عصرایران- غذاهای گیاهی مانند میوهها، سبزیها و غلات کامل، حاوی ترکیباتی به نام آنتی اکسیدان هستند که برای سلامت انسان مفید هستند.
آنتی اکسیدان ها بسیاری از بیماریهای مرتبط با افزایش سن را به تأخیر انداخته و از بیماریهای واگیردار ازجمله بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و انواع سرطانها پیشگیری میکنند.
آنتیاکسیدانها نه تنها در پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر نقش دارند بلکه در حفظ سلامت پوست و کند شدن روند پیری در پوست نیز موثر هستند.
برخی از ویتامینها و مواد معدنی، به عنوان آنتیاکسیدانها شناخته شدهاند. مهمترین این مواد که دارای فعالیت آنتی اکسیدانی هستند عبارتند از ویتامینهای A,C,E، بتاکاروتن، سلنیوم، روی، منیزیم و ترکیبات لیکوپن.
وجود بسیاری از آنتیاکسیدانها با رنگهایی خاص در مواد غذایی مشخص میشوند از جمله رنگ قرمز تیره در میوههایی مانند گیلاس، آلبالو و گوجه فرنگی، رنگ نارنجی در هویج، رنگ زرد در ذرت، انبه و زعفران و رنگ آبی مایل به بنفش در تمشک، شاتوت و انگور.
نقش آنتیاکسیدانها در سلامتدر بدن انسان روزانه میلیونها فرآیند به وقوع میپیوندد که برای انجام آنها بدن نیاز به اکسیژن دارد. این عمل اکسیداسیون نامیده میشود و طی آن مولکولها الکترون از دست میدهند و باعث تولید ترکیبات فعالی به نام اکسیدها یا رادیکالهای آزاد میشوند که در برخی مواقع سبب آسیب سلولها و از بین رفتن آنها میشود.
برخی از بیماریهای تحلیل برنده مانند سرطانها، بیماریهای قلبی - عروقی، آلزایمر، بیماریهای عملکرد سیستم ایمنی و برخی از بیماریهای چشمی با رادیکالهای آزاد ارتباط دارند.
آنتیاکسیدانها از طریق ترکیب شدن با اکسیدهای مضر (رادیکالهای آزاد) موجب حفاظت سلولهای بدن در مقابل آسیبهای ناشی از فعالیت اکسیدها میشوند. همچنین آنتیاکسیدانها میتوانند آسیبهایی که قبلاً در سلولها، توسط رادیکالهای آزاد ایجاد شده است را بهبود بخشند.
* برای حفظ سلامت و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی روزانه بیش از پنج واحد از سبزیها و میوهها بخورید.
وجود بسیاری از آنتیاکسیدانها با رنگهایی خاص در مواد غذایی مشخص میشوند از جمله رنگ قرمز تیره در میوههایی مانند گیلاس، آلبالو و گوجه فرنگی، رنگ نارنجی در هویج، رنگ زرد در ذرت، انبه و زعفران و رنگ آبی مایل به بنفش در تمشک، شاتوت و انگور
* پیشگیری از سرطانها «با مراقبتهای مداوم غذایی، رعایت رژیمهای غذایی کم چرب و مصرف زیاد سبزی و میوه» امکانپذیر است.
* افزایش مصرف سبزی و میوه، غلات کامل و شیر و لبنیات کم چرب، که موجب دریافت آنتیاکسیدانها میشوند، در سلامت اکثر مردم مفیدند.
* چنانچه در رژیم غذایی دو اصل تعادل و تنوع رعایت شود، نیاز افراد سالم به آنتیاکسیدانها، ویتامینها و املاح برآورده شده و لزومی به استفاده از مکملها نیست. اما گروههای در معرض خطر مانند کودکان، زنان باردار، شیرده و ... نیازمند دریافت بعضی از مواد مغذی از طریق مکملها هستند.
کاروتنوئیدها، فلاوونوئیدها، ایزوتیوسیاناتها، فنلها، سولفیدها و تیولها شناخته شدهترین آنتیاکسیدانها هستند که در مواد غذایی نیز وجود دارند.
آنتیاکسیدانها با خنثی کردن رادیکالهای آزاد، حفاظت سلولها در مقابل اثرات مخرب رادیکالهای آزاد، حفظ سلامت بینایی، حفظ سلامت پروستات، بهبود عملکرد مغز، حفظ سلامت قلب، حفظ سلامت دستگاه ادراری، از بین بردن خاصیت سمی ترکیبات نامطلوب و حفظ و تقویت عملکرد سیستم ایمنی در حفظ سلامتی بدن نقش دارند.