روایت آمریکایی از پشت صحنه 8 روز سخت مذاکره در لوزان

وب سایت شبکه خبری سی ان ان آمریکا حاشیه ای جالب از پشت صحنه ها و حواشی هشت روز سخت و فشرده مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در هتل "بو ریواژ" شهر لوزان سوییس به نگارش در آورده است.

به گزارش عصر ایران در این گزارش از حواشی جالب مذاکرات فشرده ایران با شش کشور گروه 1+5 نکاتی خواندنی و جالب نقل شده است که در پی می آید:

مذاکرات سریال گونه و پرپیچ و خم هسته ای ایران با یک گروه از قدرت های جهانی که به گروه "1+5" معروف شده است روز پنج شنبه در نهایت پس از 8 روز سخت و فشرده به نتیجه رسید.

البته موفقیت نهایی مذاکرات به ماه های آتی بستگی دارد . طرف های مذاکره تا پایان ماه ژوئن  (3 ماه دیگر) وقت دارند تا همه جزییات توافق هسته ای نهایی  را به صورت مکتوب روی کاغذ بیاورند. اما نتیجه مذاکرات هفته اخیر در لوزان سوییس در شرایطی که روابط ایران و آمریکا در قریب به 4 دهه گذشته در یک انجماد سیاسی قرار دارد ، مذاکراتی تاریخی محسوب می شود.
 
در واقع مذاکرات این هفته در لوزان  در بهترین حالت جلوه و نمادی از یک دیپلماسی مدرن و در عین حال گیج کننده را به نمایش گذاشت.

شهر لوزان در میان رشته کوه های آلپ سوئیس در سواحل دریاچه ژنو قطعا یکی از مکان های دیدنی  برای مذاکراتی در این سطح است و می توان آن را با نوعی " کمپ دیوید" برای ثروتمندان و افراد مشهور مقایسه کرد. 

اما اشتباه نکنید: محل مذاکره (هتل بوریواژ) در عین حال با یک قفس طلاکاری شده نیز قابل مقایسه بود.

در طول 8 روز مذاکره،  مذاکره کنندگان، هیئت های همراه و کادر امنیتی و خبرنگاران به طور تمام وقت در داخل و اطراف هتل پنج ستاره بوریواژ مستقر بودند.  

البته این نخستین بار نیست که این هتل معروف و تاریخی لوزان  میزبان یک رویداد بزرگ دیپلماتیک شده است.  در سال 1923 نیز " پیمان لوزان" که پایان دهنده به حیات سیاسی امپراتوری عثمانی و آغاز گر حیات جمهوری نوین ترکیه بود در همین هتل به امضا رسید.  

اخیرا این هتل مورد توجه برخی  گردشگران ثروتمند و مشهور هم بوده است. "کوکو شانل" (یک طراح مد مشهور فرانسوی در قرن بیستم) نیز مدتی پس از جدایی از همسرش به این هتل آمده و مدت مدیدی در آن اقامت گزیده است. گفته می شود حتی او سگ دوست داشتنی اش  را پس از مرگ در منطقه ای دز محوطه باغ 10 هکتاری این هتل دفن کرده است.

طراحی  هتل بوریواژ همانند یک محیط روستایی با پس زمینه زیبایی است. در تراس طبقه اول این هتل یک صفحه شطرنج بسیار بزرگ چیده شده است که این چیدمان و اثر هنری را می توان با استعاره با شطرنج هسته ای جاری بین ایران و گروه 1+5 قیاس کرد.  

 مذاکره کنندگان، هفته گذشته را در این هتل به اجرای یک ماراتن هسته ای نفسگیر سپری کردند که گاه حتی جلسات مذاکرات تا نیمه های شب و بامداد هم به درازا می کشید.  

جان کری وزیر امور خارجه آمریکا مدت کوتاهی پس از اعلام تفاهم سیاسی در لوزان روز پنج شنبه در مصاحبه ای کوتاه به سی ان ان گفت :" در طول مذاکرات  یک عزم  جدی بین ایرانیان برای ادامه مذاکره وجود داشت ."

کری افزود:" آنها (تیم مذاکره کننده ایرانی) سرسختانه مذاکره می کردند. گاه لحن مذاکره   بسیار شدید وگاهی اوقات عاطفی و زمانی حتی مقابله جویانه بود."
احساس و برداشتی مشابه کری از سوی محمد جواد ظریف مسئول تیم مذاکره کننده ایرانی نیز در جریان مذاکرات بیان شد.   

ظریف گفت در طول 18 ماه گذشته از آغاز مذاکرات ،  به رغم وجود بی اعتمادی جدی بین دو اردوگاه مذاکره کننده ، مذاکره کنندگان به سطحی از احترام متقابل شخصی برای یکدیگر رسیده اند.   

 ظریف افزود:"  یک مشکل بسیار جدی از عدم اعتماد متقابل بین دو طرف مذاکره وجود دارد و ما امیدواریم که این روند به تدریج و همزمان با ادامه مذاکرات اصلاح شود."  

بده - بستان رسانه ای

ظریف این سخنان را در جریان پیاده روی روز پنج شنبه خود در کنار دریاچه لوزان در جمع خبرنگاران مطرح کرد. خبرنگاران در جریان یک هفته مذاکره به دلیل عدم اطلاع رسانی از مفاد مذاکرات از طریق کانال های رسمی، مترصد چنین فرصت هایی بودند تا سوال های خود را از مذاکره کنندگان ارشد بپرسند. 

کری در جریان اقامت خود در لوزان یک بار فرصت دو چرخه سواری در شهر پیدا کرد و حداقل یک بار برای ناهار خوری به رستورانی در این شهر رفت که هر دو حرکت او با توجه خبرنگاران و صدای ناهنجار و خشن فلش دوربین های عکاسان خبری مواجه شد. 

 " وانگ یی"  وزیر امور خارجه چین نیز روز یکشنبه و مدت کوتاهی پس از رسیدن به شهر لوزان به هنگام دو صبحگاهی " تنه به تنه " خبرنگاران تشنه خبر زد.

 ظریف اما تنها وزیرخارجه ای بود که چند بار برای قدم زنی به بیرون هتل آمد و همراه مشاوران و اعضای تیم و کادر امنیتی در کنار دریاچه و محوطه اطراف ساختمان هتل قدم زد. 
 
مقامات شرکت کننده در مذاکرات گاهی اوقات از سیرک رسانه ای راه افتاده در مقابل و اطراف هتل بوریواژ استقبال نمی کردند اما گاهی نیز همین لشکر خبرنگار تشنه خبر از سوی مذاکره کنندگان برای انتقال برخی پیام های دیپلماتیک و تقویت موضع و جنگ رسانه ای در مقابل طرف مقابل مورد استفاده قرار می گرفت.   

یک مقام دولتی آمریکا در پرواز بازگشت به لوزان به خبرنگاران حاضر در پرواز هشدار داد که مقامات و مذاکره کنندگان ایرانی ممکن است از آنها به عنوان ابزاری برای تاثیر گذاری در روند مذاکرات استفاده کنند.

 این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود افزود:" ایرانی ها در این کار کاملا ماهر هستند، در واقع آنها با استفاده از رسانه ها و خبرنگاران غربی حاضر در محل، برای ارائه پیام هایشان و تلاش برای شکل دادن به روند مذاکرات به نحو احسن بهره برداری می کنند."

مدار های مختلف

بیش از 600 خبرنگاربرای پوشش مذاکرات این هفته به لوزان آمده بودند. بسیاری از این خبرنگاران در یک فضای کاری بزرگ در موزه المپیک در نزدیکی هتل بوریواژ مستقر شده بودند.

در همین حال خبرنگاران همراه هیات های غربی که برای پوشش اخبار مذاکرات آمده بودند به نحوی به محل مذاکره دسترسی داشتند و به طور محدود در مناطقی از هتل اجازه تردد داشتند. 

در حالی که این روزنامه نگاران دسترسی کم و بسیار محدودی به مقامات مذاکره کننده داشتند، اما معمولا به  اتاق های مخصوص رسانه در هتل  دسترسی نداشته و تردد آنها در بسیاری از بخش های هتل بوریواژ ممنوع و محدود بود، از جمله میز پذیرش هتل ، دستشویی طبقه اول و رستوران لوکس 200 فرانک به بالای هتل . 

بسیاری از روزنامه نگاران در پیاده رو مقابل در ورودی هتل استقرار داشتند. در این پیاده رو انبوه دوربین های فیلمبرداری و عکاسی تعبیه شده بود و خودروهای بزرگ پخش ماهواره ای - تلویزیونی، مامن و استراحت گاهی برای آنها بود. 

خبرنگاران برای خوردن غذا  غالبا به رستوران ها و فست فودهای نزدیک به محل مذاکرات می رفتند. آنها می توانستند با پرداخت 25 فرانک پیتزا بخورند و با 60 فرانک از خوردن همبرگر لذت ببرند و برای خرید یک بطری آب نوشیدنی 8 فرانک می پرداختند.  

همچنین یک اغذیه فروشی سرپایی تایلندی "بخر و ببر" در نزدیکی هتل بود که مورد توجه بسیاری از خبرنگاران بود و خبرنگاران از آن خرید می کردند. 

 سی ان ان در ادامه گزارش خود می نویسد:

خدمه پروازی هواپیمای اختصاصی کری نیز حال و روز بهتری از خبرنگاران مستقر در محل به ویژه در دو روز پس از پایان ضرب الاجل 31 مارس نداشتند. آنها به صورت بلاتکلیف و آماده به پرواز مجدد در فرودگاه مستقر بودند و انتظار می کشیدند.

یک مقام آمریکایی در این باره می گوید:" "ما به خاطر تغییر هر آنی برنامه ها، خدمه پروازی را آماده نگه داشته بودیم.  ممکن بود با اتمام و یا حتی شکست مذاکرات هر لحظه آماده ترک لوزان شویم و به همین خاطر خدمه پروازی همواره محبور بودند ساعت هایشان را دوباره و مجدد تنظیم کنند. "

در شب پایانی مذاکرات و اعلام بیانیه تفاهم سیاسی در نهایت تصمیم به ترک لوزان اعلام شدو به خدمه هواپیمای اختصاصی کری اطلاع داده شد که ساعت 3 بامداد جمعه به وقت محلی هواپیما از فرودگاه لوزان پرواز خواهد کرد.

 یک مقام مذاکره کننده آمریکایی به هنگام بازگشت از لوزان در هواپیمای حامل کری خطاب به خبرنگاران گفت: "بسیاری از اوقات در 8 روز مذاکرات به این فکر می افتادیم که باید به خدمه هواپیما اطلاع دهیم که آماده پرواز باشند. سپس همه نفس عمیقی می کشیدیم و می گفتیم دوباره امتحان می کنیم."

 اما شاید سخت ترین شب مذاکره ، شب آخر یعنی چهارشنبه شب بود ، شبی که از ساعت 9 شب به وقت محلی تا 6 صبح پنج شنبه مذاکرات یک نفس به مدت 9 ساعت ادامه یافت و برخی گره های اصلی مذاکرات هم در همین شب گشوده شد.

یک مقام آمریکایی درباره این شب می گوید:" شب سخت و بسیار نفسگیری بود. از 9 شب تا 6 صبح بی وقفه مذاکره کردیم و هنگامی که به چند نکته کلیدی اختلافی برخوردیم  تردید داشتیم که آیا قادر به رفع این اختلافات اساسی خواهیم بود یا نه ! چون ما کاملا خسته شده بودیم."

این مقام آمریکایی می گوید: ساعت 6 مذاکرات را متوقف کردیم و از ساعت 7 به مدت دو و نیم ساعت خوابیدیم و ساعت 9:30 صبح برخاستیم و دوباره به مذاکرات درباره چند مساله باقی مانده نهایی ادامه دادیم."

 در واقع در همان صبح بود که به تدریج تفاهم سیاسی بر سر موضوعات مذاکره تکمیل شد و برنامه ریزی برای نحوه اعلام تفاهم و نگارش بیانیه آغاز شد.

 اعلام رسیدن به تفاهم سیاسی نخست از طرف هیات های اروپایی در اختیار خبرنگاران قرار گرفت و این در حالی بود که مذاکرات هنوز در دقایق و ساعات نهایی خود در جریان بود. اعلام این مساله از سوی اروپایی ها سبب شد  یک خبرنگار اروپایی مطلع شده دیوانه وار و عجولانه به سمت منطقه استقرار رسانه ها برود و همه را برای شنیدن خبر جدید و مهم دور خود جمع کند.

پیام این خبرنگار اروپایی این بود: همه خبرنگاران قرار است با اتوبوس هایی به سمت دانشگاه پلی تکنیک لوزان بروند تا در آنجا متن بیانیه تفاهم سیاسی از سوی هیات های مذاکره کننده در جریان یک کنفرانس خبری به اطلاع خبرنگاران و جهانیان برسد.

 با اعلام این خبر ، صدها خبرنگار به سرعت آماده حرکت به محل دانشگاه لوزان شدند و هرج و مرجی برای خروج از درب های هتل به وجود آمد.