پیش‌بینی اشتغال‌زایی 100هزار نفری در بخش تجهیزات نفت

تنها چند روز تا نفتی شدن حال و هوای خیابان سئول و فضای نمایشگاه بین‌المللی تهران باقی مانده است و همان‌طور که انتظار می‌رفت؛ امسال استقبال شرکت‌های خارجی از این حال و هوا بیشتر از گذشته بوده است.

به گزارش تعادل، سخنان رضا خیامیان، رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران نشان می‌دهد که فعالان داخلی اگرچه با حاضر شدن بیش از800 شرکت خارجی در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز و پتروشیمی تا حدودی نگران فروش محصولات خود شده و از وزارتخانه خواهان «صیانت» از بازار داخل هستند اما این حجم از حضور خارجی‌ها را دریچه‌یی نیز برای پیشرفت و صادرکردن محصولات خود به دیگر کشورها ارزیابی می‌کنند.

وی گفت: «ما با گروه‌هایی از کره‌جنوبی، هلند و ایتالیا برای دیدار طی روزهای نمایشگاه تماس گرفته و در طول نمایشگاه مذاکره خواهیم کرد.» طبق اظهارات رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت، این مذاکرات برای انتقال تکنولوژی‌های مربوط به بالا دست صنعت نفت از جمله تجهیزات «سرچاهی» و «حفاری» به سازندگان داخلی صنعت نفت ایران صورت خواهد گرفت. او در بخشی از نشست خبری خود که روز گذشته برای تبیین سیاست‌های انجمن در نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی برگزار شد، عنوان کرد: «با توجه به تحریم‌های گذشته، ما اکنون فاقد استاندارد بین‌المللی بوده و توانایی صادرات کالا نداریم. اگر با شرکت‌های خارجی مشارکت کنیم، می‌توانیم از اسم آنها استفاده کرده و کالا صادر کنیم و به این ترتیب کمک شایانی نیز به تولید و اشتغال کرده‌ایم.»

خیامیان با تاکید بر اینکه حضور پررنگ شرکت‌های خارجی در بیست و دومین نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی یک پیام برای ما دارد، توضیح داد: «شرکت‌های خارجی با انگیزه فروش کالا به این نمایشگاه می‌آیند و تقاضای ما از مسوولان صنعت نفت صیانت از بازار داخلی در مقابل شرکت‌های خارجی است. پیشنهاد ما به مسوولان این است که به شرکت‌های خارجی بفهمانند که در صورتی می‌توانند به ایران کالا بفروشند که با یک شرکت ایرانی جوینت شوند.»

وی در عین حال موضع صحبت خود را به تاثیرات مثبت ورود خارجی‌ها به صنعت نفت ایران متمرکز کرد و گفت: «خارجی‌ها باید به مشارکت با سازنده ایرانی تشویق شوند. اگر تولیدکننده ایرانی با شرکت خارجی مشارکت کند باعث ارتقای مدیریت، انتقال دانش فنی، افزایش کیفیت کالا، قرار گرفتن شرکت‌های ایرانی در سطح بین‌المللی و غیره می‌شود.»

خیامیان با بیان اینکه کالاهایی که توسط شرکت‌های ایرانی ساخته می‌شود به دلیل تحریم‌ها، استانداردهای بین‌المللی را ندارند، اظهار کرد: «به دلیل نداشتن این استانداردها ما نمی‌توانیم کالای خود را به کشورهای همسایه صادر کنیم، اما هنگامی که شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های خارجی مشارکت کنند، می‌توانند از اسم این شرکت‌ها استفاده کرده و کالاهای خود را به کشورهای همسایه صادر کنند.»

وی بر لزوم رعایت قانون حداکثری استفاده از توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی تاکید کرد و افزود: «ما با فاینانس خارجی مخالف نیستیم به شرطی که قانون حداکثری استفاده از توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی رعایت شود. ما 20 میلیارد فاینانس چین داریم اکثر شرکت‌هایی که خارجی‌ها خرید می‌کنند شرکت‌های خصولتی هستند. این شرکت‌ها به راحتی کالاها را از طریق فاینانس خارجی می‌خرند، در صورتی که شرکت‌های دولتی موظف هستند از توان داخل استفاده کنند.»

 اشتغال برای جوانان ایرانی نه جوانان چینی

رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با تاکید بر اینکه وظیفه ما ایجاد اشتغال برای جوان ایرانی است نه جوان چینی، تصریح کرد: ما سرمایه‌های انسانی خود را صادر می‌کنیم. بهترین بخشی که در کشور می‌تواند اشتغال ایجاد کند، صنعت نفت است.  رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با تاکید بر اینکه وظیفه دولت فراهم کردن بستر برای اشتغال است، ادامه داد: «بخش خصوصی باید اشتغال ایجاد کند. ما به دولتی نیاز داریم که تولیدمحور باشد. در کشور ما یک فرد کارآفرین باید ریسک‌های مختلفی را تحمل کند. سازندگان تجهیزات قشری بودند که بیشترین ضرر را در زمان تحریم‌ها تحمل کردند، اما هنگامی که مشکل پیدا می‌کنند کسی به فریاد آنها نمی‌رسد.»

خیامیان با اشاره به وام رونق تولید اظهار کرد: «این وام برای کمک واحدهای مشکل‌دار در نظر گرفته شده بود اما هنگامی که بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم مشکل واحدی را حل نکرد فقط برخی واحدها به راحتی می‌توانند از این وام استفاده کنند، اما کسی که واقعا به این وام نیاز دارد بانک‌ها هیچ کمکی نمی‌کنند. اگر دولت می‌خواهد مشکل واحدی برطرف شود باید منابع تکلیفی داشته باشد.»

وی در ادامه با اشاره به ساخت 10قلم کالای مورد نیاز صنعت نفت گفت:«سازندگان داخلی در سال گذشته قراردادهای خوبی در زمینه 10قلم کالای پرمصرف صنعت نفت بستند. در این راستا 500 میلیارد تومان و 25میلیون یورو قرارداد بسته شد. درحال حاضر نیز در آستانه امضای 250میلیون یورو با سازندگان داخلی هستیم که برای امضای این قراردادها، خارجی‌ها با سازندگان ایرانی جوینت شدند.»

اما بر خلاف ادعای مخالفان دولت که سعی بر این دارند که مدل جدید قراردادهای نفتی را تهدیدی برای سازندگان داخلی صنعت نفت نشان دهند، اظهارات روز گذشته خیامیان نشان می‌داد سازندگان از این تغییرات استقبال کرده و عزمی راسخ برای بهره‌برداری از آن به نفع ارتقای تجهیزات ساخت ایران دارند. او در ادامه با بیان اینکه در جلسات IPC از مشاوره انجمن‌ها استفاده می‌شود، اظهار کرد:«در قراردادهای IPC درصدی برای مشارکت بین شرکت‌های خارجی و ایرانی گذاشته شده که اگر مشارکت ایرانی از درصد مشخص شده بالاتر باشد، وزارت نفت امتیاز تشویقی در نظر گرفته و چنانچه مشارکت کمتر باشد، شرکت‌ها جریمه خواهند شد. اگر خارجی‌ها بیایند و قراردادهای IPC انجام شود نزدیک به 100هزار شغل ایجاد خواهد شد.»

خیامیان ادامه داد:«مردم ما از کارهای هیجانی بیرون آمده‌اند و طبق واقعیت حرکت می‌کنند. مردم هم دوران تحریم و هم دوران برجام را دیده‌اند. شغل ایجاد کردن بسیار سخت است.» وی با بیان اینکه طبق برنامه ششم توسعه قرار است 200میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه‌گذاری شود، افزود: «اگر این 200میلیارد دلار تحقق پیدا کند 60 درصد آن مربوط به ساخت تجهیزات است که معادل 120میلیارد دلار می‌شود و اگر نصف این موضوع توسط سازندگان ایرانی تحقق پیدا کند، ارزش آن 60 میلیارد دلار خواهد شد.»

او ادامه داد:«همچنین ما یک بازار 300میلیارد دلاری در عراق و برای توسعه صنعت نفت عراق داریم که اگر 20درصد این بازار توسط ما تامین شود 36میلیارد دلار می‌شود. از سوی دیگر اگر بتوانیم 4میلیارد دلار در منطقه به دست آوریم کلا 100میلیارد دلار بازار تجهیزات ایران خواهد بود و در کمترین حالت 200هزار جوان صاحب شغل می‌شوند. اما روند سرمایه‌گذاری منتهی به اشتغال به آن سادگی نیست که برخی از نامزدهای محترم ریاست جمهوری برای آن وعده‌های نجومی می‌دهند.»

رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با تاکید بر اینکه بازار خوبی در مقابل سازندگان تجهیزات صنعت نفت موجود است، گفت:«بسیاری از افراد دارای سرمایه هستند اما به دنبال خرید ارز و کالا می‌روند. ما برای سرمایه‌گذاری در پتروشیمی بستری فراهم نکردیم. البته انجمن سازندگان پکیج‌هایی ایجاد خواهد کرد و به جامعه ارائه می‌دهد تا در این راستا اشتغال‌زایی کند اما تا بهره بانکی بالا باشد، علاقه‌مندی به سرمایه‌گذاری در تولید نیست. ما مشکلات زیادی ازجمله بیمه، دارایی، دیون بانکی و... در تولید داریم که به تولید ضررهای جبران‌ناپذیری وارد کرده است.»

وی با بیان اینکه همیشه خرید خارجی شیرین است، تصریح کرد:«لابی‌هایی برای خرید خارجی وجود دارد درحالی که می‌توان بدون خرید خارجی اقدامات خوبی انجام داد. ما برای نخستین‌ بار در کشور با مشارکت فرانسوی‌ها لوله لیفورمر ساختیم. ما باید ایرانی را باور کنیم.»رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در پایان اظهار کرد: «شرکت‌های خارجی تا هنگامی که بدانند کالایی که می‌سازند در ایران خریدار دارد، تمایلی به جوینت شدن ندارند اما اگر حس کنند بازار خود را از دست خواهند داد با تولیدکننده ایرانی جوینت می‌شوند.»

اما نکته قابل توجه در صحبت‌های خیامیان که نکته‌یی مثبت به شمار می‌رود، توجه انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت به نقش خود سازندگان در مورد انتقال تکنولوژی خارجی است. درحالی که اغلب بخش خصوصی ایران سعی در این دارند که توپ را در این زمینه فقط به زمین دولت بیندازند، سازندگان صنعت نفت با اتخاذ موضعی فعال خود به دنبال یافتن راه‌هایی برای این انتقال است. در همین زمینه خیامیان  گفت که آنها در طول روزهای برگزاری نمایشگاه با چندین گروه مطرح خارجی از کشورهایی همچون کره جنوبی، هلند، ایتالیا و... دیدار و مذاکره خواهند کرد. دیدارهایی که سعی خواهند داشت خلأ تجهیزات بالادستی صنعت نفت در ایران را که با گذشت بیش از 100سال از ملی شدن صنعت نفت همچنان ملی نشده است، پر کنند.