یک متخصص اکولوژی گیاهان دارویی و زراعی گفت: از آویشن به دلیل خواص زیاد آن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفادههای متنوعی میشود.
دکتر شهرام امیر مرادی در گفتوگو با ایسنا، درباره گیاه دارویی آویشن گفت: آویشن با نام علمی «Thymus vulgaris L» یکی از گیاهان تیره نعناعیان است که به صورت بوتههای پرپشت در دامنههای خشک و بین تختهسنگهای نواحی مختلف مدیترانه از جمله در کشورهای فرانسه، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا و یونان میروید.
وی افزود: اسانس آویشن از جمله 10 اسانس معروف است که دارای خواص ضدباکتریایی و ضدقارچ، آنتیاکسیدان، نگهدارنده طبیعی غذا و تأخیر دهنده پیری پستانداران است. این گیاه جایگاه خاصی در تجارت جهانی داشته و همچنین آویشن در انواع غذاها استفاده میشود و به عنوان ترکیبات معطر در اکثر فرآوردههای غذایی مهم نظیر نوشیدنیها و دسرهای لبنیاتی استفاده میشود.
امیرمرادی گفت: روغن آویشن به عنوان مادهای معطر، ضداسپاسم و ضدنفخ در قطرههای ضد سرفه و مرهمهای رقیق استفاده میشود، از تیمول موجود در روغن آویشن نیز استفادههای مشابهی میشود، علاوه بر این از تیمول در ترکیبات ضدقارچی، برای آلودگیهای قارچی پوست، فرمولاسیونهای دندانی و... استفاده میشود.
وی افزود: از آنجایی که تیمول ضدکرم «به خصوص کرم قلابدار» بوده به عنوان داروی ضدکرم به مقدار دو گرم در سه نوبت در روز مصرف میشود.
این متخصص گیاهان دارویی درباره خواص روغن قرمز آویشن گفت: این روغن از قرن 16 تاکنون به عنوان میکروبکش مطرح است و خاصیت ضدمیکروبی آن در اثر دو ماده «تیمول» و «کارواکرول» است.
وی ادامه داد: این روغن گیاهی به مقدار زیادی در دهان شویهها، محلولهای غرغره، خمیردندانها، صابونها، پاک کنندهها و فرآوردههای مختلف طبی ضدعفونی کننده مصرف شده است. همچنین در درمان سیاه سرفه و سل و برونشیت توصیه شده است.
امیرمرادی یادآور شد: مایع استخراجی از آویشن یکی از مواد سازنده شربتهای غلیظ ضدسرفه «Cough linctuses» است که به عنوان ماده طعم دهنده نیز مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین از اسانس آن به صورت محلولهای الکلی، گاهی در رفع بعضی از سوءهاضمهها، اسهالهای ساده و دفع کرم ساده استفاده میشود.
این متخصص گیاهان دارویی گفت: تیمول به عنوان یک ضدعفونی کننده روی زخمها و جوشها مصرف میشود اما به شدت محرک و سوزشآور است و تأثیر آن در تماس با پروتئینها کاسته میشود؛ نقش عمده آن در حال حاضر، درمان بیماریهای قارچی پوست به فرم محلول الکلی یک درصد یا پودر قوی دو درصد است.
وی افزود: گاهی تیمول یددار توسط متخصصین پوست به عنوان یک ماده متوقف کننده رشد باکتری و کشنده قارچ به صورت پودرها، لوسیون و پمادها مصرف میشود.
این متخصص اکولوژی گیاهان زراعی و دارویی گفت: روغن قرمز آویشن «Red thyme oil» دارای خواص جلوگیری کننده از حساسیت، خارش و آسیب اشعه آفتاب برای پوست انسان است ولی زمانی که به صورت رقیق نشده مصرف شود، سوزش شدید و خارش ایجاد میکند.
وی ادامه داد: اسانس فنلی آویشن از جمله 10 اسانس معروف است که دارای خواص ضدباکتریایی، ضدقارچی، آنتی اکسیدان، نگهدارنده طبیعی غذا و تاخیردهنده پیری در پستانداران است.
امیرمرادی افزود: هم اکنون در کشور، فرآوردههای دارویی مختلفی از «Thymus vulgaris» ساخته شده و به طور گسترده مورد مصرف بیماران قرار میگیرد، از آن جمله میتوان قطره «تیم آرتا»، قرص و شربت «تیمکس» و شربت «تیمیان» را نام برد که این سه فرآورده به عنوان ضدسرفه و خلط آور به کار میروند.
وی ادامه داد: قطره خوراکی «گاسترولیت» 15میلیلیتر نمونهای از فرآوردههای حاصل از آویشن در درمان علائم سندرم روده، نفخ، سوزش، ترش کردن، دل پیچه و درد شکمی، سوء هاضمه و تغییرات اجابت مزاج موثر است.
این متخصص گیاهان دارویی در خصوص عوارض جانبی آویشن و فرآوردههای آن گفت: تیمول موجود در اسانس آویشن میتواند سبب سرگیجه، سردرد، تهوع، استفراغ و ضعف عضلانی و همچنین ممکن است سبب کاهش فعالیت قلب، دستگاه تنفسی و دمای بدن شود.
امیرمرادی در خصوص موارد منع مصرف این گیاه اظهار کرد: مصرف آویشن به افراد مبتلا به اختلالات غده تیروئید در دوران حاملگی و شیردهی توصیه نمیشود.