از مرگ اهالی «زهان خراسان» تا نجات مردم «سیرچ کرمان»

عصرایران ؛ جعفر محمدی - در ساعت 23:30 دوم بهمن 1391 ، "سیرچ" کرمان بر اثر زلزله ای به قدرت 5.5 ریشتر لرزید و این نگرانی به وجود آمد که این نیمه شب زمستانی ، تبدیل به فاجعه ای برای روستاییان این منطقه شود.
اما دیری نپایید که خبر خوشی از کرمان رسید: واحدهای امداد و نجات ، همه روستاهای منطقه را گشتند و خوشبختانه اثری از تلفات جانی نیافتند ؛ تلفات مالی هم بسیار محدود بود.

تقویم را به سمت روزهای سپری شده ، ورق می زنیم و به شامگاه پانزدهم آذر 1391 می رسیم:  آن شب ، زلزله ای با قدرت مشابه (5.5 ریشتر) در منطقه زهان استان خراسان جنوبی به وقوع پیوست.
 امدادگران خراسانی اما، همانند همکاران کرمانی شان ، خوش خبر نبودند؛ آن زلزله 31 کشته و مجروح برجای گذاشت و همین چند روز پیش ، بازماندگان داغدار ، بر سر خاک عزیزانشان ، مراسم چهلم شان را برگزار کردند.

علت این دو سرنوشت متفاوت چیست و چرا روستاییان سیرچی از زلزله 5.5 ریشتری جان سالم به در بردند و روستانشینان زهانی ، قربانی زمین لرزه 5.5 ریشتری شدند؟

پاسخ را باید در نوسازی بافت های فرسوده روستایی جست و جو کرد ؛ رویکردی که در دولت نهم و دهم ، با جدیت - و هر چند با مشکلاتی - اتخاذ و دنبال شده است.

نقدهای موجود بر دولت احمدی نژاد ، نافی اقدامات مثبت انجام شده در این حوزه نیست و اساساً قرار نیست همه کارهایی که به نفع مردم است ، در برابر دیدگان شهرنشینان و آنلاین های اینترنتی باشد تا مورد تحسین قرار بگیرد.

منصفانه باید گفت که دولت احمدی نژاد در نوسازی ، مقاوم سازی و بازسازی خانه های روستایی ، اقدامات ارزشمندی انجام داده است و یکی از ثمرات این اقدامات نیز ، زنده ماندن روستاییان منطقه سیرچ کرمان در زلزله اخیر است. چه آن که اگر خانه های آنان ، مقاوم سازی نمی شد ، حتماً در صبح روز زلزله ، تیتر "فلان تعداد کشته و مجروح در زلزله سیرچ" ، بر تارک رسانه ها می نشست.

حدود 40 درصد از خانه های کشور را خانه های روستایی تشکیل می دهند. در طول 8-7 سال اخیر ، بالغ از یک میلیون خانه روستایی ، با همکاری دولت و روستاییان ، مرمت ، مقاوم سازی و حتی نوسازی شده است و این روند همچنان ادامه دارد.

مقایسه دو حادثه مشابه هم در زهان و سیرچ ، که در اولی ، به گفته بخشدار زهان تخریب خانه های روستایی دچار تخریب صد در صدی شدند و در دومی ، اتفاق خاصی نیفتاد ، هم درستی گزینه نوسازی را مؤکد می کند و هم ، باید انگیزه ای مضاعف برای مردم و دولت برای تسریع در مقاوم سازی بافت های روستایی شود چه آن که بافت های شهری ، عمدتاً در برابر "زلزله های متوسط" ، مقاوم هستند و این روستاها هستند که حتی گاه ، با زلزله های زیر 5.5 ریشتر هم دچار تلفات جانی و مالی می شوند.

بنابراین ، ضمن تحسین رویکرد دولت و قدرشناسی نسبت به همه مسوولانی که در این عرصه "به مردم خدمت کرده اند" ، امیدواریم روزی برسد که همه شهرها و روستاها در برابر "زلزله های مهیب" نیز مقاوم شوند کما این که در بسیاری از کشورها ، زلزله های 5.5 ریشتری ، صرفاً یک شوخی اند و زلزله های بالای هفت ریشتر نیز صرفاً یک خبر عادی که عبارت "تلفاتی نداشته" شاه بیت همه آنهاست.