تپش قلب نشانه‌ای خطرناک یا بی‌خطر

گاهی احساس می‌کنید قلب‌تان خیلی تند می‌زند و به نوعی قلب چند دقیقه تاپ‌تاپ می‌زند و دوباره به حالت عادی بر می‌گردد. این حالت ممکن است نشانه بیماری خیلی مهمی باشد یا اهمیت چندانی نداشته باشد.

 

قلب تلمبه‌ای است که به وسیله آن خون در بدن جریان می‌یابد و در هر تپش تقریبا صد سانتی‌متر مکعب‌خون در رگ‌ها هدایت می‌شود. در طول زندگی یک فرد، شاید 250 میلیون لیتر خون به وسیله قلب، تلمبه زده شود. طول مدت هر دوره انقباض و انبساط قلب انسان، در حدود یک ثانیه است. گاهی قلب بشدت می‌زند، طوری که شخص با تمام وجود ضربان آن را حس می‌کند. در خیلی از موارد برای تشخیص علائم تپش قلب باید به پزشک مراجعه کرد.

دکتر محمدحسین نجفی، فلوشیپ فوق تخصص آنژیوپلاستی، در پاسخ به این پرسش که در چه مواردی تپش قلب نگران‌کننده است، می‌گوید: اگر هنگام تپش قلب، فرد با علائمی چون ناراحتی یا درد در قفسه سینه، غش، تنگی نفس شدید و سرگیجه حاد مواجه شد، هر چه سریع‌تر باید به پزشک مراجعه کند. در بیشتر موارد تپش قلب بی خطر است یا نشانه بیماری قلبی نیست. گاهی ممکن است بر اثر مصرف دارویی خاص یا بیماری غیرقلبی ایجاد شود. ورزش و فعالیت بدنی شدید هم در مواردی می‌تواند باعث تپش قلب شود.

وی می‌گوید: برای تشخیص علت تپش قلب، معاینات لازم و نوار قلب انجام می‌شود که تا حد زیادی می‌تواند علت را مشخص کند. همچنین ممکن است الکتروکاردیوگرام (ECG)، هولتر مانیتورینگ و اکوکاردیوگرام برای این بیماران انجام شود.

 

به گفته دکتر نجفی، گاهی علت تپش قلب ناشی از بیماری‌هایی نظیر پرکاری تیروئید، افت قند خون، کم‌خونی، افسردگی، اضطراب، اختلالات روانی، تغییرات هورمونی طی قاعدگی و از دست دادن آب بدن است. همچنین برخی بیماری قلبی مثل ایسکمی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای و پرولاپس ازجمله علل تپش قلب هستند. مصرف برخی داروها و قرص‌های لاغری و رژیم این حالت را ایجاد می‌کند. در بیشتر موارد با رعایت عادات مناسب غذایی، پرهیز از استرس‌ و عصبانیت‌ها و انجام ندادن فعالیت‌های ورزشی نامتناسب، تپش قلب بهبود می‌یابد.

 

 

گرگرفتگی، بی‌خوابی و عرق شبانه از مواردی است که با یائسگی پیش می‌آید و این عوامل در تپش قلب بی‌تاثیر نیست. دکتر نجفی ادامه می‌دهد: زنان با یائسگی بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند و معمولا این دوران را با تپش قلب سپری می‌کنند. نکته حائزاهمیت این است که نباید این حالت را در دوران یائسگی کم‌اهمیت قلمداد کرد، چرا که تشخیص آریتمی غیرعادی قلب مهم است و گاهی این حالت احتمال خطر بیماری‌های قلبی را در این دوران بالا می‌برد. در مواردی با تغییر شیوه زندگی، کنترل وزن، سیگار نکشیدن و داشتن فعالیت بدنی در صورتی که این تپش قلب ناشی از بیماری خاصی نباشد، می‌توان آن را بهبود بخشید.

همچنین می‌توان با ارائه آموزش‌هایی با عنوان مانورهای واگی، تپش قلب را به حالت عادی بازگرداند. اعمالی چون حبس نفس‌ به‌طور کوتاه‌مدت‌، سرفه پی‌در‌ پی، زدن‌ آب‌ سرد به‌ صورت، نیشگون‌ گرفتن‌ از پوست‌ بازو به‌ حدی که‌ باعث‌ درد شود، می‌تواند به فرد کمک کند.

 

تپش قلب معمولا نیاز به درمان ندارد مگر این که پزشک تشخیص دهد بیماری قلبی دارید. در مواردی هم پزشک روش‌هایی را به شما توصیه می‌کند که از این امر ممانعت کرده تا آرامش در مملکت قلب فراهم شود که در واقع با عملی کردن این روش‌ها تپش قلب شما درمان می‌شود.

دکتر نجفی می‌گوید: وقتی ضربان قلب نرمال نبوده و بالا می‌رود، مناسب‌ترین راه برای درمان این است که محرک‌های محیطی را حذف کنید. در این صورت با کمترین مشکل می‌توانید قلب‌تان را به آرامش دعوت کنید. این موارد عبارتند از: کاهش استرس و اضطراب، نفس کشیدن عمیق یا رایحه درمانی، تکنیک‌های ریلکسیشن مثل مدیتیشن و یوگا.

 

وی ادامه می‌دهد: به عبارت دیگر، داشتن احساساتی مثل خشم، ترس، فعالیت‌های سخت کاری، نوشیدن الکل و کافئین یا مصرف نیکوتین و مواد مخدر، برخی داروهای سرماخوردگی و نوشیدنی‌های انرژی‌زا و سیگار ضربان قلب را تغییر می‌دهد و به بروز یا تشدید حمله قلبی منجر می‌شود.

 

در بیشتر موارد، تپش قلب نگران‌کننده نیست و با مراجعه به پزشک متخصص می‌توان فهمید آیا تپش قلب بی‌خطر یا علامت بیماری قلبی جدی‌تری است. وقتی فردی با تپش قلب به پزشک مراجعه می‌کند، این سوالات از او پرسیده می‌شود:

-تپش قلب شما چه مدت است شروع شده؟

-آیا این تپش یکباره شروع و تمام می‌شود؟

-آیا هنگام تپش قلب به طور منظم می‌زند؟

-چه چیزی علائم شما را بهبود می‌دهد یا وخیم‌تر می‌کند؟

-هنگام تپش قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه، غش یا سرگیجه دارید؟

درمان خانگی تپش قلب

- استرس بیشترین عامل تپش قلب است. برای کاهش استرس، چند قطره روغن اسطوخودوس را روی یک دستمال بریزید و استنشاق کنید. همچنین خواب منظم در شبانه روز می‌تواند ضربان قلب را تنظیم کند.

- یکی از قابل توجه‌ترین خوراکی‌هایی که می‌تواند ضربان قلب را تنظیم کند، آب نارگیل است. این ماده غذایی با ایجاد تعادل در الکترولیت‌های بدن به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. میزان الکترولیت‌ها در بدن مانند پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم در تعادل تپش قلب موثر است.

- سنبل الطیب در قالب ماده‌ای برای کمک به خواب بهتر، کاهش استرس، ضدالتهاب، ضددرد و داروی مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرد و با مصرف آن موجب آرامش بدن و ذهن می‌شود.

- عسل ازجمله مواد غذایی است که براحتی جذب می‌شود. مصرف یک لیوان آب با یک قاشق غذاخوری عسل و آب نصف لیمو قبل از خواب می‌تواند تپش قلب را بهبود دهد.

-با خوردن یک لیوان آب سرد علاوه بر آن سرگیجه، اضطراب و استرس کاهش پیدا می‌کند. با شستن صورت با آب سرد یا گرفتن دوش آب سرد، ریتم طبیعی قلب تنظیم می‌شود.

-به طور کلی رژیم غذایی شامل خوردن میوه، سبزیجات و مصرف غلات تصفیه شده مانند آرد سفید، غلات سبوس‌دار، جو دوسر و محدود کردن استفاده از چربی‌های اشباع شده به سلامت قلب کمک می‌کند.

منبع: روزنامه جام جم