کتاب کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه و پيامدهاي آن، اثر"ويرپي آکسمن" و "سانتو تيوونن"، با ترجمهاي از "احسان موحديان" و "احمدرضا شاهعلي" از سوي دفتر مطالعات و برنامهريزي رسانهها منتشر شد.
به گزارش روابطعمومي دفتر مطالعات و برنامهريزي رسانهها، کتاب حاضر با توجه به رويکرد جديد دفتر مطالعات به نقش و اهميت فناوريهاي نوين ارتباطي و پيدايش اشکال جديد ابزارهاي رسانهاي منتشر شده است. تلفن همراه به عنوان يک ابزار رسانهاي منحصر بهفرد و متنوع، انواع مختلفي از محتوا،کارکردها و فناوريها را در خود جاي داده و به يکي از محبوبترين وسايل رسانهاي در سراسر جهان مبدل شده است.
امروزه ميتوان تلفن همراه را ابزار رسانهاي اصلي در دستان مردم دانست که اخبار را در اختيارشان ميگذارد، دسترسي به اطلاعات را ممکن ميکند و براي استفاده از آن به هيچ موقعيت يا دليل خاصي نياز نيست. در دوران اخير عرضه تلفنهاي هوشمند، پيامدهاي اجتماعي، سياسي، اقتصادي و فرهنگي گستردهاي را به دنبال داشته که منحصر به جوامع توسعه يافته و پيشرو در زمينه استفاده از تلفن همراه نبوده و با گسترش دسترسي به استانداردهاي پيشرفته ارتباطي و مخابراتي ميلياردها نفر در سراسر جهان از آن بهرهمند شدهاند.
اين کتاب شامل پنج مقاله بلند و متوسط است که هر يک بخشي از جنبههاي اجتماعي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي تبديل تلفن همراه به يک رسانه قابل حمل و متحرک را بررسي کردهاند. بدين منظور از پژوهشهاي ميداني گسترده و مصاحبههاي متعدد استفاده شده که با توجه به فنلاندي بودن اکثر نويسندگان و محققان مقالات مذکور، بخش اعظم آنها در فنلاند صورت گرفته است.
هر يک از مقالات کتاب علاوه بر دسته بندي موضوعات، داراي چکيده، مقدمه، نتيجهگيري، و پينوشتهايي است که به منظور راهنمايي خوانندگان در هر بخش ارائه شده است.
مقاله اولبا نام تلفن همراه: يک ابزار رسانهاي کامل؛ نوشتة "ويرپي آکسمن" فارغالتحصيل رشته دکتراي روزنامهنگاري و ارتباطات دانشگاه "تمپري" فنلاند است که به بررسي کارکرد و نحوه حضور تلفن همراه در زندگي روزمره و تبديل آن به يک ابزار ارتباطي و رسانه ميپردازد.
کارکردهاي تلفن همراه به عنوان يک ابزار فراگير چند رسانهاي و رابطه آن با ديگر رسانههايي که دائم در حال تحول هستند، موضوع ديگر اين مقاله است. محور اصلي مورد تأکيد نويسنده در اين مقاله آن است که تلفن همراه خود يک ابزار رسانهاي مستقل، با ويژگيها و کارکردهاي خاص خودش است که اين ويژگيها با توجه به شرايط و فرهنگ فرد مورد استفاده تغيير ميکند.
تأثير تلفن همراه بر نحوه تعامل انسانها، جامعه اطلاعاتي همراه، تلفن همراه ابزاري براي فعاليتهاي عمومي و مدني، فرهنگ مخاطب مشارکتجو و تلفن همراه، تلفن همراه و فردي کردن استفاده از رسانه، از موضوعات ديگر مورد اشاره در اين مقاله هستند.
مقاله دوماز همين نويسنده، ويدئوي همراه ـ مقايسه کاربرد از سوي فرد، اجتماع و رسانههاي گروهي؛ نام دارد. موضوع اصلي اين مقاله، خدمات ويدئوي همراه است که يکي از کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه هوشمند محسوب ميشود. از آنجايي که تلفن همراه توانايي مديريت مجموعه متنوعي از محتواي رسانهاي متفاوت را پيدا کرده، به ابزار رسانهاي مبدل شده که براي برقراري اشکال متنوعي از ارتباطات شخصي در داخل يک اجتماع و همينطور برقراري ارتباطات جمعي مورد استفاده قرار ميگيرد. اين مقاله به بررسي نحوه توزيع و اهميت محتواي ويدئويي همراه و همينطور خدمات تلويزيون همراه در شرايط زندگي روزمره کاربران نهايي ميپردازد. دادههاي اين تحقيق بر مبناي دو طرح تحقيقاتي تجربي تهيه شده است که از طريق آزمايشهاي ميداني در مورد خدمات ديداري همراه، به خصوص تماسهاي ويدئويي و خدمات تلويزيون همراه در فنلاند از سال 2005 تا 2007 بهدست آمدهاند.
اين مقاله به مهمترين موضوعات در زمينه رسانهاي شدن تلفن همراه، ويدئوي همراه و سيستمهاي حضور از راه دور، تماسهاي ويدئويي: دوستان و خانواده ميپردازد.
موضوع مقاله سومبا نام تأثيرات ارتباطات سيار؛ بررسي تاثيرات ناشي از کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه بر زندگي شخصي و حرفهاي اقشار گوناگون جامعه و بخصوص اعضاي نوجوان خانواده است. "اسکات دبليو"، "کمبل" و "ريچ لينگ"، نويسندگان اين مقاله معتقدند در چند حوزه مهم، تحولات اجتماعي رخ داده که حاصل نفوذ و استفاده از تلفن همراه است و از جمله آنها ميتوان به تحول در چگونگي هماهنگي امور روزمره زندگي، نحوه تحقق روابط اجتماعي، استفاده خصوصي از فضاي عمومي اشاره کرد.
اشکال جديد ارتباطات خويشاوندي، رهايي اجتماعي جوانان، تبادل پيامک و تعامل اجتماعي، تحول در فضاي اجتماعي، از عمومي به خصوصي؛ ارتباطات سيار و سرمايه اجتماعي مهمترين موضوعات اين مقاله را تشکيل ميدهند.
تأثير کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه بر نوجوانان و کودکان به طور خاص، موضوع مقاله چهارمبا نام کودکان، نوجوانان و ارتباطات سيار؛ نوشته "ريچ لينگ"، استاد دانشگاه ميشيگان است. وي با انجام بررسيهاي مفصل به اين پرسش که تلفن همراه چه تأثيري بر ارتباطات نوجوانان گذاشته است، پاسخهاي متعددي ميدهد. به اعتقاد وي استفاده از پيامک به نوجوانان امکان ميدهد بر محدوديتهاي جغرافيايي و زماني غلبه کرده و محدوديتهاي تحميل شده توسط والدين و حضور در مدرسه را از بين ببرند.
نوجوانان و فراز و فرود همبستگي اجتماعي، کارکرد رهاييبخش تلفن همراه، و تأثير تلفن همراه بر ارتباطات، مهمترين موضوعاتي هستند که در اين مقاله به آن پرداخته شده است.
در مقاله پنجمبا نام وب در حال حرکت، چشمانداز رسانههاي اجتماعي همراه؛ نوشته "سانتو تيوونن"، متخصص خدمات و فناوري اطلاعات در حوزه وب و خدمات همراه است. اين مطلب به بررسي تأثير محتواي چند رسانهاي توليد شده توسط تلفنهاي همراه بر رسانههاي اجتماعي ميپردازد. هدف اين گزارش بررسي اجمالي اين مسئله است که چگونه قابليت تحرکپذيري و در کنار آن، مسئله مهم آگاهي از شرايط بر رسانههاي اجتماعي تأثير داشته است. علاوه بر اين در اين مقاله، فرصتهاي تجاري بالقوه موجود براي کاربران رسانههاي اجتماعي همراه، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. به همين علت بررسي تأثيرات اقتصادي و شغلي ناشي از کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه از جمله مباحث محوري اين مقاله است.
رسانههاي اجتماعي در محيط همراه، فرصتهايي براي خلق محتواي همراه توسط کاربران، جنبههاي مرتبط با گروههاي اجتماعي در رسانههاي اجتماعي همراه، خدمات همراه فراهم شده توسط کاربران، و محتوا در برابر تامين خدمات از ديگر موضوعات اين مقاله هستند.
مطالبي که در مقالات اين کتاب ارائه شده ميتواند براي علاقهمندان به مباحث ارتباطات، رسانه، فناوري اطلاعات، علوم اجتماعي و سياسي و ديگر رشتههاي مرتبط مفيد باشد.
کتاب کارکردهاي رسانهاي تلفن همراه و پيامدهاي آن، براي بار نخست، ديماه سال 1393، در قطع وزيري، در 256 صفحه، و شمارگان 1000 نسخه توسط دفتر مطالعات و برنامهريزي رسانهها منتشر و به بازار عرضه شده است.