آشنایی با انواع وام و شرایط اخذ آنها

یقیناً برای همهٔ ما در زندگی پیش آمده است که بخواهیم کاری را در زندگی انجام دهیم اما بودجه‌مان کفاف آن کار را ندهد و درنتیجه مجبور شویم از مجاری رسمی (اخذ وام) یا غیررسمی (قرض از آشنایان) اقدام به تضمین بودجه کنیم.

اگرچه اخذ وام از بانک‌ها در نظر اول راحت به نظر می‌رسد اما این کار در برگیرنده فرآیندی پیچیده بوده که نیازمند آشنایی کامل با هریک از این مراحل است.

نباید از این نکته غافل ماند که فرایند اخذ وام در درجه اول نیازمند آشنایی با هریک از بانک‌ها و تسهیلاتی است که آن بانک و شعب مختلف آن در سراسر کشور ارائه می‌کنند.

برای مثال اگر کسی خواستار دریافت وام مسکن است تنها گزینه مناسب برای این کار بانک مسکن است و دور از عقل به نظر خواهد رسید که به بانک دیگری مراجعه کرد.

انواع وام‌هایی که در نظر عموم از مقبولیت بیشتری برخوردار است شامل: مسکن، ازدواج، خودرو، تعویض خودروهای فرسوده، کشاورزی و ... تقسیم می‌شوند که در ادامه به شرایط اخذ هریک از آن‌ها و چگونگی ارائه تسهیلات خواهیم پرداخت.

اما قبل از هر چیز توجه به این نکته ضروری است که برای دریافت برخی از وام‌ها تا سقف مشخصی باید ضامن اختیار کرد.

معمولاً شرایط دریافت وام و ضامن در مورد بانک‌های مختلف و نوع وام متفاوت است اما قانون ضمانت ثابت بوده و در مورد همه وام‌ها صدق می‌کند.

به‌عنوان‌مثال برخی وام‌ها نیازمند دو ضامن دارای جواز کسب یا حرفه دولتی است درحالی‌که برخی وام‌ها در ازای وام سفته می‌پذیرند.

گذشته از این برای هرکسی مقدور نیست تا ضامن شخص دیگری شود، توجه به این نکته ضروری است که شخصی را که به‌عنوان ضامن برمی‌گزینیم باید در درجه اول بالغ، عاقل و هوشیار باشد و در درجه دوم آشنایی و تمییز بین دو شخص مقروض و قرض گرفته است.

 وام ازدواج

همان‌طور که از نام این وام برمی‌آید، وام ازدواج به زوجینی که از زمان  ازدواجشان بیش از یک سال نگذشته باشد تعلق می‌گیرد.

در این وام به هریک از زوجین مبلغ 3 میلیون تومان  تسهیلات تعلق گرفته و کلیه شهروندان ایرانی خارج از کشور گواهی ازدواج آن‌ها توسط سفارت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور صادر شده باشد و گواهی ازدواج آن‌ها که ممهور به مهر کنسولگری ایران در کشور مذکور است به‌عنوان سند ازدواج تلقی می‌شود و آن‌ها می‌توانند این وام را دریافت کنند.

 مدت بازپرداخت این وام حداکثر 3 سال یعنی 36 ماه و نرخ کارمزد مثل تمام وام‌های قرض‌الحسنه 4 درصد است.

مدارک لازم برای دریافت این وام بدین شرح است:

- دفترچه حساب پس‌انداز
- اصل و کپی صفحات اول و دوم شناسنامه زوجین
- اصل و کپی صفحات اول تا پنجم سند ازدواج
- تهیه دو عدد تمبر مالیاتی
- یک نفر ضامن معتبر برای زوجین

 وام مسکن

این نوع وام برای خرید و یا ساخت مسکن به متقاضی تعلق می‌گیرد و در این زمینه بانک مسکن به هریک از کسانی که متقاضی دریافت این وام هستند تسهیلاتی را ارائه می‌کند.

زمان بازپرداخت وام مسکن 6 تا 18 سال است که به دوره سرمایه‌گذاری فرد در بانک ارتباط دارد. حداکثر مبلغی که در این نوع وام برای دریافت‌کننده در نظر گرفته شده است 35 و 50 میلیون تومان است. مبلغ اقساط ماهانه وام‌های 35 میلیون تومانی طی 12 سال حدود 280 هزار تومان و وام‌های 50 میلیون تومانی حدود 400 هزار تومان می‌شود.

مدارک لازم برای دریافت این وام بدین شرح است:

- اصل و تصویر کارت ملی تسهیلات گیرنده (خریدار) و فروشنده
- اصل و تصویر تمامی صفحات شناسنامه تسهیلات گیرنده و فروشنده
- درصورتی‌که وجود وکالت‌نامه، اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی وکیل وکالت‌نامه وی
- ارائه صورتحساب متوسط موجودی و میزان تسهیلات متعلقه
- مبایعه‌نامه (قولنامه) مبنی بر قرارداد خرید منزل توسط تسهیلات گیرنده
- اصل و تصویر پروانه ساختمان (تخریب و نوسازی)

توضیح: جهت دریافت تسهیلات 200 میلیون ریالی حساب صندوق پس‌انداز مسکن از تاریخ صدور اولین پروانه ساختمان، نباید بیش از 20 سال سپری شده باشد.

- اصل و تصویر تمامی صفحات سند مالکیت

توضیح: در واحدهای نوساز، در صورت آماده نبودن سند مالکیت ارائه صورت‌مجلس تفکیکی به همراه سند مالکیت مادر الزامی است.

- رسید مبلغ حق‌الزحمه علی‌الحساب کارمزد ارزیابی
- گواهی درآمد متقاضی و یا ضامنین وی
- کارت و یا دفترچه حساب
- کارت پایان خدمت و یا معافیت از خدمت خریدار
- پرداخت 10 هزار ریال برای دریافت تمبر مالیاتی

 وام کالا

اگر قصد خرید لوازم منزل از قبیل وسایل آشپزخانه، لوازم صوتی یا تصویری را دارید، اما بودجه‌تان به‌اندازه کافی نیست می‌توانید از این نوع وام استفاده کنید.

برخلاف سایر وام‌ها این نوع، شرایط استثنایی دارید.

از یک‌سو این وام تنها به کالاهای تولید داخل تعلق می‌گیرد و از سوی دیگر نرخ سود طبق تعرفه هر بانک در بخش خدمات و بازرگانی است.

میزان تسهیلات این وام 4 میلیون تومان است که مهم‌ترین مدارک مورد نیز آن به شرح زیر است:

- کپی سند محل سکونت یا اجاره‌نامه
-  کپی  تمام صفحات شناسنامه ضامن و متعهد
- کپی کارت ملی ضامن و متعهد (پشت و رو)
- گواهی کسر حقوق برای ضامن و متعهد
- فیش حقوق و حکم کارگزینی ضامن و متعهد
- معرفی‌نامه دانشگاه جهت پرداخت تسهیلات
- تقاضای کتبی متعهد
- تکمیل فرم‌های بانکی
- افتتاح حساب بانکی در شعبه
- پیش‌فاکتور خرید کالای ایرانی به مبلغ 50 میلیون ریال
- واریز نقدی مبلغ 10 میلیون ریال به حساب توسط متقاضی بابت پیش‌پرداخت

 وام خودرو

 اگر متقاضی خرید خودرو صفر هستید و بودجه‌تان به خرید این نوع نمی‌رسید، وام خودرو یا مبلغ حداکثر 7 میلیون تومان و مهلت پرداخت 5 ساله و با سود 14 درصد، به شما در این امر کمک می‌کند.

لازم به ذکر است که شرایط گفته‌شده و مبلغ وام در بانک‌های مختلف متفاوت بوده و حتی برخی بانک‌ها تا 10 میلیون تومان هم به شما در این امر کمک می‌کنند.

مدارک لازم برای دریافت این وام بدین شرح است:

- کپی سند محل سکونت یا اجاره‌نامه
- کپی  تمام صفحات شناسنامه ضامن و متعهد
- کپی کارت ملی ضامن و متعهد (پشت و رو)
- گواهی کسر حقوق برای ضامن و متعهد
- فیش حقوق و حکم کارگزینی ضامن و متعهد
- معرفی‌نامه دانشگاه جهت پرداخت تسهیلات
- تقاضای کتبی متعهد
- تکمیل فرم‌های بانکی (2 سری قرارداد، 2 سری نمونه 217، یک برگ اختیارنامه، یک برگ نمونه 390)
- افتتاح حساب بانکی در شعبه
- پیش‌فاکتور خرید خودرو از خودروسازان  داخل جهت وام خودرو
- پیش‌پرداخت‌های لازم موقع اعطای تسهیلات توسط متقاضی به حساب 
 
وام خودروی فرسوده

اگر خودروی زیر پای شما عمر مفید خود یعنی 30 سال را کرده است و ازنظر معاونت نوسازی ناوگان شرایط اسقاط داشته باشد، می‌توانید برای تعویض ثبت‌نام کنید.

لازم به ذکر است که اگر قبلاً این کار را کرده‌اید و اقدام به اخذ وام نمودهایید امکان ثبت‌نام مجدد وجود ندارد، چراکه هر شخص تنها یک‌بار می‌تواند از این وام 10 میلیون تومانی با بازپرداخت 60 قسط بهره‌مند شود.

مدارک لازم برای دریافت این وام بدین شرح است:

مالک به شخصی گفته می‌شود که شناسنامه، برگ سبز، سند قطعی و یا وکالتی به نام او است.

مشخصات مالک مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و شماره تماس و …نیز لازم است.

مشخصات خودروی ثبت نامی:

تمام مشخصات اعم از شماره انتظامی، رنگ خودرو، شماره شاسی، شماره موتور و…

وام جعاله تعمیر مسکن

این بخش از تسهیلات جهت انجام اموری مانند احداث بنا (نصب اسکلت‌های فلزی یا بتونی) نصب و احداث تأسیسات (آب و برق، تلفن، گاز، گرمایش، سرمایش، رنگ و نقاشی، چاه و فاضلاب) و کلیه امور مربوط به تعمیرات و نگهداری ساختمان پرداخت می‌شود.

پشتوانه این نوع تسهیلات تا سقف ده میلیون ریال، سفته معتبر و موردقبول بانک با مدت بازپرداخت 36 ماهه، از ده میلیون ریال تا چهارده میلیون ریال در قبال اخذ وثیقه ملکی ارزنده، بلامعارض و سهل البیع با مدت بازپرداخت حداکثر 60 ماهه است.

مدارک موردنیاز:

- مدارک احراز هویت 
- فتوکپی سند مالکیت (هر نوع سندی که مالکیت مشتری را محرز نماید) ملک مورد تعمیر یا تکمیل.
- آخرین فیش آب، برق و یا گاز مصرفی جهت تطبیق آدرس متقاضی با محدوده فعالیت شعبه.

وام مضاربه

تسهیلات این نوع وام در اختیار کسانی که در امر تجارت و بازرگانی هستند قرار می‌گیرد.

بانک به‌عنوان مالک، سرمایه نقدی را در اختیار عامل (شخص حقیقی یا حقوقی) قرار می‌دهد. این سرمایه می‌تواند به‌صورت یکجا یا برحسب نیاز به‌تدریج در اختیار استفاده‌کننده از تسهیلات قرار گیرد.

نکته قابل‌ذکر این‌که قرارداد مضاربه مربوط به امور بازرگانی داخلی و خارجی است. با این وصف، بانک‌ها در مورد واردات، مجاز به انعقاد قرارداد مضاربه با بخش خصوصی نیستند. مدت قرارداد حداکثر یک سال از زمان انعقاد تا تسویه کامل موضوع قرارداد است.

مدارک مورد نیاز:

- درخواست متقاضی
- پروانه کسب و مجوزهای صنفی معتبر
- اصل و تصویر شناسنامه
- کپی سند مالکیت یا اجاره‌نامه محل کسب
- درخواست متقاضی
- تصویر شناسنامه مدیران شرکت
- مجوزهای صنفی معتبر
- اساسنامه
- اظهارنامه مالیاتی
- اظهارنامه ثبت شرکت
- آگهی تأسیس
- آخرین تغییرات شرکت مندرج در روزنامه رسمی
- صورت‌های مالی 

وام خرید ماشین‌آلات و تجهیزات یا مواد اولیه 

برخی بانک‌ها به‌منظور کمک به رونق اقتصادی در بخش‌های تولیدی و خدماتی، تسهیلاتی را برای خرید ماشین‌آلات و تجهیزات اولیه در قالب عقد مشارکت برای مشتریان خود در نظر می‌گیرند.

مبلغ این نوع وام با توجه به درخواست مشتری و استراتژی صرف منابع تعیین شده و مدارک موردنیاز برای اخذ آن به شرح زیر است:

اشخاص حقیقی:

- برگه تقاضای مشتری حاوی مبلغ و مدت مورد درخواست
- مدارک شناسایی مشتری مشتمل بر اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی
- اصل و تصویر پروانه کسب یا کارت بازرگانی معتبر
- اصل و تصویر اجاره‌نامه محل فعالیت (در صورت استیجاری بودن محل کار) و تصویر سند مالکیت درصورتی‌که محل کار متعلق به متقاضی باشد.
- برگه تقاضای مشتری حاوی مبلغ و مدت مورد درخواست
- اساسنامه
- آگهی تأسیس و تغییرات
- تصویر کارت بازرگانی یا مجوز فعالیت
- اصل و تصویر اجاره‌نامه محل فعالیت (در صورت استیجاری بودن محل کار) و تصویر سند مالکیت درصورتی‌که محل کار متعلق به متقاضی باشد.
- صورت‌های مالی تأییدشده شرکت
- مدارک شناسایی مدیران مشتمل بر اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی
- مدارک مربوط به وثیقه
- تکمیل فرم‌ها و پرسشنامه‌های بانک