حافظه بویایی تا اندازهای پیچیده است و همین امر امکان استفاده از آزمایشهای مرتبط با بویایی به عنوان شاخصی برای آسیب به مغز را امکانپذیر میکند.
بویایی میتواند به عنوان ابزاری برای تشخیص مشکلات مغزی مورد استفاده قرار بگیرد. محققان بر این باورند که تستهای بویایی میتواند راه ساده و ارزانی برای تشخیص نشانههایی از آسیب و ترومای مغزی و علائم تغییر شکل نورونها محسوب شود.
نتایج تحقیقات جدید نشان میدهد که در بین 231 سربازی که از عملیات انفجاری در میدان جنگ دچار آسیب مغزی شده بودند، اختلال در حس بویایی مشاهده شد که این اختلال با آسیب لوب پیشانی همراه بود. در حقیقت، حس بویایی سربازانی که لوب پیشانی آنها دچار آسیب شده بود، سه برابر ضعیفتر از افراد معمولی بود.
در حالت عادی، حس بویایی به عنوان یک واسطه بین مولکولهای بو در هوا و حافظه ذخیره شده در مغز عمل میکند. این خاطرهها در یک مکان مجزا در مغز ذخیره نشده؛ بلکه در بین نواحی مختلف پخش میشوند. از آنجا که پیامهای بویایی مختلف باید مسیرهای زیادی را برای رسیدن به مقصد مورد نظر خود طی کنند، تنظیم آنها به مسیریابی زیادی در مغز نیاز دارد. این خاصیت ویژه باعث میشود که توانایی یک فرد برای توصیف و نامیدن یک بو به شدت چالشی بوده و به فعالیت ذهنی بالایی نیاز داشته باشد.
بنابراین میتوان نشان داد که با آسیب حس بویایی، توانایی برقراری این ارتباطات به واسطه بیماری، کمبود خواب یا آسیب به مغز مختل شده است.
محققان سالها به بررسی و مطالعه پرداختهاند تا از آزمایشهای بویایی برای تشخیص آسیب به مغز در اثر بیماریهایی همچون پارکینسون و آلزایمر که شکل نورونها را تغییر میدهند، استفاده کنند.
چندان دور از انتظار نیست که این آزمایش در آینده به بخش معمول و روتینی از مراقبتهای اولیه بهداشتی برای بیماران مسن تبدیل شود، چرا که این آزمایش بسیار ساده است و در عین حال میتواند بسیار کارآمد باشد.
منبع: ایسنا