آغاز دور جدید سپرده‌گذاری در بانک‌ها/ ملاقات دوباره بانکی‌ها و صاحبان نقدینگی

به گزارش مهر، این روزها در پی کاهش نرخ ها در بازارهای ارز و سکه نقدینگی بالایی در حال آزاد شدن و حرکت آن به سمت بازارهای موازی همچون بانکها است. نقدینگی که در اثر هجوم فروشندگان طلا، ارز و سکه در بازار ایجاد شده است به سمت بخش های مختلف اقتصادی در حرکت است و نقدینگی قفل شده در این بازارها در حال آزادشدن است.

براین اساس بانکها به ویژه بانکهای خصوصی و نیمه دولتی و در بخش کوچکی برخی بانکهای دولتی در صدد جذب این نقدینگی آزادشده که فعلا مکان مشخصی را برای خود انتخاب نکرده اند، هستند و طرحی را برای جذب نقدینگی در قالب سپرده های مختلف به ویژه کوتاه مدت طراحی کرده اند، به نحویکه تغییراتی را در نرخ های سود خود ایجاد کرده و طرح های ویژه جدیدی را تدوین کرده اند.

این در حالی است که تحلیلگران اقتصادی پیش بینی می کردند، نقدینگی آزادشده از بازارهای سکه، طلا و ارز به سمت بورس یا بازار مسکن حرکت خواهد کرد، گرچه شاخص کل بورس با عبور از مرز 51 هزار واحد طی روزهای اخیر نشان داده است که بخشی از نقدینگی سرگردان از این حیث را به خود جذب کرده، اما به نظر می رسد که مسیر دیگر حرکت نقدینگی با توجه به تدابیر جدیدی که بانکها اتخاذ کرده اند، سپرده گذاری و نظام بانکی باشد.

در طی یکی، دو سال اخیر با جذاب شدن نرخ ها در بازارهای سکه و ارز و کاهش جذابیت نرخ سود سپرده های بانکی در مقابل آن بر اساس شرایط ویژه ای که بانک مرکزی برای نرخ سود سپرده ها طبق بسته سیاستی - نظارتی تعریف کرده بود، نقدینگی از بانکها خارج شده و باعث بر هم ریختن تعادل بین منابع و مصارف بانکها شده بود.

شاید با بازگشت منابع به نظام بانکی، تعادل دوباره ای بین منابع و مصارف آنها برقرار شود. در حالی این اتفاقات در بازارهای اقتصادی کشور رخ داده است که اخیر برخی از بانکها اقدام به اعلام ویژگی های طرح های جدید خود کرده اند و از آنها در قالب طرح های ویژه جدید یاد می کنند، این طرح ها با افزایش نرخ سود سپرده ها سعی در جذب نقدینگی دارند. 

بانکهایی که اجرای این طرح ها را در دستور کار خود قرار داده اند هم سپرده های کوتاه مدت وهم سپرده های بلندمدت را مد نظر دارند و برای آنها نرخ های جذابی را اعلام کرده اند، به طوریکه نرخ سود سپرده های بلندمدت 5 ساله تا 32 درصد هم در نظر گرفته شده است و در واقع تغییرات بسیار اساسی در نرخ سود سپرده برخی از بانکها ایجا شده است.

به نظر می رسد که مدیران بانکی با هماهنگی های صورت داده بین خود و تعیین کف و سقف و در اصل دامنه ای برای نرخ سود سپرده های بانکی اجرای این برنامه را آغاز کرده اند و مسئولان بانکها خود را ملزم به رعایت این نرخ های تعیین شده کرده اند. این در حالی است که بسته سیاستی- نظارتی بانک مرکزی که پیش از این نرخ سود مشخصی را برای سپرده ها برای بانکهای دولتی و خصوصی تعیین کرده بود در آخرین تغییرات اعمال شده دست بانکها را در این زمینه باز گذاشته است. 

گرچه بسیاری از تحلیلگران اقتصادی معتقد به افزایش نرخ سود سپرده های بانکی پیش از این در پی افزایش جذابیت سود بازارهای سکه و ارز بودند، اما نظام بانکی، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار با بی توجهی به این موضوع، به این وضعیت دامن زدند. حال با کساد شدن بازارهای مذکور و از سکه افتادن بازار سکه و ارز و خروج نقدینگی از آنها، به نظر می رسد دوران جدیدی برای جذب نقدینگی و سپرده گذاری در بانکها فرا رسیده است.

حرکت جدید بانکها حاکی از تمایل آنها به سپرده گیری ها جدید است و البته صاحبان نقدینگی هم با توجه به شرایط پر ریسکی که در بازارهای سکه و ارز ایجاد شده برای سپرده گذاری در بانکها بی میل نیستند و شاید بازارهایی مانند مسکن دیگر آن جذابیت های گذشته را برای جذب چنین نقدینگی هایی نداشته باشد.

در واقع بانکها با تغییراتی که در نرخ سود سپرده ها اعمال کرده اند و اصلاحاتی که در این زمینه دارند، خود را برای حضور صاحبان نقدینگی و پول های سرگردان در بانکها آماده کرده اند. برخی بانکها نرخ های سودی که در نظر گرفته اند متناسب با نرخ تورم کشور است و این امر به ماندگاری پول ها در بانکها کمک می کند، گرچه برخی از بانکها شرایط خاصی را برای پرداخت سودهای تعرف شده در نظر گرفته اند.

این بانکها پرداخت نرخ سود بیشتر را منوط به عدم دریافت سود به صورت ماهانه و کوتاه مدت کرده و اعلام می کنند که در صورتی که سپرده گذار مبلغ سود را در پایان دوره بلندمدت برداشت نماید، نرخ سود جدید به آنها تعلق خواهد گرفت که شاید این گونه سخت گیری ها از جذابیت سپرده گذاری در آنها بکاهد. گرچه هدف بانکها شاید از طرح این شروط ماندگاری بیشتر سپرده ها در نظام بانکی باشد.

برخی دیگر از بانکها نیز برای سپرده کوتاه مدت تا 18 ماهه 21.2 درصد، سپرده کوتاه مدت 3 تا 9 ماهه 20.2 درصد، سپرده کوتاه مدت یک تا 3 ماهه 12.2 درصد، سپرده بلندمدت 2 ساله به شرط برداشت در انتهای دوره 22.2 درصد، کوتاه مدت 3 ماهه با موجودی بالای 5 میلیون تومان 12.5 درصد، سپرده یکساله بالای 50 میلیون تومان 21 درصد، سپرده 5 ساله زیر 100 میلیون تومان موجودی 20 درصد به اضافه 5 درصد کارت هدیه، 5 ساله بالای 100 میلیون تومان موجودی 21 درصد، سپرده کوتاه مدت 3 ماهه 18 درصد ، سپرده کوتاه مدت کمتر از 6 ماه 19 درصد سود و غیره در نظر گرفته اند.