عصرایران؛ محمد مهدی حیدرپور - دفعه بعد که به یک تکه هندوانه یا ذرت گاز می زنید این مساله را در نظر بگیرید: این میوه ها و سبزیجات آشنا همواره چنین شکل و مزه ای نداشته اند. مواد غذایی اصلاح شده ژنتیکی امروزه الهام بخش واکنش ها و انتقادهایی قوی هستند اما انسان هزاران سال است که در ژنتیک تولیدات مورد علاقه خود دست برده است.
به گزارش "گروه علم و فناوری" عصرایران، در شرایطی که مواد غذایی اصلاح شده ژنتیکی ممکن است شامل پیوند ژن ها از ارگانیزم های دیگر (مانند باکتری) برای دادن ویژگی های مورد نظر به گیاهان باشد - مانند مقاومت در برابر آفات - پرورش انتخابی فرآیند کندتری است که در آن کشاورزان محصولاتی با آن ویژگی ها را در طول زمان انتخاب و پرورش می دهند.
از موز تا بادمجان در ادامه این مطلب با برخی مواد غذایی که در گذشته نسبت به آن چه امروز به نظر می رسند کاملا متفاوت بوده اند، بیشتر آشنا می شویم.
هندوانه وحشی
در یک تابلو نقاشی قرن هفدهمی از جیووانی استانچی هندوانه ای مشاهده می شود که به طور کامل با هندوانه های امروزی متفاوت است. در این تابلو نقاشی بافت داخلی هندوانه همانند شش بخش مثلثی شکل دیده می شود و رنگ سفید خودنمایی می کند.
هندوانه امروزی
با گذشت زمان، انسان هندوانه را به گونه ای پرورش داده تا از بافت داخلی قرمز، گوشتی و آبدار برخوردار شود. برخی گمان می کنند هندوانه ای که در نقاشی استانچی دیده می شود ممکن است نارس یا خراب باشد اما دانه های سیاه رنگ در آن نشان می دهند هندوانه رسیده بوده است.
موز وحشی
نخستین موزها ممکن است حداقل هفت هزار سال پیش در منطقه ای که امروز به نام پاپوآ گینه نو شناخته می شود، کشت شده باشند. همچنین، این میوه در جنوب شرق آسیا پرورش داده شده است. موزهای امروزی از دو نوع موز وحشی Musa acuminata و Musa balbisiana شکل گرفته اند که دارای دانه های بزرگ و سخت همانند آنچه در تصویر مشاهده می کنید، بوده اند.
موز امروزی
پرورش ترکیبی به معرفی موز خوشمزه امروزی با شکلی که به راحتی در دست قرار می گیرد و پوستی که به راحتی کنده می شود، منجر شده است. در مقایسه با جد خود، موزهای امروزی دانه های بسیار کوچکتری دارند، مزه بهتری دارند و از مواد مغزی بیشتری برخوردار هستند.
بادمجان وحشی
در طول تاریخ خود، بادمجان ها در آرایه وسیعی از اشکال و رنگ ها مانند سفید، لاجوردی، بنفش و زرد در دسترس بوده اند. برخی از نخستین بادمجان ها در چین کشت شدند. نمونه های اولیه این محصول دارای برآمدگی هایی در نقطه ای که ساقه به گل ها متصل می شود، بوده اند.
بادمجان امروزی
اما پرورش انتخابی موجب از بین رفتن آن برآمدگی ها شده و بادمجان بزرگتر و بنفش امروزی که با آن آشنا هستیم شکل گرفته است.
هویج وحشی
نخستین هویج های شناخته شده طی قرن دهم در ایران و آسیای صغیر پرورش داده شدند. این هویج ها به رنگ بنفش یا سفید بودند و از ریشه ای نازک و شاخه شاخه همانند آن چه در تصویر مشاهده می شود، برخوردار بودند. اما آنها رنگدانه بنفش خود را از دست داده و رنگ زرد یافتند.
هویج امروزی
کشاورزان این ریشه های نازک و سفید وحشی را که دارای مزه ای قوی و گل دو ساله بودند را اهلی کرده و ریشه های نارنجی، بزرگ و خوش طعم امروزی که محصول زمستانی سالانه محسوب می شود را معرفی کردند.
ذرت وحشی
یکی از نمونه های نمادین پرورش انتخابی ذرت شیرین آمریکای شمالی است که از یک گیاه علفی به سختی خوراکی شکل گرفته است. ذرت طبیعی که در تصویر قابل مشاهده است برای نخستین بار در هفت هزار سال قبل از میلاد اهلی شد و در ابتدا محصولی خشک همانند سیب زمینی خام بود.
ذرت امروزی
امروزه، ذرت هزار برابر بزرگتر از آن چیزی است که چند هزار سال پیش بود و پرورش و پوست کندن آن نیز بسیار راحتتر شده است. همچنین، 6.6 درصد ذرت امروزی از قند تشکیل شده که در مقایسه با 1.9 درصد ذرت طبیعی اختلاف قابل توجهی را نشان می دهد. حدود نیمی از این تغییرات از قرن پانزدهم به این سو یعنی زمانی که مهاجران اروپایی کشت ذرت را آغاز کردند، رخ داده اند.
هلو وحشی
هلوها در گذشته میوه هایی کوچک و گیلاس مانند با مقدار کمی گوشت بودند. حدود چهار هزار سال پیش از میلاد اهلی کردن این میوه توسط چینی های باستان آغاز شد. در آن زمان هلوها مزه ای خاکی و اندکی شور داشتند.
هلو امروزی
اما هزاران سال پرورش انتخابی توسط کشاورزان شکل گیری هلو امروزی را موجب شده که 64 برابر بزرگتر، 27 درصد آبدارتر و 4 درصد شیرینتر شده است.
برای خواندن مطالب بیشتر در زمینه علم و فناوری به اینجا مراجعه کنید.