swu یا "سو" چیست؟/ ۱۹۰ هزار سو یعنی چند ماشین سانتریفیوژ؟

 ﺳﻮ ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ جهت ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U۲۳۵) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن (U۲۳۸) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌﻲ جهت اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮل نهاﻳﻲ که از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚﺗﺮ غنیﺗﺮ اﺳﺖ.

 به گزارش تسنیم، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی شب گذشته در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام ضمن اشاره به موضوع مذاکرات هسته‌ای و همچنین با تأکید بر اینکه باید در این مذاکرات نیازهای کشور برآورده شود، فرمودند: نیاز قطعی کشور در بحث ظرفیت غنی‌سازی 190 هزار سو است و تیم مذاکره کننده مطمئناً اجازه دست‌اندازی به حقوق ملت را نخواهد داد.
 
SWU ﯾﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﻛه ﺑه‌طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی هسته‌ای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار می‌ﮔﯿﺮد. اﻳﻦ واﺣﺪ همانند دﻳﮕﺮ واحدهای اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ (وات، آﻣﭙﺮ، ﻛﺎﻟﺮی و...) ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ، ﻋﺒﺎرت SWU در واﻗﻊ ﻣﺨﻔﻒ ﻋﺒﺎرت Separative Work Unit می‌ﺑﺎﺷﺪ. اﮔﺮ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ ﺑﻪ‌طﻮر علمی "ﺳﻮ" را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﯿﻢ بهتر اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﯿﻢ: ﺳﻮ، ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﺟﮫﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U235) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن (U238) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌﻲ جهت اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮل نهایی ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ‌ﺗﺮ ﻏﻨﻲ‌ﺗﺮ اﺳﺖ.
 
SWU ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻣﯿﺰان اوراﻧﯿﻮم ﺗﺤﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، درﺻﺪ ﺧﻠﻮص ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﻣﯿﺰان درﺻﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ واﺣﺪ ﺟﺪاﺳﺎزی (ﻳﻚ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮای درک بهتر ﻣﻮﺿﻮع، فرض کنید که ﺧﻮراک ﺑﺎ دﺑﻲ F و درﺻﺪ ﻣﻮﻧﻲ Nf وارد اﻳﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪاﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ p و درﺟﻪ ﺧﻠﻮص Np و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪی ﺑﺎ دﺑﻲ W و Nw ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﻳﻒ رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻲﺗﻮان راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ جهت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ SWU را ﺑﻪﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﯿﺎن داﺷﺖ: (SWU= P * V (Np) + W * V ( Nw) _F * V (Nf ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هرﭼﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ "ﺳﻮی" ماشین‌ها (ﻣﺨﺮج ﻛﺴﺮ ﻓﻮق) اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ، ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ ﻛﻤﺘﺮی جهت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻻزم خواهد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ھﺰﻳﻨﻪ ﺛﺎﺑﺖ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺖ و راه‌اﻧﺪازی ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﻏﻨﻲﺳﺎزی، اﻓﺰاﻳﺶ SWU ﺑﻪ‌ﻣﻨﺰﻟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺟﮫﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﯿﺮوﮔﺎه هسته‌ای خواهد ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻗﻀﯿﻪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اهمیت ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.
 
اگر بخواهیم به‌صورت ساده‌تر و بر اساس میزان سانتریفیوژ به این موضوع بپردازیم، باید گفت که ماشین‌های نسل 1 که امروزه در ایران به IR1 شهرت یافته‌اند، ماشین‌هایی با ظرفیت 1 تا 1.2 سو هستند که بنا بر اظهارات کارشناسان درباره نیاز ایران در مباحث مربوط به غنی‌سازی، در صورت استفاده از این ماشین‌ها ایران نیازمند 190 هزار ماشین سانتریفیوژ نسل یک است و از این روی آنچه باید در مذاکرات توسط طرف ایرانی به‌جد مورد تأکید قرار گیرد، لزوم گنجاندن چنین حقی در توافق نهایی است.
 
با این حال با استفاده از ماشین‌های نسل‌های بالاتر، تعداد سانتریفیوژ می‌تواند کاهش یابد به‌نحوی که ماشین‌های نسل 2 امروز ظرفیت 5 سو غنی‌سازی دارند که در این صورت برای 190 هزار سو غنی‌سازی نیاز به 38 هزار  ماشین سانتریفیوژ است.
 
همچنین ماشین‌های نسل 8 که جدیدترین ماشین‌های سانتریفیوژ هستند، از ظرفیت 24 سو غنی‌سازی برخوردارند که در صورت استفاده تام و تمام از این ماشین‌ها نیاز به 8000 ماشین نسل 8 داریم.
 
با این وجود ذکر این نکته بسیار ضروری است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق ماشین‌های موجود در تأسیسات غنی‌سازی کشور را ماشین‌های نسل یک و نسل 2 تشکیل می‌دهند و از این روی می‌توان گفت که ایران اسلامی در حال حاضر برای غنی‌سازی خود نیازمند 190 هزار سانتریفیوژ است.