یافته‌های جدید درباره ناباروری در ایران

تحقیقات یک متخصص اورولوژی و پژوهشگر کشور در زمینه میزان شیوع ناباروری در زوج‌های ایرانی نشان می‌دهد: میزان کل ناباروری در ایران حدود هشت درصد است.

دکتر محمدرضا صفری‌نژاد، در گفت‌وگویی با ایسنا، درباره نتایج این پژوهش کشوری گفت: پژوهش فوق، حاصل سه سال مطالعه من و همکارانم بر روی 12 هزار و 285 زوج در 30 استان کشور بوده است که نمونه‌های آن به روش خوشه‌ای انتخاب شده‌اند. این زوج‌ها در گروه سنی 15 تا 50 سال قرار داشته و در چهار گروه سنی 15 - 24، 25 - 29، 30 - 39 و 40 - 50 سال دسته‌بندی شده و مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه زوجینی مورد بررسی بودند که 24 ماه از رابطه زناشویی بدون پیشگیری آنها گذشته باشد.

وی با بیان این که پس از پرسش از زوجین، اطلاعاتی جداگانه از زنان و مردان جمع‌آوری شد، گفت: در این تحقیق 74 درصد زنان نابارور متاهل و 26 درصد طلاق گرفته، 81 درصد شهرنشین و 19 درصد روستانشین، 39 درصد خانه‌دار و 31 درصد شاغل بودند.

دکتر صفری‌نژاد افزود: همچنین 25 درصد زنان نابارور و 38.6 درصد زنان بارور تحصیلات دانشگاهی داشتند.

به گفته این متخصص، ناباروری، شامل دو نوع اولیه (ناباروری از بدو ازدواج) و ثانویه (ناباروری پس از یک دوره باروری) است.

دکتر صفری‌نژاد، در تشریح نتایج به دست آمده از پژوهش خود توضیح داد: بر اساس یافته‌های حاصله، میزان کل ناباروری در ایران حدود هشت درصد است که 4.6 درصد آن ناباروری اولیه و 3.4 آن ناباروی ثانویه است.

وی همچنین میزان ناباروری در گروه سنی 15 - 24 سال را 2.5 درصد اولیه و 1.5 درصد ثانویه، گروه سنی 25 - 29 سال 2.9 درصد ناباروری اولیه و 2 درصد ثانویه، گروه سنی 30 تا 39 سال را 3.3 درصد ناباروری اولیه و 3.3 درصد ثانویه و گروه سنی 40 تا 50 سال را 10 درصد اولیه و هفت درصد ثانویه ذکر کرد.

این محقق حوزه اورولوژی، در ادامه به میزان کل ناباروری در استانهای کشور اشاره کرد و با بیان این که استان کرمان با 13 درصد و اردبیل با 3.5 درصد با بیشترین و کمترین میزان ناباروری در کشور مواجه هستند؛ همچنین میزان ناباروری زوجین در هر یک از استانهای کشور را به این ترتیب:

آذربایجان شرقی(5.2 درصد)،
آذربایجان غربی(6.4 درصد)،
اردبیل (3.5 درصد)،
بوشهر (11.7 درصد)،
چهار محال و بختیاری(8 درصد)،
فارس (8درصد)،
قزوین (7.2 درصد)،
قم(8.8 درصد)،
گیلان(5.2 درصد)،
گلستان(6.3 درصد)،
همدان(7.2 درصد)،
هرمزگان(12.9 درصد)،
ایلام(11.8 درصد)،
اصفهان(7.9 درصد)،
کرمان(13 درصد)،
کرمانشاه(9.8 درصد)
خوزستان(9.2 درصد)،
خراسان شمالی(8.8 درصد)،
خراسان رضوی(9.1درصد)،
خراسان جنوبی(9 درصد)،
کهکیلویه و بویراحمد(7.1 درصد)،
کردستان(7.3 درصد)،
لرستان(8 درصد)،
مرکزی(7.9 درصد)،
مازندران(4.9 درصد)،
سمنان (7.1 درصد)،
سیستان و بلوچستان (12 درصد)،
تهران(7.5 درصد)
یزد (10.9 درصد)،
زنجان ( 6.6 درصد) برشمرد.

وی با ذکر عوامل مورد بررسی در این تحقیق که احتمال تاثیر آنها در ناباروری زوج‌های ایرانی می‌رفته است، به نتایج جالب توجهی در این بخش اشاره کرد و گفت: بر اساس نتایج به دست آمده، بی‌سوادی خطر ناباروری را دو برابر افزایش می‌دهد و احتمال ناباروری در افرادی که تحصیلات دبیرستانی دارند حدود سه برابر افرادی است که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند.

دکتر صفری‌نژاد همچنین میزان ناباروری در میان زوجین دارای تحصیلات ابتدایی را 1.4 برابر افراد دارای تحصیلات دانشگاهی دانست.

وی افزود: نژاد، (سفید پوست، سیاه‌پوست، بور و ...) و همچنین شاخص توده بدنی، تاثیری در افزایش یا کاهش میزان ناباروری زوجین نداشته است.

نکته قابل توجه دیگر این تحقیق میزان شیوع ناباروری در میان زوجینی است که سیگار مصرف می‌کنند. بنا بر نتایجی که دکتر صفری‌نژاد در تحقیق خود به دست آورده، زنان مصرف‌کننده سیگار، 2.2 برابر زنانی که سیگار مصرف نمی‌کنند با ناباروری مواجه می‌شوند. همچنین زنانی که قبل از این تحقیق، یک سال سیگار مصرف کرده اما آن را ترک کرده‌اند نیز 2.1 برابر زنانی که هرگز سیگار مصرف نکرده‌اند، احتمال ناباروری در آنها وجود دارد.

به گفته وی،‌ همچنین احتمال ناباروری در میان مردانی که سیگار مصرف می‌کنند، 2.5 مردان غیرسیگاری و 2.3 برابر مردانی است که یک سال از ترک مصرف سیگار آنها می‌گذشته است.

بر اساس این نتایج، احتمال ناباروری در میان زنانی که جراحی تخمدان و لوله‌های رحمی داشته‌اند، سه برابر زنان عادی بوده است.

به گفته دکتر صفری‌نژاد، احتمال ناباروری در میان زوجین شهرنشین 2.3 برابر زوجین روستایی است.

این متخصص اورولوژی، در ادامه به بررسی میزان شیوع ناباروری در میان زوجین متاهل، جدا شده مجدد ازدواج کرده، جدا شده ازدواج نکرده پرداخته است که نتایج این بخش تحقیق وی نیز نشان داده است خطر ناباروری در زوجین طلاق گرفته مجدد ازدواج کرده 1.6 برابر متاهلین و زوجین جدا شده ازدواج نکرده 2.1 برابر متاهلین است.

به گفته دکتر صفری‌نژاد، نتایج این تحقیق بیانگر آن است که شغل مردان نیز در ناباروری آنها موثر است. بر اساس یافته‌های به دست آمده، مردانی که در معرض گرمای شدید به کار اشتغال دارند، احتمال ناباروری آنها، 2.6 برابر سایر مردان است که این حاکی از تاثیر محیط بسیار گرم بر سلامت دستگاه تناسلی مردان است و باید این موضوع از نظر بهداشتی مورد توجه قرار گیرد.

وی همچنین میزان ناباروری در میان مردانی که اقدام به تزریق هورمون‌های بدنسازی یا مصرف داروهای استرونید آنابولیک کرده‌اند را 2.8 برابر افرادی دانست که چنین اقدامی نداشته‌اند.

از دیگر نتایج تحقیق دکتر صفری‌نژاد می‌توان به تاثیر مصرف داروهای ضدافسردگی بر ناباروری اشاره کرد که بر اساس یافته‌های وی کسانی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند احتمال وجود ناباروری در آنها 1.8 برابر افرادی است که هرگز از این داروها استفاده نکرده‌اند.

به گفته وی، همچنین عفونت‌های ادراری در سیستم تناسلی مردان و بیماری‌های مقاربتی شانس ناباروری را افزایش می‌دهد به گونه‌ای که مردانی که مبتلا به این عفونت‌ها بوده‌اند 1.8 برابر افرادی عادی شانس ابتلا به ناباروری داشته‌اند.

این متخصص اورولوژی همچنین در این پژوهش به بررسی سابقه بیماری التهابی لگنی در میان زنان پرداخته است که یافته‌ها نشان داده است زنان مبتلا به التهابات لگنی 5.6 برابر زنان عادی با خطر ناباروری مواجه هستند. همچنین زنان مبتلا به عفونت‌های رحمی نیز 2.3 برابر زنان عادی در معرض خطر ناباروری قرار دارند.

دکتر صفری‌نژاد با اشاره به بخش دیگر این تحقیق به یک بیماری دیگر در مردان که باعث ناباروری آنها شده است اشاره کرد و گفت: بیماری مادرزادی « بیضه نزول نکرده یک طرفه یا دو طرفه در کودکان که حتما باید تا سن 12 ماهگی تحت درمان جراحی قرار گیرند و معمولا هم والدین خیلی دیر متوجه این نقص در کودکان می‌شوند، شانس ناباروری را افزایش می‌دهد به طوری که مردان مبتلا به نقص «بیضه نزول نکرده» 3.8 برابر مردان عادی در معرض خطر ناباروری بوده‌اند.