نخود گیاهی است یکساله و از خانواده حبوبات که بلندی بوته آن به حدود ۳۰ سانتیمتر می رسد.
ساقه این گیاه پوشیده از تارهای غده ای است. برگ های آن مرکب از 13 تا 17 برگچه کوچک و دندانه دارا می باشد. گل های آن سفید رنگ مایل به قرمز یا آبی بطورتک تک بر روی ساقه قرار درد. میوه آن به صورت نیام و غلاف آن کوچک، متورم و نوک تیز بطول 2 تا 3 سانتیمتر است که در آن یک دانه نخود به رنگ نخودی یا سیاه قرار دارد.
نخود یکی از حبوبات مغذی و انرژی زا و پر مصرف است.
ترکیبات شیمیایی: در 100 گرم نخود مواد زیر موجود است:
آب 10 گرم
پروتئین 20 گرم
نشاسته 155 گرم
کلسیم 150 میلی گرم
فسفر 35 میلی گرم
آهن 7 میلی گرم
سدیم 25 میلی گرم
پتاسیم 780 میلی گرم
ویتامین آ 50 واحد
ویتامین ب 1 0/3 واحد
ویتامین ب 2 0/15واحد
ویتامین ب 3 2 میلی گرم
مواد روغنی 5 گرم
نخود همچنین دارای مقدر بسیار کمی ارسنیک، اسید اگزالیک، اسید استیک و اسید مالیک و املاح کمیابی نظیر لیتیوم و مس است. ضمنا موادی مانند لسیتین، گالاکتان، ساکاروز، دکستروز و سلولز در نخود وجود دارد.
خواص دارویی: نخود به علت دارا بودن اسیدهای آمینه مختلف، ویتامین ها و مواد معدنی غذای بسیار خوبی است.
نخود از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و با همه خواص بیشماری که دارد نفاخ و دیر هضم می باشد و نباید در خوردن آن افراط کرد.
1) نخود کمی ملین است
2) نخود اثر ادرار آور و قاعده آور درد
3) نخود کرم کش است
4) برای برطرف کردن درد سینه و ریه باید نخود را با کمی نمک پخت و آب ژله مانند آنرا خورد .
5) روغن نخود برای تقویت مو موثر است شب ها آن را به سر بمالید و صبح مو را بشوئید
6) روغن نخود را اگر به سر بمالید سردرد را شفا می دهد .
7) روغن نخود را بر روی دندانی که درد می کند بمالید درد را برطرف خواهد کرد .
8) روغن نخود را اگر به زیرشکم بمالید برای تقویت نیروی جنسی موثر است.
9) افراد گرم مزاج باید نخود را با سکنجبین بخورند تا از نفخ شکم جلوگیری کند.
10) نخود را می توان برای دفع رسوبات و درمان زردی بکار برد.
11) نخود درمان کننده قولنج های کلیوی است.
12) یکی از غذاهای مغذی که سرشار از پروتیئن های گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی است هموس می باشد که در کشورهای عربی جزو غذاهای اصلی آنهاست. گیاه خواران هموس را جانشین گوشت می کنند این غذا از نخود پخته و کره کنجد که تاهینی نامیده می شود درست می شود.
منبع: پایگاه جامع اطلاع رسانی پزشکان ایران