روستاگردی؛ گردشگری فراموش شده

 

 جوان پرس : با وجود راه اندازی کمیته گردشگری روستایی و عشایری کشور از سال ۸۳ تا کنون، متاسفانه با غفلت مسئولان، ایران با وجود دارا بودن آبادیهای مختلف دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی بکر از مزایای توریسم روستایی بجز در چند روستا بهره ای نبرده این در حالی است که گردشگری روستایی شاخه ای از صنعت ۱۷۰ ساله گردشگری اروپایی است که طی پنج دهه گذشته رونق گرفته است.

در سال ۸۳ حدود ۳۸۰ روستا در کشورمان به عنوان روستاهای هدف گردشگری معرفی شدند، اما باوجود جذاب و منحصر به فرد بودن این روستاها بجز روستاهای کندوان، ابیانه، سهولان و طرقبه هیچ کدام مشمول قانون روستاهای هدف گردشگری نشدند. به گزارش خبرنگار مهر، براساس قانون کمیته گردشگری روستایی و عشایری کشور روستاهای هدف گردشگری باید دارای امکاناتی از قبیل آب، برق، تلفن، پارکینگ، ن مایشگاه، فروشگاه صنایع دستی، مهمانپذیر و…باشند که این. زیرساخت ها در این مناطق نه تنها وجود نداشت بلکه با تصویب قانون فوق نیز پس از گذشت سالها نیز در این روستاها ایجاد نشده است.
 
مهجوریت روستاهای هدف گردشگری آذربایجان غربی

تپه حسنلو، تپه های باستانی ربط، آبشار شلماش، کاخ باغچه جوق، بناهای جهانی قره کلیسا و تخت سلیمان، کاخ بسطام، دریاچه مارمیشو، پیست اسکی خوشاکو، روستای پردانان پیرانشهر، جزایر و روستاهای اطراف دریاچه ارومیه، باغهای بزرگ سیب و انگورو در کنار وجود اقوام مختلف با فرهنگ، گویش و پوشش های مخصوص گوشه ای از پتانسیلهای بالقوه حوزه گردشگری روستایی آذربایجان غربی بشمار می روند که متاسفانه تا کنون اقدام عملی جدی جهت معرفی و ایجاد زیرساختنهای لازم در این مناطق از سوی مسئولان حوزه ذیربط انجام نشده است.
 
همجواری آذربایجان غربی با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان و بعنوان تنها معبر ورود و خروج زمینی ایران به قاره اروپا در کنار موارد مطرح شده مزیتی های فراموش شده ای است که نتوانسته نظر مسئولان کشوری در خصوص اولویت قرار دادن این منطقه برای جذب سرمایه گذاری در بخش طرح های گردشگری روستایی را فراهم کند.
 
برای نشان دادن اهمیت موضوع گردشگری روستایی همین بس که ایکوموس در راستای شعار حفظ تنوع زیستی یونسکو، میراث کشاورزی را مورد توجه ویژه قرار داده و در این راستا بانک جهانی در حمایت از توریسم روستایی در کشور جامائیکا سرمایه گذاری کرده که با توجه به این امر سیاست گذاران و مسئولان حوزه گردشگری کشور و به تبع آن آذربایجان غربی باید ضمن تسریع در روند تخصیص اعتبارات طرحهای گردشگری استان با توجه به وجود گنجینه های باستانی بی نظیر در روستاها، نسبت به اخذ سرمایه گذاری نهادهای بین المللی اقدامات لازم را انجام دهند.
 
آداب و سنن روستایی در معرض تهدید و نابودی
 
احیا و توسعه زیرساختهای گردشگری، توسعه و بهبود مسیرهای دسترسی به مناطق تفرجگاهی، زیبا سازی جاده بین روستایی در کنار رودخانه و خدمات رسانی به روستاهای کنار جاده در مسیر حرکت گردشگران، ایجاد مکانهایی جهت برپایی چادرها و همچنین ایجاد پارکهای روستایی در راستای ارتقا امنیت جانی و مالی گردشگران، زمینه سازی جهت جذب سرمایه گذاریها برای تاسیسات گردشگری در روستاها، سود آوری خدمات و فعالیتهای گردشگری برای جمعیت میزبان از جمله راهکارهای ارائه شده از سوی کارشناسان گردشگری جهت توسعه توریسم روستایی بوده که موارد مطرح شده نیز از غفلت مسئولان حوزه گردشگری استان بی بهره نمانده اند.

اما در کنار آثار تاریخی و طبیعی موجود در روستاها، آداب و رسوم، آشپزی محلی، صنایع دستی و به طور عمده فرهنگ و سنن مردم نقش عمده ‌ای در جذب گردشگر دارند که این پتانسیل هم به دلیل عدم اطلاع رسانی و ناتوانی از ایجاد ارتباط افراد بومی با گردشگران داخلی و خارجی و نداشتن اطلاعات کافی تاریخی و باستانی ساکنان روستایی در معرض تهدید و نابودی قرار گرفته است.
 
معرفی ۱۲ روستای هدف گردشگری در آذربایجان غربی

روستاهای امامزاده، بند و گورچین قلعه ارومیه، پردانان پیرانشهر، شلماش سردشت، باغچه و قلعه جوق ماکو و حسنلوی شهرستان نقده و بسطام چاپپاره در آذربایجان غربی از بین ۲۰۰ روستای زیبای استان به عنوان روستای تاریخی و دارای جاذبه های طبیعی معرفی و به گفته مدیر کل وقت امور روستایی آذربایجان غربی طی سال ۸۳ یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار جهت آغاز طرحهای مطالعاتی هفت روستا و ۶۰ میلیون ریال جهت خرید زمین در روستای گورچین قلعه ارومیه اختصاص یافت.

محبوب زارع با اشاره به اختصاص ۱۰۰ میلیون ریال اعتبار در سال ۸۴ برای آغاز طرح مطالعاتی هشت روستا، یک میلیارد ریال در سال ۸۵ و ۷۰۰ میلیون ریال در سال ۸۶ جهت اجرای طرحهای مطالعاتی گردشگری روستایی استان، اظهار داشت: طرحهای مطالعاتی روستاهای امامزاده، بند و گوچین قلعه ارومیه، پردانان پیرانشهر، شلماش سردشت، باغچه و قلعه جوق ماکو و حسنلوی شهرستان نقده انجام شده است.

وی کمبود اعتبار را عامل اصلی عدم اجرای طرحهای گردشگری روستایی آذربایجان غربی در آن سال عنوان کرد، موضوعی که هنوز هم گریبان طرحهای گردشگری روستایی را گرفته و نباید انتظار داشت صرفا با انجام طرحهای هادی روستایی بدون توجه به سایر مسائل از جمله خدمات رفاهی شاهد حضور گردشگران در روستاهای استان بود.

ایجاد اقامتگاه برای گردشگران در منازل روستایی از طریق پرداخت تسهیلات از جمله طرحهای توسعه گردشگری در مناطق روستایی  بوده که تا کنون این مهم نیز عملیاتی نشده و همچنان راه روستاگردی در استان با وجود پتانسیلهای فراوان ناهموار است.
 
طرح ایجاد اتاق گردشگر روستایی در آذربایجان غربی هم اجرا نشد
 
نبود اماکن اقامتی مناسب در سطح روستاهای تاریخی و دارای جاذبه های طبیعی آذربایجان غربی بوده که مقرر بود پروانه موقت در این راستا به دارندگان ویلا باغی اعطا شود که به بر عکس برخی استانهای کشور بویژه استانهای شمالی این مهم نیز در استان عملیاتی نشد.
 
این مشکل در حالی است که با وجود اختصاص ۱۰ هکتار زمین جهت اجرای طرح توسعه روستای تاریخی بسطام و احداث کمپ گردشگری در منطقه، متاسفانه این مهم هم اجرا نشده و هنوز طرحهای سایر روستا بویژه روستاهای دارای آثار جهانی و باستانی هشت هزار ساله قره کلیسا، تخت سلیمان و تپه باستانی حسنلو به اتمام نرسیده و گردشگران اندک ورودی به این مناطق همچنان از نبود زیر ساختهای گردشگری رنج می برند.
 
توجه به جاذبه های طبیعی روستاها گام موثری در رونق اقتصادی است
 
معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان غربی شامگاه سه شنبه در جریان دیدار با مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گفت: روستاها نه فقط به عنوان قطب کشاورزی و دامداری، بلکه با توجه به دارا بودن جاذبه های طبیعی و غیرطبیعی می توانند به محل مناسبی در برای رشد و توسعه رونق اقتصادی تبدیل شوند.
 
هادی بهادری افزود: اکثر روستاهای استان دارای جاذبه های طبیعی یا آثار باستانی و تاریخی هستند و قابلیت فراوانی در زمینه های توسعه گردشگری دارند لذا باید در کنار ارائه امکانات رفاهی و عمرانی به فکر رونق اقتصادی و ایجاد بستری مناسب برای کسب درآمد برای روستائیانی که زمین کشاورزی یا امکانات دامداری ندارند باشیم.
 
وی ضمن تاکید بر اینکه بهبود زمینه های امرار معاش روستاییان در با سرمایه گذاری در حوزه گردشگری از مهاجرت آنها به شهرها جلوگیری می کند، گفت: بنیاد مسکن یکی از نهادهای موفق در اجرای طرحهای عمرانی و آبادانی روستاها بوده که با همکاری، همفکری، تبادل تجربیات و برنامه ریزی های جامع می توان گام های موثری در راستای تغییر شیوه زندگی و آبادانی روستاها و مناطق محروم نسبت به سالهای گذشته برداشت.
 
آذربایجان غربی جزو استانهای برتر کشور از نظر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بوده بطوریکه دارای ۵۸ منطقه نمونه گردشگری، ۱۳ مسیر بکر گردشگری و ۲۰۰ روستای زیبا برای جذب گردشگر بوده که متاسفانه با وجود مرزی بودن و زندگی اقوام و ادیان مختلف هنوز باور اینکه توسعه پایدار و عدم وابستگی به اختصاص اعتبار از محل درآمدهای ملی نیازمند جذب گردشگران خارجی است، در بین مسئولان جهت سوق سرمایه گذاریهای داخلی و خارجی به سمت اجرای طرحهای گردشگری ایجاد نشده است.
 
ترکیه کشور همسایه با آذربایجان غربی بر اساس آمارهای منتشر شده تقریبا برابر درآمد نفتی ایران از جذب گردشگر درآمد داشته که این امر لزوم هموار سازی راه روستاگردی در ایران و آذربایجان غربی برای جذب گردشگر خارجی از طریق این کشور را دو چندان می کند.