مازیار دانیالی - ایرباس، کنسرسیوم اروپایی تولید کننده هواپیما در سال 1970 شکل گرفت تا شکاف موجود در بازار این قاره برای هواپیماهای جت کوتاه و میان برد با گنجایش بالا را پوشش دهد. این شرکت امروزه یکی از دو تولید کننده بزرگ هواپیماهای تجاری در جهان است که با شرکت آمریکایی بوئینگ رقابت مستقیم دارد. اعضای اصلی این کنسرسیوم شامل شرکت "دانش هوانوردی فضا و دفاع اروپا" (EADS ) تحت مالکیت آلمان، فرانسه و اسپانیا با سهم 80 درصد و شرکت انگلیسی "BAE Systems" با سهمی 20 درصدی می شود. دفتر مرکزی ایرباس در نزدیکی شهر تولوز فرانسه قرار دارد.

ایرباس دارای بیش از 50 هزار کارمند است که یا به صورت مستقیم در کارخانه‌های این شرکت در فرانسه، آلمان، اسپانیا، انگلیس و چین مشغول به کار بوده و یا در حوزه‌هایی مانند مهندسی، فروش، آموزش و ... در دیگر کشورهای جهان فعال هستند. این کنسرسیوم دارای بیش از یک هزار و 500 تامین کننده بوده و با شرکت‌های بسیار زیادی در کشورهای مختلف جهان توافقنامه همکاری دارد.

قطعات هر هواپیما به صورت مجزا در کارخانه‌های ایرباس تولید می شوند. به عنوان مثال بال‌ها در انگلیس و قطعات دم در اسپانیا تولید می شوند. این قطعات منفصل از طرق مختلف زمینی، دریایی و هوایی ( با استفاده از هواپیمای ویژه‌ای به نام ایرباس "بلوگا") برای مونتاژ نهایی به خطوط تولید در فرانسه، آلمان و چین فرستاده می شوند. مدل‌های A320 ، A330/A340 ، A380 و A350 در مجموعه نزدیک به تولوز مونتاژ شده و مدل‌های A318 ، A319 و A321 در هامبورگ از خط تولید خارج می شوند. افزون بر این و از سال 2008، مدل A320 در تیانجین چین نیز تولید می شود.

داستان شکل گیری ایرباس به سال 1965، زمانی که دولت‌های فرانسه و آلمان بحث‌های مقدماتی درباره تشکیل کنسرسیومی برای تولید هواپیماهای جت کوتاه برد با گنجایش بالا را آغاز کردند، باز می گردد. یک سال بعد، آلمان، فرانسه و انگلیس اعلام کردند که شرکت‌های "سود اَویشن" (فرانسه)، "آرگ ایرباس" (گروهی از شرکت‌های هوافضای آلمان) و "هاوکر سیدلی اَویشن" (انگلیس) توسعه هواپیمای مسافربری با برد کوتاه و گنجایش 300 صندلی را مورد مطالعه قرار داده‌اند. اما از آنجایی که موتورهای انتخابی قادر به تحقق نیازهای ایرباس نبودند، در طراحی مقدماتی هواپیمای A300 گنجایش 250 صندلی برای آن در نظر گرفته شد.

در سال 1969، دولت انگلیس از این پروژه کناره گیری کرد، اما آلمان و فرانسه برای پیشبرد مرحله ساخت و ساز به توافق رسیدند. هاوکر سیدلی که مسئول تولید بال هواپیماها بود نیز همچنان در قالب یک مقاطعه کار فرعی به فعالیت خود ادامه داد. پس از آن، شرکت مدیریت صنایع ایرباس به صورت رسمی در سال 1970 تاسیس شد. هاوکر سیدلی و دیگر شرکت‌های انگلیسی در سال 1977 ملی شده و در قالب یک شرکت بزرگ دولتی به نام بریتیش آئرواسپیس (بعدها به BAE Systems تغییر نام داد) به عنوان شریک و با داشتن سهمی 20 درصدی به ایرباس ملحق شد.

هواپیمای مسافربری A300 نخستین هواپیمای پهن پیکری بود که با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی دارای دو موتور بود. نمونه اولیه A300 نخستین پرواز خود را در سال 1972 انجام داد و در سال 1974 به صورت تجاری وارد ناوگان شرکت "ایر فرانس" شد. به رغم عملکرد عالی، این هواپیما در ابتدا با فروش ضعیفی مواجه شد زیرا شرکت‌های هواپیمایی نسبت به خرید محصولات یک شرکت جدید نگران و مردد بودند. اما در سال 1977 و با وارد شدن شرکت هواپیمایی "ایسترن" به یک توافقنامه لیزینگ هواپیما شرایط تغییر کرد. در سال 1978، برنامه تولید هواپیمایی با ظرفیت کمتر و میان برد در دستور کار ایرباس قرار گرفت. بر همین اساس، هواپیمای A310 در سال 1982 نخستین پرواز خود را انجام داد و سه سال بعد به صورت تجاری وارد بازارهای جهانی شد.

پروژه تولید مدل A320 در سال 1984 کلید خورد که به عنوان هواپیمایی با بدنه باریک و برد پروازی کوتاه و متوسط طراحی شده بود. مجموعه‌ای از نوآوری‌های فنی در این هواپیما به کار گرفته شده بود که مطرح‌ترین آنها سامانه "پرواز با سیم" (Fly By Wire )، کنترل‌های پرواز کامپیوتری بود. این هواپیما در سال 1988 به صورت تجاری وارد بازار شد و موفقیت چشمگیری برای ایرباس در پی داشت. از این رو، ایرباس با دراز کردن بدنه آن مدل A321 و با کوتاه کردن اندازه بدنه A320 مدل‌های A319 و A318 را تولید کرد.

در سال 1987، ایرباس دو هوایپمای پهن پیکر بر اساس همان بدنه و بال را برای توسعه بازار هواپیماهایی با برد پروازی طولانی معرفی کرد. هواپیمای A340 با چهار موتور در سال 1993 وارد بازار شد و یک سال بعد هواپیمای A330 مجهز به دو موتور از خط تولید ایرباس خارج شد. در سال 2007، ایرباس هواپیمای A380 با برد پروازی فوق طولانی را معرفی کرد که بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان محسوب می شود. ظرفیت استاندارد این هواپیما برابر با 555 صندلی و بیشینه ظرفیت آن برابر با 853 صندلی است.

در سال 2012، مونتاژ نهایی هواپیمای A350 آغاز شد که هواپیمایی اقتصادی با برد پروازی طولانی و آسیب‌های زیست محیطی پایین است. این هواپیما از دو موتور جدید و کارآمد تولیدی شرکت رولزرویس سود می برد. همچنین، به واسطه استفاده گسترده از تیتانیوم، آلومینیوم و فیبر کربن، A350 هواپیمای بسیار سبک وزن محسوب می شود.

بیشتر بخوانید:

معرفی برندهای مطرح جهان؛ اوراکل

تماشاخانه