تابستان سرد در بازار کامپیوتر

دنیای اقتصاد نوشت: بازار کامپیوتر در آخرین روز های پنجمین ماه از سال به آرامی همچون چند ماه گذشته، تحولات را از سر می گذراند. در تهران، پایتخت کشور که بزرگ ترین بازارهای خرید و فروش را در خود جای داده، نشانی از جنب و جوش دیده نمی شود و اگرچه فروشندگان مشغول خدمات روزمره خود هستند اما حتی بازارهای جدید هم نتوانسته اند پیش بینی های فعالان این حوزه را برآورده کنند.
 
گذر به یکی از مجتمع های تازه تاسیس در تهران، نشان می دهد این مجتمع بدون شلوغی در میانه روز با کمترین حجم از بازدیدکننده مواجه است و فروشندگان آن در سکوت و سردی منتظر تغییرات بهتر هستند. این مجتمع در سه طبقه طراحی شده اما تنها طبقه همکف و اول آن فروشگاه هایی دارد که در سکوت مشغول به کارند.

محمدرضا قدس، مدیر داخلی این مجتمع درباره خالی بودن اکثریت قریب به اتفاق مغازه‏ های این مجتمع می گوید که این مکان در اصل متعلق به شهرداری تهران است که برخی از واحدهای آن که به شریک تجاری شهرداری واگذار شده و این بخش است که فعال است اما مابقی واحدهایی که در دست شهرداری است، هیچ یک به فروش و اجاره نرفته است.

او به «دنیای اقتصاد» می گوید که یکی از دلایل کسادی در این بخش بالا بودن قیمت هاست و به نظر می رسد به همین دلیل هم باشد که با خالی بودن مجتمع از فعالان مواجه باشیم. قدس ادامه می دهد: «با این حال از لحظه آغاز به کار این مجتمع هیچ واحد تجاری تعطیل نشده، چراکه کسی که مالک است یا خودش در حال استفاده است یا آن را اجاره داده است. رونق نداشتن این پاساژ و خالی بودن اکثر واحدهای تجاری به دلیل مشکلی است که با شهرداری پیش آمده است؛ شهرداری تا امروز هیچ یک از واحدهایش را واگذار نکرده است.»

او می گوید تا مشکل شهرداری رفع نشود و مجتمع به هیات مدیره تحویل داده نشود، این مشکل همچنان پابرجاست. او تاکید می کند که وجود همین مشکل هم باعث شده تا به امروز وارد بحث تبلیغات نشوند: «با اینکه بهترین موقعیت از نظر مکانی در این مجتمع فراهم است اما عمده مشکلات این مجتمع تحویل ندادن واحدهای شهرداری به هیات مدیره مجتمع است و همین مسائل باعث شده تا درآمد کسبه این مجتمع زیاد نباشد و با بازدیدکننده زیادی مواجه نباشیم.

افرادی هم که پیش از این خدمات ارائه می کردند در حال حاضر مشتری های خودشان را دارند و مشتری جدیدی جذب نمی شود.»

تبلیغات کم و بازدیدکننده کمتر

دیده نشدن مجتمع و نبود تبلیغات برای واحدهای فروش و خدمات کامپیوتر می تواند آنها را از مشتری های لحظه ای دور کند. احمدی یک فروشنده درباره وضعیت این مجتمع و فروش واحدهای کامپیوتری می گوید: «مشکل ما تبلیغ نکردن برای مجتمع است. مشتری نمی تواند اینجا را پیدا کند. درحالی که اگر این مجتمع که به دلیل اینکه روبه روی پاساژ رضا که یکی از مراکز خرید اصلی کامپیوتر در تهران است به رونق بیفتد و اگر افرادی که حرفه ای کار می کنند به این مجتمع بیایند می شود به گرم شدن این بازار امیدوار بود.»

به گفته او حرفه ای‏ها کسانی هستند که چند سال سابقه کار در این حوزه را دارند و در چند مجتمع کار کرده اند و شناخته شده اند، بنابراین این دست از افراد که هم جنس به اندازه کافی دارند و هم مشتری، برای اعتبار پاساژ مفیدند. «مثلا اگر مشتری آنها وارد مجتمع شود و به طور اتفاقی خدمات ما را ببیند، ناخودآگاه وارد مجموعه می شود و امکان خرید کردن بالا می رود. اینجا دیگر بحث استفاده کننده مطرح است چراکه ما و اکثرا به صورت تلفنی و همکاری کار می کنیم و خیلی به ندرت مشتری پیدا می شود که خودش خریدار باشد.

با وجود اینکه در حال حاضر هم اجناس ارزانتر شده مشتری باز هم کم است. این ارزانی هم به این دلیل است که همه سعی می کنند جنس هایی را که خریده اند بفروشند تا ضرر نکنند.» او درباره اینکه این کسادی در بخش خدمات و تعمیرات کامپیوتر هم وجود دارد، می گوید: «مثلا درباره نصب ویندوز اتحادیه قیمت 50 هزار تومان اعلام کرده درحالی که هیچ مصرف کننده ای این قیمت را نمی پردازد و می گویند با قیمت پایین تر همین خدمات را دریافت می کنند. بنابراین برعکس عرف رایج درحالی که کاسب ها می توانند بیشتر از نرخ اتحادیه بگیرند، دریافتی ما خیلی کمتر از نرخ اعلام شده از طرف اتحادیه است. به همین دلیل خودمان با مشتری ها سر قیمت کنار می آییم و اصولا کارهای خدماتی به گونه‏ای است که باید با مشتری مدارا کرد.»

او این طور پیش بینی می کند که در آینده همین بخش از خدمات هم حذف خواهند شد: «خدماتی مثل نصب ویندوز را عملا یک کاربر عادی هم می تواند انجام دهد و به همین دلیل این بخش از خدمات کم کم در حال تعطیل شدن است. از سوی دیگر شرکت های بزرگ هم در حال تولید محصولات یک بار مصرف هستند و تا چند سال آینده دیگر تعمیرات با این محتوا در بازار وجود نخواهد داشت. همین حالا هم در کشورهای پیشرفته این اتفاق افتاده و تنها کشورهای جهان سوم هستند که مصرف کننده این دستگاه ها هستند.»

به گفته او به تازگی لپ تاپ هایی وارد بازار شده که دیگر قابل تعمیر نیستند به طوری که بدنه سی پی یو روی برد لحیم شده و قابل جدا شدن نیست و عملا هیچ تعمیری روی آن انجام نمی شود.
این فروشنده و ارائه دهنده خدمات کامپیوتر درباره وضعیت درآمدشان در سال جدید می گوید: «اوضاع درآمدی ما امسال نسبت به سال قبل خیلی کمتر شده و کم شدن خرید بیشتر به دلیل انتظاری است که در یک سال اخیر پیش آمده است چراکه همه منتظر یک تحول بزرگ هستند.

از سوی دیگر چون در ایران سیستم بازاریابی وجود ندارد عده ای به عنوان دلال بازاریابی عمل می کنند و اجازه بازاریابی به شرکت های بزرگ را به صورت مستقل نمی دهند. بنابراین امیدی نمی توان داشت به اینکه چند سال آینده اگر شرکت های بزرگ وارد شدند این سیستم مارکتینگ بدون حضور دلال ها و واسطه ها کار کنند.»

عرفان منصوری، دیگر فروشنده موبایل و ساعت هوشمند درباره وضعیت بازار می گوید که بازار فروش گوشی چندان ناامیدکننده نیست اما بیشتر خدمات و تعمیر فروش است که بازار را به دست گرفته.
او به «دنیای اقتصاد» می گوید: «وقتی یک گوشی جدید به بازار می آید همه به یکباره می روند سراغ گوشی مدل قدیمی مثلا الان همه دنبال اپل 5 اس هستند و تا وقتی که اپل 6 اس به بازار بیاید همه دنبال اپل 6 هستند.

با این حال بیشتر دریافت خدمات و تعمیرات انجام می شود.» او می گوید که کسادی بازار از اوایل سال 94 شروع شد و شیبش هم از تابستان بیشتر شد. به طوری که فروش در برابر هزینه سر به سر شده و به عنوان مثال اگر 4 میلیون تومان هزینه صورت بگیرد، در مقابل تنها 4.5 میلیون تومان درآمد به دست می آید.»