بنزین به عنوان کالایی استراتژیک و به دلیل حجم بالای مصرف آن در کشور و آثار قیمتی که روی تعیین نرخ کالاهای دیگر و در نهایت نرخ تورم دارد، همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است، در این راستا رکورد مصرف این فراورده نفتی، افزایش قیمت، توقف تولید بنزین با استفاده از ریفورمیت پتروشیمیها از جمله اتفاقاتی بود که در سال گذشته موجب شد بنزین در صدر اخبار قرار گیرد.
به گزارش ایسنا، مصرف بنزین کشور برای اولین بار در تعطیلات نوروز 1393 سه رقمی شد و در روز دوازدهم فروردین ماه از مرز 100 میلیون لیتر در روز گذشت تا اینکه در تعطیلات نوروز در مجموع حدود 1.5 میلیارد لیتر بنزین در کشور سوخت شد.
افزایش قیمت در قالب گام دوم هدفمندی یارانه ها
همچنین اوایل اردیبشهت سال 1393 قیمت بنزین و سایر حامل های انرژی در قالب اجرای گام دوم هدفمندسازی یارانه ها افزایش یافت؛ به طوری که قیمت هر لیتر بنزین سهمیهای 700 تومان و هر لیتر بنزین آزاد هزار تومان اعلام شد.
اما یکی دیگر از مسائلی که در سال گذشته به شدت مورد بحث قرار گرفت و موافقان و مخالفان بسیاری داشت ،تولید بنزین با ریفورمیت پتروشیمی ها بود.
بر این اساس طی سالهای گذشته با توجه به نیاز کشور به بنزین، واردات آن از سوی برخی کشورها تحریم شد تا کشور تحت فشار بیشتری قرار بگیرد، اما در همان زمان طرحی در وزارت نفت دولت دهم اجرا شد که طی یک سال گذشته سر و صداهای بسیاری را به پا کرد.
این طرح که همان تولید بنزین با استفاده از ریفورمیت پتروشیمیها بود، اگرچه بنا به اقتضای شرایط آن روز توانست کشور را در تامین بنزین کشور تا حدودی خودکفا کند اما همواره به دلیل نقش بالای این نوع بنزین در آلایندگی هوای کشور زیر سوال بود و از سوی عدهای با انتقاد مواجه شد و اگرچه این انتقادات با بی توجهی مقامات نفتی دولت دهم مواجه شد اما در دولت یازدهم نیز ادامه یافت؛ به طوریکه معصومه ابتکار - رییس سازمان حفاظت محیط زیست - با بیان اینکه هیچ کدام از استانداردها در زمینه تولید بنزین به طور کامل اجرا نمیشود و بنزین آلوده یکی از مهم ترین عوامل افزایش آلودگی هواست، از پنهان کاریهای صورت گرفته در آگاهی بخشی به مردم در ارتباط با اثرات بنزین آلوده بر سلامتی آنها ابراز تاسف کرد.
در نهایت با تایید وزیر نفت مبنی بر آلوده بودن بنزین تولید شده با ریفورمیت پتروشیمیها، تولید بنزین با ریفورمیت پتروشیمیها از ابتدای خرداد امسال متوقف شد و بنا به ابلاغیه هیات دولت به وزارت نفت مبنی بر قطع دریافت اکتان افزا از مجتمعهای پتروشیمی، مقرر شد کمبود بنزین مصرفی کشور از طریق واردات بنزین یورو 4 توسط وزارت نفت جبران شود.
اما متولیان تولید بنزین در دولت دهم در مقابل این اقدام دولت یازدهم ساکت ننشستند و ادعا کردند که کیفیت ریفورمیتی که توسط پتروشیمیها تولید میشود بالاتر از ریفورمیت تولید شده توسط پالایشگاههاست، البته مبدع این نوع بنزین ادعا کرد که اگر طرح در دولت دهم به صورت کامل اجرا میشد، بنزین تولید استانداردهای لازم را دارا بود.
طبق مصوبه هیات دولت، برای اجرای این مصوبه سه ماه به شرکت پالایش و پخش فراوردههای نفتی فرصت داده شد که بنزین وارداتی را جایگزین ریفورمیت پتروشیمیها کند که در این راستا دریافت ریفورمیت از پتروشیمی بندر امام در اردییهشت ماه و پتروشیمی نوری در خرداد ماه قطع شد و برنامهریزی جدید برای واردات بنزین در دستور کار قرار گرفت. هرچند که تولید بنزین با ریفورمیت ذخیره شده در مخازن تا پایان یافتن ذخیره ریفورمیت ادامه داشته اما همزمان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی در 21 اردیبهشتماه تقاضای واردات بنزین و میزان آن را به امور بین الملل شرکت نفت اعلام کرد و امور بین الملل نیز دو ماه فرصت خواست که بنزین با استاندارد یورو 4 را وارد کشور کند. بنابراین اولین محموله بنزین یورو 4 در روز 15 تیرماه وارد کشور شد و از آن زمان تا کنون و به طور متوسط روزانه حدود چهار میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده است.
اما همچنان منتقدان شبهاتی را درباره یورو 4 بودن بنزین وارداتی مطرح کرده و حتی اعلام کردند که بنزین پتروشیمی ها از بنزین وارداتی پاک تر است، در نهایت بیژن زنگنه - وزیر نفت - با بیان اینکه وزارت نفت مشکلی مبنی بر مصرف این ماده به جای بنزین ندارد، خاطرنشان کرد: اگر مجلس حکم کند بر ما که آن را مصرف کنیم، خوشحال هم می شویم چرا که به سختی و با زحمت فراوان بنزین یورو چهار را از خارج تامین می کنیم.
به گفته وی محیط زیست اجازه مصرف این ماده را نخواهد داد و آن را خلاف ضوابط محیط زیستی می داند اما اگر مجلسیون بخواهند که آن را مصرف کنیم، این کار را خواهیم کرد.
پایان عمر بنزین 400 تومانی
در حالی شرکت پالایش و پخش فراورده های نفتی، دائما اعلام می کرد که استفاده از بنزین 400 تومانی با قیمانده از دور اول قانون هدفمندسازی یارانه ها بدون هیچ محدودیتی همچنان مجاز است، اول بهمن ماه پایان مهلت استفاده از بنزین 400 تومانی اعلام شد.
این اقدام دولت گامی در راستای حرکت به سمت تک نرخی شدن بنزین بود، چرا که با وجود بنزین 400 تومانی، بنزین با شش نرخ محاسبه می شد اما با حذف سهمیه های 400 تومانی اکنون 4 نرخ 700 تومانی برای بنزین معمولی سهمیه ای،800 تومان برای بنزین سهمیه ای سوپر، 1000 تومان برای بنزین معمولی آزاد و 1100 تومان برای بنزین سوپر آزاد محاسبه می شود.
افزایش قیمت بنزین در سال 94 منتفی شد
با تصویب سقف درآمد 48 هزار میلیارد تومانی دولت ناشی از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها همانند سال گذشته، قیمت فراورده های نفتی در سال آینده افزایش نخواهد یافت.
بر این اساس پیشتر مجلس تصویب کرده بوده که شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی از محل افزایش پنج درصدی قیمت فراوردههای نفتی نسبت به نوسازی و توسعه شبکه خطوط لوله انتقال نفت خام و میعانات گازی و فرآوردههای نفتی و تأمین منابع مالی سهم دولت در توسعه پالایشگاهها و زیرساختهای تأمین، ذخیرهسازی و توزیع فرآورده اقدام کند اما اکنون محمد باقر نوبخت،رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی اعلام کرده که این پنج درصد هر ساله در قانون بودجه وجود داشته و اکنون آنچه عمل میشود همان بنزین 700 تومان سهمیهای و هزار تومان غیر سهمیهای است، در واقع پنج درصد از این مبلغ کسر و به وزارت نفت داده میشود.
نوبخت همچنین تاکید کرده که نیازی به افزایش برای قیمت حاملهای انرژی در سال آینده نیست.