنده بماند، اما بدون هوا حتی 5 دقیقه هم نمی‌تواند زنده بماند. آمارهای مرگ‌ومیر در سال 89 نشان می‌دهد سالانه بیش از 4 هزار و 28 نفر بر اثر بیماری‌های تنفسی در تهران جان خود را از دست می‌دهند. سال گذشته این رقم افزایش یافت و به 4 هزار و 181 نفر رسید و در 6 ماه نخست امسال باز هم افزایش یافته و به 2 هزار و 99 نفر رسیده است.
 
البته آلودگی هوا فقط مختص شهر تهران نیست و همه ساکنان شهرهای بزرگ و البته شهرهای صنعتی کشورمان به نوعی دچار مسمومیت شده و قربانی آلودگی هوا می‌شوند. منوکسید کربن، اکسید نیتروژن، اکسید سولفور، ذرات معلق در هوا و هیدروکربن‌ها از جمله همین مواد آلوده‌کننده است که بدن انسان را در برابر عفونت‌های بیماری‌زا حساس‌تر کرده، مشکلات تنفسی، تحریک چشم و ناراحتی‌های قوه بویایی را افزایش می‌دهد که همه این عوارض به شکل پررنگ‌تری در کودکان بروز می‌کند. البته برای حفظ سلامت بدن می‌توان نکاتی را در نظر گرفته و با رعایت‌شان از بروز شرایط اضطراری پیشگیری کنیم.
 
بهترین و بدترین غذاها
 
در هوای آلوده باید برخی مواد غذایی را مصرف کرد که خاصیت خنثی‌کنندگی مواد سمی موجود در هوا را داشته باشند.
 
1. از طالبی تا ماهی!
 
مصرف غذاهایی كه حاوی آنتی‌اكسیدان‌های سلنیوم و بتاكاروتن هستند هم توصیه می‌شود؛ هنگام آلودگی هوای استنشاقی، مقدار زیادی رادیکال آزاد در بدن تولید می‌شود که سبب کاهش توان فرد در انجام کارهای روزمره زندگی شده و حتی در دراز مدت می‌تواند بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی- عروقی و انواع سرطان را ایجاد کند. برای به حداقل رساندن عواقب ناشی از تجمع رادیکال‌های آزاد در بدن مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها را در رژیم غذایی افزایش دهید. سبزیجات و میوه‌هایی مثل طالبی، انبه، كدو تنبل، فلفل،اسفناج، كلم و زردآلو بتاكاروتن دارند. سلنیوم را هم می‌توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان، آجیل و غلات سبوس‌دار پیدا كنید.
 
2. E + C + D= ضد آلودگی

چه در خانه هستید، چه در محل کار و چه پشت فرمان، از مواد غذایی مثل: کرفس، اسفناج، گوجه‌فرنگی، لیمو شیرین، نارنگی، پرتقال و برگه سبز کاهو استفاده کنید که غنی از ویتامین C هستند. البته مصرف جوانه گندم، روغن‌های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز که منابع ویتامین E هستند را هم فراموش نکنید. به خصوص اگر شغل‌تان طوری است که باید بیشتر در هوای آزاد باشید؛ این ویتامین می‌تواند مسمومیت ناشی از آلودگی هوا را خنثی کند.منابع مناسب ویتامین D هم شیر، كره و زرده تخم‌مرغ هستند كه باید در برنامه غذایی روزانه‌تان باشند.
 
3. پکتین بخورید!
 
مواد غذایی که سرشار از پکتین هستند، سرب موجود در هوا را می‌گیرند و مانع از نفوذ سرب به سلول‌های بدن می‌شوند؛ مصرف روزانه یک عدد سیب می‌تواند عوارض ناشی از آلودگی هوا را کاهش داده و میوه‌هایی مانند پرتقال و توت‌فرنگی نیز سرشار از پکتین بوده و برای کاهش عوارض آلودگی هوا مفید هستند.
 
4. لبنیات کم‌چرب میل کنید
 
در هوای آلوده باید بیشتر از همیشه شیر، ماست و دوغ بنوشید، زیرا فسفر، منیزیم و کلسیمی که در لبنیات یافت می‌شود، همگی خنثی‌کننده سموم هستند و برای کاهش صدمات دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از آلودگی هوا، باید مصرف شیر و لبنیات بیش از پیش شود.
 
 مصرف شیر و فراورده‌های آن باعث نرم‌شدن مخاط تنفسی فوقانی، مری و معده می‌شود و به‌دلیل وجود ترکیبات مناسب برای رشد و نمو باکتری‌های مفید که عمل دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می‌کنند، التهابات و بیماری‌های دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد.
 
5. کمبود کلسیم = جذب سرب بیشتر!
 
افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار می‌گیرند. چون گیرنده‌های فلزات 2 ظرفیتی در بدن انسان به‌صورت رقابتی عمل می‌کنند و در صورتی که این گیرنده‌ها، قبلا با فلزات مورد نیاز بدن مانند آهن و کلسیم اشباع شده باشند، بدن کمتر در معرض آلودگی با سرب قرار می‌گیرد  برای جلوگیری از آلودگی زیاد با سرب بهتر است لبنیات بیشتری مصرف کنید که منبع غنی کلسیم هستند.
 
6. چرب و چیلی‌ها ممنوع!
 
در روزهایی که آلودگی هوا بسیار زیاد است، از غذاهای چرب به‌خصوص چربی‌های جامد حیوانی و گیاهی استفاده نکنید که مصرف چنین غذاهایی فقط باعث تشدید کاهش توان بدنی و ذهنی شما در طول روز خواهد شد. پس استفاده از تنقلات كم ارزش مثل چيپس، پفك و نوشابه‌هاي گازدار را بی‌خیال شوید که باعث اختلال جذب عناصر مفيد در بدن مي‌شود و مي‌تواند اثرات منفی آلودگي هوا را تشدید كند. مصرف موادي مثل سوسيس و كالباس هم به دليل داشتن مواد شيميايي و نگهدارنده، علاوه بر اين كه به خودي خود مضر و سرطان‌زاست، برای ساکنان شهرهایی که هوای ناسالم دارد، به هيچ‌وجه توصيه نمي‌شود.
 
7. سیر و پیاز بخورید
 
سیر، پیاز و تره فرنگی، هر قدر هم که بوی آزاردهنده‌ای داشته باشند اما حاوی مقدار زیادی گوگرد هستند که می توانند از مخاط دستگاه تنفسی محافظت كنند.
 
8. نوشیدن آب زیاد فراموش نشود
 
نوشیدن زیاد آب به كلیه‌ها كمك می‌كند تا املاح اضافی از بدن خارج شود و ذرات آلودگی مدت کمتری در بدن باقی بماند.
 
9. خرید از وانتی ممنوع!
 
در روزهای آلودگی هوا نباید از وانتی‌هایی که میوه و سبزیجات تازه را در كنار خیابان‌ها می‌فروشند یا مغازه‌هایی كه سبزیجات خود را بیرون از مغازه و در مسیر عبور خودروها می‌گذارند، میوه و سبزی بخرید.