شرق/ رضا محمدیاری _ تحلیلگر

در هفته‌ای که گذشت قیمت‌های نفت به بالاترین رقم خود در دو هفته اخیر رسید. این افزایش ناشی از سقوط جنگنده روسی توسط دولت ترکیه و احتمال بروز تنش در خاورمیانه بود، اما به گزارش رویترز، تقویت ارزش دلار آمریکا و انتظار برای افزایش ذخایر نفتی این کشور، مانع از افزایش بیشتر قیمت‌ها شد.

درحال‌حاضر علاوه بر بالابودن میزان ذخایر کشورهای صنعتی، تولید نفت در دنیا بسیار بیشتر از نیاز بازار بوده و تولید نفت روسیه به بیشترین سطح رسیده که این موارد پایین‌بودن قیمت‌ها را توجیه‌پذیر می‌کند.

قیمت نفت

«نفت برنت‌ دریای‌ شمال» (Brent) در روز جمعه ٢٧ نوامبر به ٤٦ دلار و ١٧ سنت رسید که دو دلار از هفته قبل بیشتر است. این در حالی است که «نفت وست‌‌تگزاس ‌اینترمدیت آمریکا» (WTI) در پایان این هفته نسبت به هفته قبل حدود دو و نیم دلار افزایش یافت و ٤٣ دلار و چهار سنت معامله شد.

قیمت نفت اکنون حدود ٥٠ درصد نسبت به سال گذشته کاهش نشان می‌دهد و «بانک گلدمن‌ساکس» و «دبیرخانه اوپک» هر دو براساس پیش‌بینی‌های خود اعلام کردند در سال ٢٠١٦ میلادی ممکن است قیمت نفت به حدود ٢٠ دلار در هر بشکه سقوط کند. عرضه بیش از حد نفت در بازارهای جهانی، دلیل اصلی این افت قیمت اعلام شده است.

سبد نفتی اوپک

براساس گزارش وب‌سایت رسمی اوپک، قیمت سبد نفتی این سازمان در روز پنجشنبه ٢٦ نوامبر در سطح ٣٩ دلار و ٨١ سنت ایستاد که نسبت به پایان هفته گذشته حدود یک دلار افزایش نشان می‌دهد.

به گزارش رویترز، اوپک قصد دارد تولید خود را با وجود فشارهای مالی بر عربستان سعودی، با روال کنونی ادامه دهد. این امر زنگ خطری برای کشورهای ضعیف‌تر است که نگران کاهش قیمت نفت به محدوده ۲۰ دلار هستند. این کشورها با توجه به احتمال ورود نفت ایران به بازار، این امر را محتمل می‌دانند و آن را تکرار تجربه میانه سال ٢٠٠٠ عنوان می‌کنند.

جنجال بر سر ورود نفت ایران

به باور صاحب‌نظران، افزایش تولید و عرضه نفت ایران در شرایط کنونی به بازار می‌تواند به افت قیمت نفت دامن بزند اما با وجود این نگرانی‌ها، مقام‌های وزارت نفت ایران، اصرار دارند اوپک با کاستن از سهمیه تولید دیگر کشورهای عضو، برای نفت ایران جا باز کند.

اوپک برای ایران سهمیه صادرات روزانه یک ‌میلیون بشکه را در نظر گرفته است که با برداشته‌شدن تحریم‌ها این میزان باید افزایش یابد. این در حالی است که تا قبل از تشدید تحریم‌ها، صادرات نفت ایران به حدود دوونیم ‌میلیون بشکه در روز می‌رسید. به گفته مقام‌های وزارت نفت ایران، در یک دوره یک‌ساله پس از برداشته‌شدن تحریم‌ها، میزان افزایش تولید نفت ایران روزانه به یک‌ میلیون بشکه خواهد رسید.

قیمت گاز طبیعی

در هفته گذشته قیمت‌های گاز طبیعی به روند نزولی خود از ابتدای سال جاری میلادی ادامه داد. قیمت اسپات هنری‌هاب (Henry Hub) به‌عنوان شاخصی برای قیمت فروش لحظه‌ای گاز طبیعی در آمریکا، از دو دلار و ١٩ سنت در پایان هفته گذشته با یک سنت کاهش، به دو دلار و ١٨ سنت به ازای هر ‌‌میلیون بی‌تی‌یو یا واحد گرمایی انگلیسی (MMBtu) در جمعه ٢٧ نوامبر رسید.

این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل حدود یک‌ و نیم ‌دلار کاهش و نسبت به ماه ژانویه سال جاری میلادی یک دلار کاهش نشان می‌دهد. این کاهش قیمت بر افت صنعت پتروشیمی و سایر صنایع وابسته (البته با شیب کمتر) آثار منفی خواهد گذاشت.

سومین اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز

چهارمین نشست هیأت عالی‌رتبه مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) روز دوشنبه دوم آذر در تهران تشکیل شد. به بیان کارشناسان، اگرچه این اجلاس در کوتاه‌مدت تأثیری بر بازار جهانی گاز یا قیمت‌های گاز طبیعی نخواهد داشت، اما با توجه به همفکری‌هایی که روی سرمایه‌گذاری‌های مشترک کشورهای عضو در زمینه‌های مختلف تجارت گاز می‌شود، این امر در تولید و ظرفیت صادرات این کشورها اثر خواهد گذاشت.

درنهایت شکی نیست که این امر در آینده تأثیر خود را روی قیمت‌های جهانی گاز نیز خواهد گذاشت؛ موضوعی که همه کشورهای عضو مجمع صادرکننده گاز از آن بهره‌مند خواهند شد. لازم به ذکر است نشست‌های قبلی سران کشورهای صادرکننده گاز در سال‌های ٢٠١١ و ٢٠١٣ به ترتیب در قطر و مسکو برگزار شده بود.

حضور ایران در بازار « ال‌ان‌جی»

بنا بر گزارش شرکت ملی گاز ایران، ظرفیت تولید گاز ایران تا سال ٢٠١٧ به ٣٣٠ ‌میلیارد مترمکعب در سال افزایش خواهد یافت و در پی آن امکان افزایش صادرات نیز فراهم خواهد شد.

هم‌اکنون مذاکره برای صادرات گاز طبیعی به پنج کشور همسایه در جریان است. همچنین براساس مذاکرات انجام‌شده، تا سه سال آینده پنج پروژه ال‌ان‌جی در ایران راه‌اندازی خواهد شد که سهم ایران از بازار جهانی گاز را افزایش می‌دهد.

تماشاخانه