همراه با روند رو به گسترش مهاجرت از روستا به شهر علاوه بر ایجاد تراکم و تزاحم بسیاری که در بخشهای مسکونی، تجاری و حمل و نقل شهری ایجاد شد، پدیدهای چالش برانگیز به نام"حاشیه نشینی" در اطراف شهرها به وجود آمد.
به گزارش ایسنا، از آنجا که مقصد این مهاجران شهرهای بزرگ بود مدیران شهری را به فکر احداث شهرهایی در اطراف شهرهای بزرگ انداخت و "شهرکهای اقماری" را برای حفظ حریم کلان شهرها ایجاد کرد. این شهرکها قرار بود مانع مهاجرت مجدد شهروندان به مراکز استانها شود، اما در عمل انچه مشاهده میشود بر خلاف آن است.
تاخیر در سرویس دهی اتوبوسها، نبود یا قطعی مکرر اینترنت، خرابی مسیرهای تردد و آسفالت معابر از جمله مشکلاتی است که ساکنان شهرکهای اقماری با آن دست به گریبان هستند.
یک کارشناس مسایل شهری درباره فلسفه ایجاد شهرکهای اقماری به خبرنگار ایسنای منطقه اصفهان گفت: شهرکهای اقماری در حاشیه کلان شهرهایی همچون تهران، مشهد، اصفهان و شیراز به منظور حفظ حریم این کلان شهرها و جلوگیری از حاشیه نشینی و ممانعت از بروز مشکلات و معضلات زیاد ناشی از آن به وجود آمده است.
سید علی مرتضوی افزود: با رونق شهرکهای اقماری، سرریز جمعیت را میتوان به سوی این مناطق سوق داد و از مشکلات سوء حاشیه نشینی جلوگیری کرد. البته اگر نظارتی بر این مناطق نباشد و توسعه آنها بدون برنامه ریزیهای بلند مدت و غیرکارشناسانه باشد خود به یک معضل جدید تبدیل میشود.
شهردار منظریه تصریح کرد: بدیهی است افرادی که در این شهرکها سکونت دارند از لحاظ مالی امکان سکونت در متن شهرها را ندارند و اغلب متعلق به قشر متوسط و فقیر جامعه هستند؛ اکثر آنها بومی آن مناطق نیز نبوده و در آرزوی داشتن شغل و آینده بهتر به این شهرها مهاجرت میکنند.
مرتضوی اظهارکرد: یکی از مهمترین مشکلات این شهرکها، نداشتن یک متولی خاص برای رسیدگی به وضعیت آنهاست. چندین سازمان و نهاد به طور موازی تصمیم گیریهایی میکنند که در بسیاری از زمانها نظرات آنها با هم تداخل داشته و در تعارض آشکار با یکدیگر است.
وی با اشاره به راهکارها برای تقویت شهرکهای اقماری، ادامه داد: مجلس شورای اسلامی باید به کمک دولت، یک سازمان یا اداره را متولی این کار کند و سپس یک برنامه جامع و کارشناسی شده برای توسعه این شهرکها، تصویب و به متولیان مربوطه ابلاغ کند.
این کارشناس ضمن انتقاد از برنامههای توسعهای ابلاغی در این مناطق، گفت: برنامههایی تاکنون برای توسعه و عمران این مناطق ابلاغ شده، اما به دلیل جامعیت نداشتن و نبود یک متولی خاص آن طور که باید در اجرا موفق نبوده است.
مرتضوی تصریح کرد: ظرفیتهای متنوع و گستردهای برای تولید سرمایه در این شهرکها وجود دارد که با توجه به ظرفیتهای بومی، میتوان طرحهای توجیهی متنوع و مختلفی، تعریف و بخش خصوصی را تشویق به اجرای آنها کرد.
وی افزود: از جمله برنامههای موثر که قابلیت اجرایی مناسبی نیز در اینگونه مناطق دارد میتوان به ایجاد خانههای گل و گیاه و پرورش آنها، ایجاد خانههای بافت فرشهای دستباف، ایجاد مراکز صنعتی پرورش مرغ و شترمرغ، کشتارگاههای صنعتی و ایجاد شهرکهای صنعتی اشاره کرد.
شهردار منظریه خاطرنشان کرد: این طرحها با توجه به اقلیم و فرهنگ مناطق میتواند متفاوت باشد، همچنین با تشویق سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی و حتی خارجی میتوان مشکلات مالی این مناطق و به تبع آن معضل بیکاری را رفع کرد.
به گزارش ایسنا، اگر معضل مهاجرت از روستا به شهر و تبعات منفی ناشی از آن هر چه سریعتر با ارایه راه حل عملی از سوی مراجع مدیریتی رفع نشود، خود عامل بروز مشکلاتی چون اختلال منفی جمعیتی، رشد آمار بیکاری، افزایش آمار آسیبهای اجتماعی و آسیبهای نو پدید و مسائلی از این دست خواهد شد.