بین مطالعه، انجام تکالیف و فعالیت های فوق برنامه، رفتن به مدرسه ممکن است این احساس را در کودکان ایجاد کند که وزن جهان روی شانه های آنها قرار دارد. و گاهی اوقات آنها به معنای واقعی کلمه آن را احساس می کنند. پس از قرار دادن لوازم مدرسه، کتاب های درسی، دفاتر، ظرف ناهار، لباس ورزشی و ... وزنی که کودک باید در کوله پشتی خود حمل کند می تواند بسیار زیاد و بالقوه خطرناک باشد. به گفته کمیسیون ایمنی محصولات مصرفی آمریکا، حداقل 14 هزار کودک هر ساله به واسطه آسیب های مرتبط با کوله پشتی تحت درمان قرار می گیرند. این در شرایطی است که هر ساله پنج هزار کودک به واسطه این آسیب ها راهی بخش اورژانس می شوند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران، بنابر توصیه های ارائه شده از سوی آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا و سازمان جهانی بهداشت، وزن کوله پشتی باید کمتر از 10 تا 15 درصد وزن کودک باشد، اما این تنها مشکل موجود محسوب نمی شود. در بسیاری از موراد، کودکان کوله پشتی خود را به درستی نمی پوشند که خطر آسیب دیدگی را افزایش می دهد. استفاده نادرست از کوله پشتی ممکن است آسیب های عضلانی و مفصلی را به همراه داشته و به دردهای شدید در نواحی کمر، گردن، و شانه و همچنین مشکلات وضع اندامی منجر شود.
شناسایی نشانه های وزن بیش از اندازه کوله پشتی آسان است. ناله و صدای خرخر هنگام پوشیدن یا درآوردن کوله پشتی، نشان های قرمز رنگ روی شانه ها، جایی که بندهای کوله پشتی قرار می گیرند، یا شکایت کودک از به خواب رفتن شانه ها، دست ها یا انگشتان از جمله نشانه های وزن بیش از اندازه کوله پشتی هستند.
بر اساس پژوهش های صورت گرفته، پوشیدن نادرست کوله پشتی، استفاده از یک بند کوله پشتی زمانی که بیش از اندازه سنگین است، مدت زمان حمل کوله پشتی، فاصله ای که با کوله پشتی طی می شود، توزیع نامناسب وزن، و جاگذاری نامناسب وسایل در کوله پشتی می توانند عوامل خطرآفرین موثر برای ناراحتی، خستگی، دردهای عضلانی، دردهای عضلانی اسکلتی، به ویژه در ناحیه کمر، مشکلات تنفسی و موضوعات دیگر باشند. وزنی که به واسطه حمل کوله پشتی در دوران کودکی تحمل می کنید حتی می تواند روی قد شما نیز تاثیرگذار باشد.
مطالعه ای که در سال 2010 توسط مرکز ملی برای اطلاعات بیوتکنولوژی روی یک گروه از کودکان 11 ساله انجام شد، نشان داد که وزن زیاد کوله پشتی موجب فشرده سازی نخاع و شکل گیری درد چشمگیر در ناحیه کمر می شود. این آزمایش روی دانش آموزانی صورت گرفت که کوله پشتی هایی به وزن 26 پوند (12 کیلوگرم) را حمل می کردند.
به گفته دکتر هارویندر ساندو، جراح ستون فقرات در بیمارستان جراحی ویژه در نیویورک، آمریکا، 26 پوند با توجه به وزن کوله پشتی هایی که امروزه برخی دانش آموزان حمل می کنند که به 40 تا 60 پوند (18 تا 27 کیلوگرم) نیز می رسد، به نوعی در سمت سبکتر قرار می گیرد.
جدا از حمل وزنی بیشتر نسبت به توصیه های ارائه شده، در مطالعات صورت گرفته زاویه کاب سوژه ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. زوایای کاب، زوایای بین لبه های مهره ها هستند که می تواند برای نشان دادن خطر اسکولیوز، یا انحنا به پهلو در ستون فقرات، مورد استفاده قرار بگیرد. در یک ستون فقرات سالم و عادی تصویر پرتو اکس اسکلت بدن هنگامی که از جلو دیده می شود باید از بالا تا پایین راست دیده شود. زاویه کاب در یک ستون فقرات سالم کمتر از 10 درجه خواهد بود، که عمدتا غیر قابل مشاهده است. اما زمانی که عدد بالاتر می رود با مشکل مواجه خواهید شد.
هنگامی که زوایه کاب بین 10 تا 20 درجه است، نشانه های اسکولیوز قابل تشخیص هستند، اما به طور کلی نیازمند درمان در فردی بزرگسال نیستند. با این وجود، پیشرفت این شرایط در کودکان مساله ساز است. بر همین اساس، ممکن است به استفاده از آتل یا حداقل نظارت دقیق نیاز باشد. برای زوایای بیش از 40 درجه حتی اگر یک بزرگسال باشید، احتمالا با پیشرفت شرایط تا زمانی که به انجام عمل جراحی نیاز باشد، مواجه خواهید شد.
حتی اگر ستون فقرات شما پس از سال ها حمل کوله پشتی همچنان صاف باقی بماند، تحت فشار قرار گرفتن آن به واسطه حمل وزن سنگین بر رشد قد و این که قد شما در چه اندازه ای باقی خواهد ماند، تاثیرگذار است.
استخوان هایی در قسمت پایینی ستون فقرات وجود دارند که به نام دیسک کمر شناخته می شوند. در دوران جوانی، دیسک ها پر از آب هستند که امکان حرکت راحت ستون فقرات را فراهم می کند. با افزایش سن انسان، آب دیسک های کمر نیز کاهش می یابد و بر همین اساس، در بازه سنی 20 تا 60 سال ما احتمالا یک و نیم اینچ ( 3.8 سانتیمتر) از قد خود را به واسطه خشک شدن آب از دست می دهیم، که شرایطی عادی محسوب می شود.
اما هنگامی که کوله پشتی سنگینی را پنج روز در هفته و برای مدت زمانی طولانی حمل می کنیم، اساسا این شکاف های پر شده از آب را از بین می بریم و با وزن اضافی ستون فقرات را فشرده می کنیم. حمل کوله پشتی سنگین آهنگ از دست دادن آب در دیسک های کمر را تسریع می کند و موجب می شود تا هر چه سریعتر کوتاه شدن قد خود را تجربه کنیم.
البته، ستون فقرات تنها بخشی نیست که تحت تاثیر وزن زیاد کوله پشتی قرار می گیرد. بافت نرم اطراف آن - ساختارهای پشتیبان مانند رباط ها و عضلات اطراف ستون مهره ها که به ستون فقرات متصل هستند - نیز با کاهش دامنه حرکت مواجه خواهند شد. همانند کارگران ساختمانی که به طور مکرر بارهای سنگین را جابجا می کنند، بدن ما التهاب تاندون، بیماری انحطاطی دیسک و کمر درد را تجربه خواهد کرد.
به گفته دکتر ناتان وی، روماتولوژیست، حمل کوله پشتی های سنگین می تواند به ناتوانی در چرخش گردن و حرکت دایره ای کامل شانه ها منجر شود. ناراحتی و درد در گردن و شانه ها در ابتدا می تواند موقتی باشد، اما زمانی که کشش عضلات به همراه رباط های متصل به استخوان ادامه می یابد، این شرایط می تواند حالت مزمن به خود بگیرد. زمانی که درد حالت مزمن پیدا می کند، روند درمان نیز طولانیتر خواهد بود و می تواند شامل گزینه های مختلف از فیزیوتراپی و داروهای ضد التهابی تا بازآموزی وضع اندامی صحیح شود و این مساله می تواند تنها پس از یک سال حمل کوله پشتی سنگین رخ دهد.
درد و ناراحتی جسمی ناشی از حمل کوله پشتی سنگین می تواند به افزایش استرس و کاهش توجه در کودک منجر شود که بر قدرت یادگیری وی در سنینی حساس تاثیرگذار است.
وزن زیاد کوله پشتی دانش آموزان یک نگرانی مختص به یک یا دو کشور نیست و یک نگرانی جهانی به نظر می رسد. به عنوان مثال، بنابر نتایج یک نظرسنجی که به تازگی در ایرلند صورت گرفت، 89 درصد والدین دانش آموزان دبستانی نگرانی خود را درباره آسیب های ناشی از استفاده از کیف های سنگین روی کمر فرزندان خود ابراز داشتند. یک سوم از سه هزار والدین حاضر در این نظرسنجی به این مساله اشاره داشتند که کیف مدرسه فرزندشان به اندازه ای سنگین است که امکان راه رفتن درست را برای آنها فراهم نمی کند.
از سوی دیگر، انجمن کاردرمانی آمریکا سومین چهارشنبه ماه سپتامبر هر سال را به عنوان روز ملی آگاهی کوله پشتی مدرسه نامگذاری کرده است و فعالیت های مختلفی را در سراسر این کشور به منظور افزایش آگاهی از آثار و عوارض جانبی مخرب حمل کوله پشتی های سنگین انجام می دهد.
اما برای این که کوله پشتی فرزند خود را سبک نگه دارید چه کارهایی می توانید انجام دهید؟
تنها آنچه ضروری است را حمل کنید. به فرزند خود آموزش دهید که از جدول زمانی مدرسه پیروی کرده و تنها کتاب های مورد نیاز برای هر روز را بر اساس برنامه ریزی های انجام شده همراه خود ببرد. همچنین، کوله پشتی فرزند خود را هر روز بررسی کنید تا از خارج کردن وسایل اضافی مانند برگه ها، دفاتر، لوازم التحریر یا موارد متفرقه دیگر اطمینان حاصل شود.
در صورت امکان برخی کتاب ها را در مدرسه نگهداری کنید. امروزه مدارس بسیاری دارای کلاس های درس مجهز به امکانات ذخیره سازی برای دانش آموزان هستند تا کتاب ها و لوازم مورد نیاز خود را در آنها نگهداری کنند.
از لوازم سبک وزن استفاده کنید. برخی دانش آموزان به واسطه ساعات طولانی حضور در مدرسه مجبور به حمل وسایلی اضافی مانند ظرف ناهار هستند. به عنوان ظرف غذا، از گزینه های با کیفیت خوب و سبک وزن استفاده کنید. به عنوان مثال، ظروف فلزی همواره از همتایان پلاستیکی خود سنگینتر هستند.
کوله پشتی های ارگونومیک را انتخاب کنید. بسیاری از کوله های پشتی های موجود در بازار بیشتر به ظاهر توجه دارند تا این که از ارگونومی خوب برخوردار باشند.
به وضعیت اندامی فرزند خود هنگام حمل کوله پشتی توجه داشته باشید. اگر کودک به سمت جلو خم شده و شانه های وی گرد شده اند، این شرایط نشان از وزن بیش از اندازه کوله پشتی، چیدمان نامناسب وسایل در کوله پشتی یا پوشیدن نادرست آن دارد. هنگام حمل کوله پشتی ستون فقرات کودک همواره باید صاف باشد و شانه ها حالت چارگوش داشته باشند.
به فرزند خود آموزش دهید که در هر زمان ممکن، مانند زمان انتظار برای آمدن اتوبوس یا هنگام سفر با اتوبوس به سمت مدرسه، کوله پشتی خود را درآورد.
به فرزند خود آموزش دهید وسایل خود را هوشمندانه در کوله پشتی قرار دهد. بر همین اساس، کتاب ها و لوازم سنگینتر در قسمت پایین و کتاب ها و لوازم سبکتر در بالا قرار می گیرند.
گزینه های دیگر برای کاهش وزن کوله پشتی دانش آموزان
همچنین، به گفته راجندرا دانی، استاد بازنشسته و فعال اجتماعی، تقریبا 30 درصد از دانش آموزان دبستانی از کمر درد شکایت دارند که به واسطه عادات بد مانند وضع اندامی ضعیف یا راه رفتن در حالت خمیده شکل می گیرد. به منظور کاهش وزن کوله پشتی دانش آموزان می توان راه حل هایی ساده را به کار گرفت.
طی مطالعه ای که توسط دانی انجام شد، تقسیم بندی برنامه درسی برای هر موضوع به چهار قسمت یکی از گزینه ها برای کاهش وزنی بود که دانش آموزان در کوله پشتی خود حمل می کنند. این کار موجب می شود تا اندازه و وزن کتاب ها درسی و وسایل مورد نیاز دانش آموزان کاهش یابد و نیازی به حمل یک کتاب درسی در تمام طول سال نباشد.
راه حل پیشنهادی دیگر تبدیل کتاب های درسی موجود به چهار کتاب کوچکتر بود. به عنوان مثال، اگر کتاب اصلی شامل 16 درس است، پس می توان چهار کتاب کوچکتر شامل چهار درس را تهیه کرد. دانش آموز تنها کتاب مورد نظر را با خود حمل خواهد کرد و سه کتاب دیگر در خانه باقی می مانند. پس از اتمام کتاب اول، دانش اموز کتاب بعدی را همراه خود حمل می کند.
بر همین اساس، می توان از دفترهایی سبکتر که اندازه ای کوچکتر و تعداد برگه های کمتری دارند نیز برای انجام تکالیف استفاده کرد.
عوامل که هنگام خرید کوله پشتی باید مد نظر قرار بگیرند
یک کوله پشتی با کیفیت انتخاب کنید. به جای توجه به ویژگی های ظاهری بهتر است کیفیت کوله پشتی را مد نظر قرار دهید. کوله پشتی هایی با کیفیت خوب از ویژگی های بیشتر و مواد بهتر ساخته می شوند، که خرید آنها شاید اندکی هزینه بیشتر را برای شما به همراه داشته باشند، اما با گذشت زمان می توانند آن را جبران کنند. با انتخاب محصولی با کیفیت، کوله پشتی در مدت زمانی طولانیتر شکل خوب خود را حفظ خواهد کرد.
یک کوله پشتی با اندازه مناسب را انتخاب کنید. در شرایطی که ممکن است فکر کنید یک سایز کوله پشتی برای همه می تواند مناسب باشد، اما عوامل مختلفی موجب می شوند تا کوله پشتی با بدن شما تناسب بیشتری داشته باشد. شما باید به اندازه بندهای شانه و مرکز ثقل کوله پشتی توجه داشته باشید.
بر همین اساس، کوله پشتی را انتخاب کنید که دارای دو بند شانه پهن است. بندهای پهن وزن کوله پشتی را بهتر روی دو شانه توزیع می کنند، در شرایطی که کوله پشتی هایی با بندهای نازک فشار بیشتری روی شانه ها وارد کرده و احساس درد را موجب می شوند.
اطمینان حاصل کنید که بندها در شرایطی راحت روی شانه ها قرار می گیرند و بیش از اندازه از یکدیگر دور یا نزدیک نیستند. نزدیکی بندها به یکدیگر احساس تنگی و حالتی محدود کننده را ایجاد کند، در شرایطی که بیش از اندازه به گردن نزدیک هستند. فاصله بیش از اندازه بندها از یکدیگر نیز ممکن است امکان لغزش و فرو افتادن بند از روی شانه و توزیع نامناسب وزن را به همراه داشته باشد.
مرکز ثقل را مورد بررسی قرار دهید. سنگینترین کتاب ها و لوازم در قسمت پایین کوله پشتی قرار می گیرند، از این رو، باید اطمینان حاصل شود که وزن بیش از اندازه پایین نیست. پایین کوله پشتی باید روی خط کفل، یا در محدوده ای که کمربند بسته می شود، قرار بگیرد.
انتخاب کوله پشتی های کوچک تر را مد نظر قرار دهید. اگرچه در ابتدا ممکن است خرید جادارترین کوله پشتی را برای فرزند خود مد نظر قرار دهید تا هر چه بیشتر درون آن بار اضافه شود، اما شاید بهتر باشد تجدیدنظر کرده و کوله پشتی کوچکتری را انتخاب کنید. کوله پشتی کوچکتر می تواند وسوسه کمتر برای قرار دادن بار بیشتر را به همراه داشته باشد.
کوله پشتی های چرخدار را مد نظر قرار دهید. در شرایطی که ممکن است از ظاهر چندان جذابی برخوردار نباشند، اما کوله پشتی چرخدار می توانند بار بیشتری را نسبت به کوله پشتی های معمولی حمل کرده و از بروز آسیب در بدن نیز جلوگیری کنند. اگر قرار است دانش آموز بار زیادی را حمل کند، انتخاب کوله پشتی چرخدار منطقیتر است.
کوله پشتی را وزن کنید. کوله پشتی را در شرایطی که باری در آن وجود ندارد، وزن کنید. در شرایطی که بیشتر کوله پشتی ها از مواد سبک وزن مانند نایلون یا برزنت تهیه می شوند، اما ممکن است برخی از آنها در حالت خالی نیز سنگینتر از مدل های دیگر باشند.
بابت اهمیت دادن عصر ایران به این مطلب و ارائه مقاله کاملتری نسبت به مطلب چند روز گذشته خود، بسیار تشکر میکنم. همانطور که در کامنت مطلب قبلی هم بیان نمودم به نظر اینجانب بایستی تشکلی در اینخصوص تشکیل داد و هر چه سریعتر این معضل ملی نسل آینده را حل نمود. در این مطلب اخیر، توصیه هایی بیان شده که بعضی از آنها با توجه به واقعیت موجود میتوان پیاده سازی نمود. اما قطعا همت شما عزیزان عصر ایرانی در پیگیری این مطلب را می طلبد. باز هم تاکید میکنم که بعنوان یک استاد دانشگاه که مسئولیت یک پژوهشکده از نخبگان عزیز کشور را بعهده دارم، حاضرم هر کمکی را در اینخصوص انجام دهم.