بیمار مبتلا به آمبلیوپی (یا تنبلی چشم) با عدم تقارن بالا در توانایی های بین دو چشم خود مواجه است و این شرایط موجب می شود تا به دلیل استفاده نامناسب بینایی چشم ضعیفتر کاهش یابد. تنبلی چشم نشانه های اندکی دارد و از این رو، تشخیص آن دشوار است.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ریدرز دایجست"، شکلی از تنبلی چشم که شناسایی آن آسانتر است به نام انحراف چشم یا استرابیسم شناخته می شود که شامل منحرف شدن یا سرگردان بودن مداوم یا متناوب چشم به سمت داخل یا بیرون است. شناسایی این نوع از تنبلی چشم آسان است زیرا والدین می توانند منحرف شدن چشم ها را ببینند.
تنبلی چشم به طور معمول تنها یک چشم را تحت تاثیر قرار می دهد، اما گاهی اوقات ممکن است هر دو چشم نیز دچار تنبلی شوند. چشم پزشکان معاینه بینایی کودکان از شش ماهگی را برای شناسایی هر گونه مشکل توصیه می کنند. پس از چهار ماهگی یا بیشتر، اگر چشم به درستی در یک خط قرار نگیرد، شرایط عادی محسوب نمی شود و باید توسط چشم پزشک مورد بررسی قرار بگیرد. در ادامه با برخی از نشانه های تنبلی چشم بیشتر آشنا می شویم.
اگر کودک هنگام تماشای تلویزیون بارها و بارها سر خود را می چرخاند، این می تواند نشانه تنبلی چشم باشد. افراد مبتلا به تنبلی چشم به طور معمول دارای قدرت بینایی قویتر در یکی از چشم های خود هستند و برای دید بهتر به آن چشم بیشتر تکیه می کنند. کودکان مبتلا به تنبلی چشم هنگام تماشای تلویزیون اغلب سر خود را می چرخانند تا از چشم قویتر برای مشاهده تلویزیون استفاده کنند.
بستن یکی از چشم ها در مواجهه با نور خورشید، یا چپ کردن و تنگ کردن دو چشم به همراه هم می تواند از جمله نشانه های تنبلی چشم باشند. مالش مرتب یک چشم یا پوشاندن آن با یک دست نیز می توانند از نشانه های ضعیفتر بودن یک چشم نسبت به دیگری باشد و کودک در تلاش برابر بهبود بینایی خود این کارها را انجام می دهد.
انحراف اندک چشم ها می تواند به دوبینی یا تار شدن صفحات کتاب منجر شود. گاهی اوقات تنبلی چشم موجب می شود چشم ها اشیا را از یکدیگر جدا کرده و تصویر در خطی اشتباه قرار بگیرد. در این میان، درس ریاضی می تواند مشکل آفرین باشد زیرا اعداد در سطوح مختلف قرار گرفته اند و انتقال از سطحی به سطح دیگر برای مغز دشوار است. تلاش کودک برای تمرکز بیشتر و استفاده از دو چشم موجب حواس پرتی می شود و در درک و دقت کودک اختلال ایجاد می شود.
هنگامی که کودکان وارد مدرسه می شوند و خواندن را آغاز می کنند، آنهایی که به تنبلی چشم مبتلا هستند اغلب هنگام خواندن دچار خستگی می شوند. تنبلی چشم موجب می شود تا کودک خط خواندن خود را گم کند، چند کلمه را جا بیندازد یا چند بار آنها را بخواند، و کلماتی را به جملات اضافه کند. بر همین اساس، خواندن انرژی زیادی از کودک می گیرد زیرا باید تمرکز خود را روی صفحه برای زمانی پایدار حفظ کند.
از جمله نشانه های تنبلی چشم اشکال در مهارت های حرکتی ظریف مانند نوشتن است. تنبلی چشم می تواند بر درک عمقی تاثیرگذار باشد و هنگام نوشتن باقی ماندن روی یک خط را دشوار سازد. اگر متوجه شدید کودکتان بالا یا زیر خط دفتر می نویسد، این می تواند نشانه عملکرد نادرست چشم های وی باشد.
تنبلی چشم می تواند شرایطی را ایجاد کند که به نظر برسد فرد در زمینه توجه مشکل دارد. تنبلی چشم موجب می شود تا کودک در حفظ تمرکز هنگام انجام وظایفی که نیازمند توجه دیداری برای مدت زمانی طولانی هستند، مشکل داشته باشد. اگر هنگام مطالعه یا انجام فعالیتی دیگر که با بینایی در ارتباط است، کودک نمی تواند توجه خود را حفظ کند، این می تواند نشانه ای از نیاز به انجام آزمایش بینایی باشد.
تنبلی چشم می تواند در توانایی یک کودک برای تعیین فضا و عمق اختلال ایجاد کند و از این رو، ورزش کردن به فعالیتی چالش برانگیز تبدیل شود. برای شناسایی مکان اشیا در فضا به هر دو چشم خود نیاز دارید. هنگامی که دید یکی از چشم ها دچار مشکل باشد قادر به تعیین مسافت بین خود و اشیا نیستید. به عنوان مثال، تنبلی چشم می تواند بالا و پایین رفتن از پله ها را به چالشی جدی مبدل کند.