عصرایران، مجله تصویری سلاح- ژی آن جی اچ-7 (JH-7) که در سامانه نام گذاری ناتو تحت عنوان "پهن ماهی" شناخته می شود، اسامی دیگری مانند FBC-1 نیز دارد و در واقع یک هواپیمای شکاری بمب افکن است. این هواپیمای شکاری در خدمت نیروی هوایی و همچنین نیروی دریایی ارتش چین قرار دارد و از جمله پیمان کاران اصلی آن می توان به شرکت صنعتی هواگردسازی ژی آن اشاره کرد. این شرکت تولید کننده ی هواگرد های بزرگ و متوسط بوده و دفتر مرکزی آن در استان شاآنشی چین واقع شده است.

نخستین فروند جی اچ-7 اس در اواسط دهه 90 میلادی برای ارزیابی های بیشتر در اختیار نیروی دریایی ارتش چین قرار گرفت. سپس نسخه ی ارتقا یافته ی آن تحت عنوان "جی اچ-7 آ در سال 2004 فعالیت خود را آغاز کرد.

««برای مشاهده تصاویر در اندازه بزرگ روی آنها کلیک کنید»»

در اوایل دهه ی 1970، نیروی هوایی ارتش آزادی بخش خلق چین به دنبال نسل جدیدی از هواپیماهای شکاری بمب افکن بود تا جنگنده های قدیمی تر مانند هاربین اچ-5 و نانچانگ کیو-25 را بازنشسته کند. این درخواست توسط وزارت صنعت هوانوردی چین (کمی بعد به شرکت صنعت هوانوردی چین تغییر نام داد) و بسیار به موقع پذیرفته شد. از این رو مجوز ساخت هواپیمای شکاری بمب افکن جی اچ-7 در 19 آوریل سال 1983 صادر شد. از طرفی یکی دیگر از اهداف اصلی این پروژه، استفاده از موتور های بریتانیایی توربوفن رولز- رویس اسپی به شمار می رود که در آن زمان به تازگی وارد شده بودند.

به طور کلی نیروی هوایی ارتش چین نیازمند هواپیمایی مشابه با نمونه های قبلی بود که البته خصوصیات ویژه ای همچون سازگاری با آب و هوا های مختلف، جای دهی دو سرنشین و از همه مهم تر پادکار الکترونیکی (سیگنال های الکترونیکی مقابله که با سیستم های جست و جو گر، فروسرخ ها، امواج صوتی زیردریایی ها و یا لیزر ها مقابله می کند) را شامل شود.

شش نسخه ی اولیه در ماه دسامبر سال 1988 ساخته شد و 12 الی 18 فروند هواپیما در اوایل دهه ی 1990 برای ارزیابی های بیشتر در اختیار نیروی هوایی قرار گرفت. همان طور که اشاره شد، در تولید این هواپیما برای اولین بار از موتور های رولز- رویس اسپی Mk.202 وارداتی استفاده و چندی بعد توسط یک کپی دارای مجوز، تحت عنوان WS-9 جایگزین شد. لازم به ذکر است که این نمونه های اولیه از جی اچ-7 مجهز به رادار چند منظوره نوع 243H نیز بودند که می توانست کشتی ها را از فاصله ی 175 کیلومتری و جنگنده ی مافوق صوت میگ-21 را از فاصله ی 75 کیلومتری شناسایی و هدفگیری کند.

جی اچ-7 به عنوان یک جنگنده ی بمب افکن ضد کشتی برای حمله به کشتی های بزرگ طراحی شده است. همان طور که بعدا با تولید جی اچ-7 آ، به دلیل قابلیت مبارزه هوایی پایین این هواپیما، نقش ضد کشتی آن پر رنگ تر جلوه کرد.

جی اچ-7 آ

زمانی که ارتش چین نیاز های آینده ی کشور در بخش نیروی هوایی را مورد بررسی عمیق تر قرار داد، لزوم برخورداری از تکنولوژی بمب هدایت شونده و یا بمب هوشمند مشخص شد. این بمب پس از پرتاب برای برخورد دقیق به هدف، کاملا کنترل می شود. نمونه ی ارتقا یافته ی جی اچ-7 با نام جی اچ-7 آ، به منظور تامین این نیاز، وارد میدان رقابت با سایر جنگنده های نظامی شد. این هواپیما از بدنه ای سبک تر و در عین حال مستحکم تر نسبت به جی اچ-7 برخوردار بود و به آن اجازه ی حمل مهمات تا وزن 900 کیلوگرم را می داد. با تولید جی اچ-7 آ، نیروی دریایی ارتش چین قادر به بارگذاری چهار موشک ضد کشتی وای جی-82 شد، در حالی که خود جی اچ-7 تنها می توانست دو موشک را حمل کند. علاوه بر این جی اچ-7 آ نخستین هواپیمای چینی بود که بدون هیچ گونه نقشه ی کاغذی طراحی و عمدتا از نرم افزار کتیا وی 5 کمک گرفته شد.

جی اچ-7 بی

نسخه ی جدید تر و ارتقا یافته ی نمونه های قبلی تحت عنوان "جی اچ-7 بی"، پس از جی اچ-7 آ وارد مسیر توسعه شد. این هواپیما از سیستم های کاملا مدرن هوایی، موتور WS-9A قدرتمند تر و سلاح های پیشرفته مانند سامانه موشکی کروز ضد کشتی وای جی-12 برخوردار است. جی اچ-7 بی قابلیت سوخت گیری هوایی نیز دارد که از این طریق مدت زمان بیشتری در هوا مانده و برد عملیاتی آن افزایش خواهد یافت. از طرفی گفته می شود که سطح مقطع راداری یا آر سی اس در مورد این هواپیما کاهش پیدا کرده است اما همچنان هیچ تغییری در بدنه ی آن نسبت به نمونه های قبلی مشاهده نمی شود. آر سی اس میزان قابل شناسایی بودن یک شی توسط رادار را مشخص می کند.

تاریخچه ی عملیاتی

در نخستین پرواز جی اچ-7 در 14 دسامبر سال 1988، هنگامی که هواپیما در مسیر بازگشت به باند فرودگاه بود، موتور های نسخه های اولیه ی جی اچ-7 به طور ناگهانی شروع به ارتعاش کردند. با توجه به وضعیت حساس ایجاد شده، خلبان پرواز تصمیم به فرود اضطراری گرفت. حدود دو سوم از متعلقات متصل به پانل ابزار متزلزل شده بودند و هیچ کدام از آن ها به درستی کار نمی کرد. با این وجود خلبان در نهایت موفق به فرود سالم هواپیما شد.

در 8 ژوئن سال 1991 یکی از نمونه های اولیه جی اچ-7 به طور ناگهانی شروع به نشت سوخت کرد. این بار نیز خلبان تست؛ Lu Jun زمانی که ذخیره ی سوخت کاهش یافته بود، توانست فرودی موفقیت آمیز را به انجام برساند. با این حال Lu Jun چندان هم خوش شانس نبود! سه سال بعد در تاریخ 4 آوریل 1994، هنگامی که یکی دیگر از نسخه های جی اچ-7 را در طول پرواز آزمایشی هدایت می کرد، کشته شد.

در 19 آگوست سال 1992، کل سکان جی اچ-7 به صورت ناگهانی در ارتفاع 5000 متری و در حالی که چهار موشک فعال را حمل می کرد، از کار افتاد. برخلاف دستور های ارسال شده مبنی بر بیرون انداختن موشک ها و رها کردن هواپیما، خلبان تست تصمیم به فرود اضطراری گرفت. اما تمامی این شکست ها نتوانست مانع انگیزه بالای چینی ها برای عملیاتی ساختن این جنگنده شود.

جی اچ-7 آ در اوایل سال 2004 به خدمت نیروی دریایی ارتش آزادی بخش خلق چین درآمد و در انتهای سال نیز وارد نیروی هوایی این ارتش شد.

در سال 2007، جی اچ-7 اس برای شرکت در تمرینات ماموریت صلح در سازمان همکاری شانگهای، به خارج از چین فرستاده شد. در آوریا 2012، چند هواپیمای جی اچ-7 در رزمایش دریایی مشترک روسیه و چین، در شرق چین حضور یافت. در سال 2013 نیز، جی اچ-7 اس در یک تمرین مشترک میان روسیه و چین در خاک کشور روسیه شرکت داده شد.