اردشیر صالح پور امروز یکشنبه در مجلس شهادت حضرت علی (ع) به روایت تعزیه و شبیه خوانی گفت: تعلق ملی ایرانیان به ذوق و هنر در یکی از زیباترین اشکال نمایشی خود، تجلی زیبا شناسانه ای پیدا کرده است که باعث مباهات و افتخار همه ایرانیان مسلمانی است که همواره آرزوها، فرهنگ، دین و دیانت را با شکلی زیباشناسانه بروز می دهند.
صالح پور، دکترای تخصصی پژوهش هنر و هنرهای نمایشی، تعزیه را هنر ملی ایرانیان دانست و گفت: برگزار کننده های این مجلس در رویکردی نوین تلاش دارند در کنار نمایش ابزار، اشیا و ابنیه و آثار در موزه ها و مکان های تاریخی، تجلی های ذوقی و فرهنگ معنوی و ناملموس را نیز در این مکان ها به نمایش گذارند.
وی به نقل از الکساندر خچکو، یکی از پژوهشگران تعزیه گفت: ایرانیان با شرکت در تعزیه خشت هایی را می خرند تا آخرت خود را با آنها بنا کنند.
او افزود: اگر هنر اسطوره ای یونان تلاش می کند با اساطیر خودش، مذهب و دین و آیینش را ابراز کند، ایرانیان شیعه و مسلمان از دوران صفویه تلاش کرده اند با کمک هنر و فرهنگ، اشکال مختلفی از این تجلی ها را در سطوح مختلف ابراز کنند.
شبیه خوانی، یگانه نمایش هنر جهان اسلام
صالح پور تعزیه را سامان یافته ترین و کامل ترین شکل هنر ملی و سنتی و آیینی ایرانی ها دانست و گفت: هنر کامل، هنری است که دارای شعر، موسیقی، داستان و آواز باشد و همه این مولفه ها در تعزیه وجود دارد.
وی یگانه نمایش هنر جهان اسلام را شبیه خوانی عنوان کرد و افزود: خوشبختانه این هنر به عنوان میراث بشری ثبت شده است و ما باید به تعزیه نه تنها به عنوان هنری ایرانی بلکه به عنوان هنری بشری توجه کنیم.
این پژوهشگر با اشاره به تفاوت های موجود در نسخ تعزیه و شیبیه خوانی در اقلیم های مختلف به رغم واحد بودن موضوع، از وجود یک هزار و صد نسخه از مجالس شبیه خوانی در موزه واتیکان ایتالیا خبر داد.
صالح پور افزود: تعزیه در ایران باستان ریشه دارد، این هنر در دوران صفویه انسجام و در دوران زندیه تجلی پیدا کرد و اوج شکوفایی آن در تکیه دولت، ضلع جنوبی کاخ گلستان و دوران قاجار بود.
او با اشاره به ممنوعیت تعزیه در دوران پهلوی، از احیا این هنر در زمان حاضر خبر داد و گفت: همه آواز هایی که توسط هنرمندان تعزیه اجرا می شد در موسیقی دستگاه های سنتی ایرانی قرار داشتند و شعر برای آنها سروده می شد.
به گفته صالح پور، بسیاری از ترانه هایی که در موسیقی ایرانی تداوم یافته و مشهور شده اند، برآمده از تعزیه هستند.
او در ادامه بر لزوم پاسداشت و تداوم این هنر ملی تاکید و ابراز امیدواری کرد که در کنار اجرا، زمینه های پژوهشی، آموزشی و اجرایی تعزیه نیز فراهم شود چرا که تعزیه بخشی از میراث ناملموس ماست.
مجلس شهادت حضرت علی (ع) به روایت تعزیه و شبیه خوانی به همت موزه ملی ایران، موزه دوران اسلامی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و کمیته ملی موزه ها (ایکوم ) برگزار شد.