سند توسعه دریایی ایران با مشارکت خبرگان همه بخشهای مرتبط با دریا در کارگروهی که در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شده، در دست تدوین است.
حمیدرضا اکرمی، عضو کارگروه تدوین سند توسعه دریایی ایران در گفتوگو با مارینتایمز با اشاره به اینکه «این کارگروه بهدستور شخص رئیس جمهور در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شده»، اعلام کرد: در مقاطع گوناگون، نهادهای مختلف از جمله انجمن مهندسی دریایی و کمیته تدوین استراتژی دبیرخانه هماهنگی ارگانهای دریایی کشور به دنبال تهیه و تدوین یک سند بالادستی بهعنوان سند توسعه دریایی کشور به منظور هماهنگی ارگانهای دریایی کشور بودهاند.
وی افزود: آخرین تلاش را برای این کار انجمن مهندسی دریایی انجام داد که پس از تهیه سند، آن را برای تصویب به شورایعالی انقلاب فرهنگی فرستاد تا بهعنوان سند پشتیبان نقشه جامع علمی و فناوری کشور و در راستای سند چشم انداز 1404 ایران تصویب شود، اما در آن مرحله بسیاری از دستگاهها احساس کردند که آن سند جامع و کامل نیست و نیاز همه بخشها یا دیده نشده و یا در حد امکان بهدرستی مشخص نشدهاست؛ بنابراین پیشنهادها و نظراتی در مورد آن داشتند.
دبیر کارگروه گردشگری دریاییِ کارگروهِ تدوین سند توسعه دریایی ایران در ادامه تاکید کرد: به همین دلیل قریب به سه ماه گذشته بود که به دستور رئیسجمهور، این سند به وزارت راه و شهرسازی بازگشت و نهایتاً قرار بر آن شد تا کارگروهی به ریاست آقای دکتر شکرچیزاده و دبیری آقای دکتر طاهریمطلق در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تشکیل شود و طی جلساتی با شرکت همه ارگانها و ذینفعان جامعه دریایی، سند مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته، اصلاحات لازم در آن انجام شود.
اکرمی با اشاره به نخستین گامی که این کارگروه برای تشخیص خوشههای مختلف دریایی برداشت، گفت: در گام نخست، کل مجموعه ذینفعان و فعالان بخش دریایی را شناسایی و بر اساس شرایط، مزیتها، نیازها و خصوصیات جغرافیایی و با توجه به تقسیمبندی این حوزهها در کشورهای مختلف، به 12 زیرمجموعه رسیدیم.
بر اساس سخنان دبیر کارگروه گردشگری دریایی کارگروه تدوین سند توسعه دریایی ایران، برای هر بخش یک کمیته متشکل از نخبگان و فعالان آن بخش تعیین شد که دائما در حال بررسی و رایزنیهای مختلف هستند و نتیجه کار خود را در جلسات هفتگی به کارگروه گزارش میکنند.
اهداف و برنامههای بخش گردشگری دریایی
وی با اشاره به اینکه «یکی از این خوشهها بخش مسافرت دریایی و گردشگری دریایی است»، خاطرنشان کرد: در این کمیته باید با توجه به همه بخشهایی که مرتبط به بخش گردشگری دریایی هستند، چشمانداز، اهداف و راهبردهای رسیدن به آنها بررسی و تدوین شود.
اکرمی در ادامه افزود: قرار بر آن شده است که چشمانداز گردشگری دریایی و مسافرت دریایی برای افق 10 ساله و مطابق با مدت زمان چشمانداز 1404 تنظیم شود.
عضو کارگروه تدوین سند توسعه دریایی ایران گفت: مواردی را که در اسناد قبلی به گردشگری دریایی مربوط بود، استخراج کردیم که مطابق با چشمانداز گردشگری دریایی آن سند، ایران در سال 1404 کشوری برخوردار از زیرساختهای نرم و سخت در بخش گردشگری است.
اکرمی یادآور شد: اهداف کارکردهای اصلی حوزه دریایی برای این کار عبارت از تحقق سرانه هر ایرانی یک سفر دریایی در سال، ایجاد قطب گردشگری دریایی اسلامی منطقه و بالاخره تکمیل زیرساختهای گردشگری مجازی در سطح سه منطقه جذاب گردشگری کشور در فضای رسانههای جهانی است و راهبردهای حوزه کارکردهای اصلی دریا در آن سند عبارتند از:
• تدوین برنامه ملی توسعه اکوتوریزم دریایی و ساحلی در کشور
• افزایش کمی و کیفی زیرساختهای اقامتی در سواحل، تسهیل سفر به مناطق ساحلی و امکانات امدادی، پشتیبانی و تفریحی این مناطق، رفع موانع قانونی و ایجاد ظرفیتهای حمایتی بانکی در این خصوص
• ایجاد زیرساختهای توسعه ورزشهای آبی با حمایت از سرمایهگذاری بخش خصوصی
• ساماندهی اسکلههای نگهداری اختصاصی شناورهای تفریحی و خصوصی
وی درهمین ارتباط اعلام کرد: در سند جامع راهبردی توسعه دریایی کشور که توسط کمیته تدوین استراتژی دبیرخانه هماهنگی ارگانهای دریایی کشور در مهر 1389 تدوین شده هم مواردی قابل تأملی دیده شده که در ادامه به صورت موردی ذکر میشود:
• ایجاد تاسیسات تفریحی و گردشگری دریایی شامل مجموعه سرگرمیهای آبی، همراه با استفاده از تجهیزاتی مانند هوانا و قایق پرنده و مجموعه آکواریوم دریایی و... از طریق تسهیلات بانکی بلندمدت و بدون بهره در همه بنادر و جزایر اصلی جنوب و شمال کشور
• توسعه کشتیرانی در آبراههای داخلی به خصوص کارون و اروند
• برنامهریزی برگزاری سفرهای حج دریایی
• استفاده از امکانات رسانهای برای فرهنگسازی
• تهیه ویژهنامههای رادیویی و تلویزیونی جهت اطلاعرسانی و تبلیغ در خصوص کسبوکار و سرمایهگذاری در امور دریا و ساحل
• توسعه نشریات اختصاصی برای دریا و دریانوردی و تفریحات دریایی
• ایجاد جاذبههای تفریحی و توریستی در سواحل و جزایر
• گسترش ورزشهای ساحلی و باشگاه ورزشهای دریایی در بنادر و جزایر ایران
نه سهلالوصول؛ نه غیرواقعی
دبیر کارگروه گردشگری دریاییِ کارگروه تدوین سند توسعه دریایی ایران در ادامه به سند جدید اشاره کرد و یادآور شد: اکنون در فرآیند تدوین سند جدید هستیم و تلاشمان این است که بهنحوی نظر همه افراد مرتبط با این موضوع را بررسی کرده و در این سند منعکس کنیم. این سند، چشمانداز، اهداف و راهبردهای جامعه دریایی ایران را ترسیم میکند و باعث میشود تمامی ذینفعان و نقشآفرینان مرتبط با جامعه دریایی ایران، بدانند در چه مسیری باید گام بردارند تا به تحقق چشمانداز مورد نظر نزدیک شویم.
وی با اشاره به اینکه «چشمانداز این سند نه باید آنقدر سهلالوصول باشد که نیاز به استراتژی نداشته باشد و نه باید آنقدر غیرواقعی باشد که دسترسی را غیرممکن سازد»، گفت: اگر اراده مدیریتی عالی وجود داشته باشد و به خلأهای موجود در این بخش پرداخته شود، مطمئنا به اهداف و چشمانداز مندرج در سند جدید دست خواهیم یافت.
اکرمی به تفاوتهای گردشگری دریایی و مسافرت دریایی نیز اشاره و خاطرنشان کرد: در چند سال گذشته آمار مسافرتهای دریایی با توجه به اسکلهها و بنادر مسافری ساخته شده افزایش یافته است، اما متأسفانه در گردشگری دریایی حرف زیادی برای گفتن نداشتهایم، البته امیدواریم با تدوین و اجرای این سند در افق 1404 در گردشگری دریایی با کشورهای همسایه قابلیت رقابت پیدا کنیم.
وی در پایان تاکید کرد: تشکیل این کارگروه در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بدان معنا نیست که فقط نظرات وزارت راه و شهرسازی در آن اعمال میشود، بلکه ما در این کارگروه از همه خبرگان در هر مجموعهای استفاده میکنیم و نظرات آنها را اعمال کرده، از تجربیات آنها بهره میبریم تا سندی جامع و فراگیر تدوین کنیم.