آل اسحاق: 75 درصد مشکلات اقتصاد ایران داخلی است

برای حل مسائل اقتصادی واقع نگر و آرمان‌گرا باشیم

یحیی آل اسحاق گفت: برای حل مشکلات فعلی اقتصاد ایران اگر چه مسائل بین المللی مهم تلقی می شود، اما باید برای حل مسائل اقتصادی واقع نگر و آرمان‌گرا باشیم.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران افزود: در این میان ابتدا باید مشکلات اقتصادی شناسایی و مشخص شود چند درصد این مشکلات داخلی و چند درصد خارجی است و پس از تشخیص، مشکلات را به صورت ریشه ای حل کرد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر مشکل اصلی اقتصاد ایران رکود تورمی و اشتغال است. به گفته آل اسحاق، بالقوه های ایران به لحاظ منابع انسانی، موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی و ذخایر ارزی نسبت به سایر کشورهای منطقه یکسان و یا حتی بالاتر است اما متاسفانه استراتژی مشخص پایداری در حوزه اقتصاد تعریف نشده است.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در توضیح این مطلب ادامه داد: اگر چه در سال‌های گذشته استراتژی اقتصادی وجود داشته اما این استراتژی پایدار نبوده و به تناسب زمان و مکان تغییر یافته است؛ به این معنا که یک زمان اقتصاد جنگی ، زمان دیگر اقتصاد دولتی و در یک زمان اقتصاد نیمه دولتی حاکم بوده است در حالی که اگر بخواهیم در اقتصاد از منابع به صورت بهینه استفاده کنیم باید، استراتژی پایداری داشته باشیم.

وی ادامه داد: جنس اقتصاد به خصوص در سرمایه گذاری و امور زیربنایی بلندمدت است و چنانچه اقتصاد از ثبات برخوردار باشد، فعالان اقتصادی می توانند برنامه ریزی کنند.

به گفته رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، نوسانات مختلف، فرآیند سیاست‌گذاری، دستورالعمل‌ها و مقررات اقتصادی را تغییر داده و یک بی ثباتی را در اقتصاد ایران به وجود آورده، این در شرایطی است که قبل از انقلاب نوعی انحصار در ارکان اساسی اقتصاد ایران وجود داشته و به دلیل وابستگی منابع درآمدی به نفت، دولت‌ها خود را نیازمند تامین درآمد از محل مالیات نمی دیدند.

به گفته آل اسحاق، درآمد سهل الوصول نفت اجازه استفاده از مالیاتها را نداده و بسترسازی برای نشاط اقتصادی و فعالیت‌های اقتصادی را فراهم نکرده است.

وی ادامه داد: این فرآیند بعد از انقلاب شدیدتر و پروژه های عمرانی و نیز سرمایه گذاری‌ها متکی به نفت شده و تجارت خارجی در دست دولت و وابستگان آن بوده است، ضمن آنکه کل اقتصاد نیز تحت فرماندهی نظام متمرکز دولتی و شکل گیری نوعی عدم رقابت قرار گرفته است.

چگونه باید اقتصاد بانشاط داشته باشیم؟

آل اسحاق با بیان اینکه اقتصاد همچون ظروف مرتبط است، خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم اقتصاد بانشاط و با تکنولوژی بالایی داشته باشیم باید سرمایه گذاران داخلی و خارجی در اقتصاد ایران حضور یافته و روابط منطقه ای و جهانی نیز به طور مناسبی پایه ریزی شود، این در شرایطی است که نمی توان گفت اقتصاد بانشاطی داشته باشیم اما دیوارهای بلندی را دور کشور بکشیم.

به گفته آل اسحاق، مشکل دیگر اقتصاد ایران مجموعه روابط بانکی و نظام بانکی است؛ به این معنا که مجموعه مشکلات نظام بانکی اجازه رشد و بالندگی اقتصاد را نداده است، ضمن اینکه روابط بانکی شامل روابط بین بانک و مردم، رابطه بانکها با بانک مرکزی، رابطه بانک مرکزی و دولت است و این روابط هم اکنون در یک وضعیت نامناسب در اقتصاد کشور قرار دارند.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران ادامه داد: اقتصاد ایران بانک محور است در حالی که در برخی کشورها اقتصاد در ارتباط مستقیم با بازار سرمایه و بورس است و منابع درآمدی در سایر بازارها غیر از بانک جمع و در اختیار مردم قرار می گیرد.

آل اسحاق ادامه داد: فضای کسب و کار نیز از جمله مشکلات دیگر اقتصاد ایران است به نحوی که رنکینگ ما در فضای کسب و کار در میان کشورها 130 است که این عدم امکان رشد و استفاده بهینه از امکانات را نشان می دهد؛ به این معنا که اقتصاد بهره ور نیست و 11 شاخصی که در فضای کسب و کار موثر هستند، در شرایط نامساعد قرار دارد.

75 درصد مشکلات اقتصاد ایران داخلی است

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران خاطر نشان کرد: مروری بر این مشکلات نشانگر این است که بیش از 75 درصد مشکلات اقتصاد ایران داخلی و تنها 15 تا 25 درصد آن مربوط به مسائل بین المللی است، بنابراین اگر انتظار داشته باشیم که با حل روابط بین المللی، اقتصاد ایران از تمامی مشکلات رهایی یابد، انتظاری بیهوده است.

وی ادامه داد: وزیر اقتصاد نیز در سخنان خود به این نکته اشاره داشته که اگر انتظار داشته باشیم تمام مسائل ایران با حل مشکلات بین المللی حل شود، به طور قطع یک انتظار غیرواقعی ایجاد کرده ایم.

به گفته آل اسحاق، قسمت عمده مسائل اقتصادی ایران به نظام تدبیر در اقتصاد برمی گردد؛ به این معنا که لازمه تدبیر متکی بر علم، مدیرانی است که با واقعیت‌های روز آشنا بوده و عالم به علم اقتصاد و نیز اقتصاد روز جمهوری اسلامی ایران باشند.

وی ادامه داد: این مدیران باید ایران را با شرایط امروز سنجیده و واقعیت نگر و آرمان‌گرا باشند تا بتوانند این رویکرد را عملیاتی کنند. ضمن اینکه در حوزه اقتصاد باید به واقعیت‌های امروز ایران توجه کرد و روابط حاکم بر علم اقتصاد و نیز بازیگران آن را به خوبی بشناسند.

به اعتقاد آل اسحاق، نگاه دیگری که باید مکمل این دیدگاه در علم اقتصاد باشد بررسی واقعیت‌های جمهوری اسلامی ایران و آرمان‌های خاص این کشور است؛ به این معنا که هر کشور آرمان های خاص خود را دارد که با سایر کشورها متفاوت است و ایران نیز باید اقتصاد خود را مبتنی بر همین آرمانها پیش برد.

ویژگی‌های فرمانده اقتصاد ایران

به اعتقاد آل اسحاق، فردی که می خواهد ساماندهی اقتصاد ایران را به عهده داشته باشد، باید یک دست در علم اقتصاد و واقعیت‌های آن داشته باشد و دست دیگرش متمرکز بر آرمان‌های جمهوری اسلامی ایران باشد؛ به این معنا که افراد و مدیران، استراتژی ها، برنامه ها و سیاست‌گذاری‌های خود را مبتنی بر علم اقتصاد و متناسب با واقعیت ها داشته باشند و نیز آرمان ها را نیز از یاد نبرند.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران خاطر نشان کرد: آنچه تاکنون از عملکرد دولت یازدهم به چشم می خورد اینکه این دولت دیپلماسی خارجی را در اولویت خود قرار داده و مسائل خارجی و روابط آن را مهم می داند، ضمن اینکه اولویت دوم دولت نیز که بارها به آن اشاره شده، اقتصاد است اما نباید تصور کرد که با حل مسائل بین المللی ایران می توان مشکلات اقتصادی را نیز به صورت صد در صد حل و فصل کرد.

به اعتقاد آل اسحاق، اولویت دوم دولت حل و فصل مسائل جاری و قوانین دست و پاگیر است که با برنامه 100 روزه ای که دولت تدوین کرده، در راه حل آنها گام برداشته است.

وی ادامه داد: آنچه از عملکرد دولت در ماه‌های گذشته استنباط می شود اینکه دولت نقشه راه دارد و در روابط خارجی نیز دارای برنامه است و چارچوب کلی آن را نیز در میان مدت تدوین کرده است، ضمن اینکه سفر اخیر گروه دولت به نیویورک این را به خوبی نشان داد که دولت در راه دیپلماسی خارجی کاملا کاربلد و آشنا به حل و فصل مسائل است.

تقدیر از موضع حکیمانه رئیس جمهور در نیویورک

آل اسحاق با تقدیر از موضع گیری حکیمانه رئیس جمهور در نیویورک خاطر نشان کرد: روحانی به صراحت به دنیا اعلام کرد که ایران به دنبال کشورگشایی نیست و البته بر حق مسلم خود در داشتن انرژی هسته ای تاکید دارد که این امر با استقبال بسیاری از کشورها مواجه شد و تنها رژیم صهیونیستی حق مسلم ایران را در داشتن انرژی صلح آمیز هسته ای به رسمیت نمی شناسد.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران خاطر نشان کرد: تیم دولت به خوبی به دنیا اعلام کرد که به دنبال سلاح هسته ای نیست و رئیس جمهور آمریکا نیز به این موضوع اذعان داشت. البته دنیا از ایران اعتماد خواسته است که به نظر می رسد در جلسات اکتبر آینده این اعتماد را به توان به دنیا ارائه داد.

وی اظهار داشت: رئیس جمهور همچنین در این سفر به صراحت به تحریم‌های ناعادلانه در مقابل ایران اشاره کرد اما باید به این نکته اشاره کرد که هم ایران و هم کشورهای غربی باید هوشیار باشند که عده ای به دلیل برخی مسائل و منافعی که دارند نمی خواهند روابط ایران با غرب اصلاح شود.

به اعتقاد آل اسحاق، در داخل کشور نیز عده ای اعتقاد ندارند که اروپا و آمریکا قابل اعتماد هستند که به نظر می رسد اگر این عده صبوری کنند و اجازه دهند با صلابت و تدبیر دولت، مسیر حل مشکلات خارجی طی شود به نظر می رسد کار مهمی را انجام داده اند چرا که امکان حل مسائل با تدبیر دولت وجود دارد.

وی با اشاره به حضور حداکثری مردم در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، خاطر نشان کرد: حضور حداکثری مردم پشتوانه قابل اعتمادی را برای دولت ایجاد کرده است که حتی در محافل بین المللی نیز یک تکیه گاه محکم به شمار می آید، ضمن اینکه مقام معظم رهبری نیز اصل اعتماد کامل به تیم دولت جدید را بارها و بارها مورد اشاره قرار داده و اعلام کرده اند که به این تیم اعتماد دارند.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران ادامه داد: البته ایشان نسبت به عملکرد غرب برخی نگرانی ها را هم دارند، چرا که ممکن است آنها صداقت لازم را نداشته باشند و در مذاکرات 15 اکتبر مشخص خواهد شد که چقدر می توان به این مذاکرات وزن داد اما از حالا تا به آن زمان نباید نقاط منفی را دید و جلوی پای دولت سنگ انداخت.

آل اسحاق خاطر نشان کرد: به هر حال باید به تیم دولت جدید اعتماد کرد و اجازه نداد که برخی حواشی، اقدامات مثبت آنها را در دیپلماسی خارجی کمرنگ کند.