مقدار دارویی که بیمار باید مصرف کند، توسط پزشک محاسبه و در نسخه قید میشود. تنها کاری که بیمار باید انجام دهد این است که دقیقا مطابق توصیه پزشک و داروساز، دارو را مصرف کند؛ در غیر این صورت عوارض ناگواری فرد را تهدید میکند.
اخیرا مشاهده شده که بسیاری از خانوادهها خوددرمانی میکنند، خودشان دارو تجویز میکنند یا داروی تجویزی پزشک را تغییر میدهند و مقدارش را کم و زیاد میکنند.
دکتر خندان بارانی در این باره گفت: بیمار باید مطابق دستور پزشک داروی خود را به مقدار تجویز شده مصرف کند، زیرا مصرف کم یا زیاد داروها به نفع بیمار نیست. در صورتی که دارو کمتر از مقدار تجویز شده مصرف شود، ممکن است نتواند عوارض بیماری را علاج کند و در نتیجه زمان بیماری طول میکشد یا حتی بدتر هم میشود.
وی افزود: ما گاهی بیمارهایی داشتیم که فکر میکردند اگر از یک داروی تجویز شده بیشتر مصرف کنند، زودتر درمان میشوند، یعنی اگر ما یک قاشق غذاخوری تجویز کردهایم بیمار دو یا سه قاشق مصرف میکند که زودتر خوب شود. بیمار نباید تصور کند که اگر بیش از مقدار توصیه شده دارو مصرف کند، زودتر سلامتی خود را به دست خواهد آورد. زیرا مقدار تجویز شده به میزان کافی است و اگر بیش از اندازه مصرف شود، موجب تشدید عوراض جانبی ناخواسته و مسومیت میشود.
بارانی بیان کرد: رعایت میزان مصرف دارو در مورد قرصها و کپسولها مشکل زیادی بدلیل ثابت بودن میزان دارو در آن ندارد، ولی هنگام مصرف مایعات دارویی، بیمار باید دقت داشته باشد که به اندازه تجویز شده، مصرف کند. برای این کار باید توجه داشته باشد پیمانه را کاملا پر از دارو کند. در مواردی که از قاشق به عنوان پیمانه استفاده شود باید نوع قاشق را در نظر داشته باشد، چون قاشقهای مختلف از نظر حجم و اندازه با یکدیگر متفاوت هستند.
وی افزود: زمان مصرف دارو و فاصله زمانی هر بار مصرف بطور کامل توسط پزشک مشخص میشود و بیمار باید آن را رعایت کند. زیرا با مصرف یک وعده دارو، مقداری دارو وارد بدن میشود و به مقابله با عامل بیماری میپردازد. بعد از چند ساعت مقداری از آن توسط بدن مصرف یا دفع میشود. در نتیجه مقدار داروی مفید و موجود در بدن کاهش مییابد که با مصرف وعده بعدی دارو، مقدار آن دوباره در بدن افزایش یافته و به مقدار مفیدش میرسد. بنابراین مصرف نکردن دارو در وعدههای توصیه شده، ممکن است دارو درمانی را با شکست مواجه کند.
وی تاکید کرد: بعضی افراد هستند که با مشاهده اولین علائم بهبودی، دارو را خودسرانه قطع می کنند. بعضی دیگر هم با مشاهده اولین عوارض جانبی داروی خود را قطع میکنند. هر دو گروه کار نادرستی را انجام میدهند. زیرا تنها پزشک است که میتواند تشخیص دهد آیا درمان کافی بوده یا نبوده است. افرادی که با اولین علامت بهبودی داروی خود را قطع میکنند در معرض خطرات زیادی مثل بازگشت مجدد بیماری یا حتی خطرناکتر شدن آن هستند.
بارانی خاطر نشان کرد: در مورد آنتیبیوتیکها در صورتی که طول درمان توصیه شده رعایت نشود، بیماری ممکن است با شدت بیشتری عود کند و بدتر از آن اینکه ممکن است حتی بیماری نسبت به آنتی بیوتیکها مقاوم شود که در اینصورت نیاز به مصرف داروهای قویتر هزینه درمان بیشتر و تحمل عوارض بیشتر را در پی خواهد داشت. بنابراین اگر دارویی به مدت مثلا 10 روز برای شما تجویز شده، این مدت را رعایت کنید. حتی اگر از روز دوم احساس میکنید که بهتر شدهاید مصرف دارو را قطع نکنید.
وی در پایان گفت: داروها معمولا دارای عوارض جانبی ناخواستهای هستند که مشاهده این عوارض دلیل نامناسب بودن دارو نیست. تنها کاری که بیمار باید با مشاهده عوارض جانبی انجام دهد، این است که موضوع را با پزشک در میان بگذارد. در بعضی موارد ممکن است نیاز به قطع دارو یا جایگزین کردن دارو باشد ولی اغلب موارد نیاز به این کار نیست. در هر صورت بیمار نباید داروی خود را خودسرانه قطع کند.