ایران در قضیه کردستان عراق مراقب بازی های سیاسی ترکیه باشد

عصر ایران- حضور محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مراسم تشییع جنازه جلال طالبانی در سلیمانیه کردستان عراق مورد توجه رسانه های ترکیه قرار گرفته است زیرا از این کشور هیچ مقام رسمی در این آیین شرکت نکرده و تنها نماینده ای از یک حزب کردی در مراسم حاضر شده بود.

شاید آنها تصور می کردند پس از سفر رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه به تهران و احساس اشتراک نظر با ایران در نفی همه پرسی در کردستان عراق و به رسمیت نشناختن آن، دو کشور همسایه در تمام امور مربوط به کردستان عراق اشتراک نظر دارند اما تنها 48 ساعت بعد از سفر اردوغان وزیر خارجه ایران تحریم هوایی کردستان عراق را شکست و به سلیمانیه رفت و در ردیف اول نشست با تنها یک صندلی فاصله با مسعود بارزانی رییس اقلیم کردستان عراق.

عصر ایران در گفت وگو با بهرام ولدبیگی مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران از او درباره کرد های ایران و مواضع ترکیه در قبال کردستان عراق پرسید.

وی ابتدا یادآور شد:

    «نگاه کُردهای ایران به تهران است و اینکه در این روزها بخشی از فعالان سیاسی و فرهنگی با نگرانی به شادمانی کُرد زبانان ایران برای هم نژادان خود در کردستان عراق روایت‌های متفاوت داشته‌اند، چنین تصوری از اهالی کردستان با هویت تاریخی و عمیق با ایرانیان و همبستگی ملی آنان در فراز و نشیب‌های تاریخ صد سال اخیر سطح فرهیختگی و هم ‌وطنی ما ایرانیان را تنزل می‌دهد چرا که امنیت ملی ایران عجین با فرهنگ غنی و سطح آگاهی مردمان کردزبان و همراهی آنان در تحولات سیاسی در 38 سال گذشته است».

وی افزود: نخبگان و فعالان فرهنگی و سیاسی کُرد در ایران سال هاست همراهی و همفکری و همگرایی با مسئولان داشته اند و گاه هزینه آن را نیز می‌پردازند و امروز هم بیش از گذشته مسیر همگرایی و حضور معنادار در تحولات را مدیریت می‌کنند.
 
ولد بیگی از تحلیل گران و نویسندگان خواست در نوشته‌هایشان این تمایزات و تفاوت‌ها را مدنظر قرار دهند و از خط قرمز «هم وطنی» عبور نکنند. 

این کارشناس مسائل کردها آن گاه به موضوع مواضع ترکیه پرداخت و با اشاره به اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه پیرامون کردستان عراق و با طرح این موضوع که او به اتخاذ مواضع ضد و نقیض شهرت دارد اعتقاد خود را چنین بیان کرد:

«موضع‌گیری های آقای اردوغان در دو سال اخیر پیرامون رژیم صهیونیستی و روسیه و آن همه تناقض ایشان در اظهارنظرهایش بهترین سند برای این هیاهوی اخیر پیرامون کردستان عراق است و امیدوارم مسئولان جمهوری اسلامی با فرهمندی و توجه همیشگی که نسبت به مردم مسلمان در کردستان عراق داشته و دارند متوجه بازی‌های سیاسی ترکیه باشند. چون ترکیه می‌خواهد جمهوری اسلامی ایران را وارد مسأله‌ کردها در منطقه کند چرا که در خود ترکیه و سوریه ناکام مانده اند و به باور او  سیاست‌های امنیتی ترکیه موضوع کردها را در منطقه رادیکال‌تر خواهد کرد».

 یهرام ولد بیگی معتقد است: «بخش اعظم سخنان اردوغان برای انتخابات 2019 ترکیه و راضی نگاه داشتن احزاب تندرو و ملی‌گرای این کشور است.

چنانکه انتخابات اخیر ریاست جمهوری ترکیه و رأی شکننده اردوغان این دورنما را پنهان نمی‌کند که ترکیه 2019 بدون آقای اردوغان خواهد بود و این سخنرانی‌های ایشان را گفته می‌شود اقلیتی از ترکمن‌های ناراضی استقلال کردستان برای ایشان نوشته‌اند که نسبت به حق تعیین سرنوشت و آراء 95درصدی به استقلال کردستان برخلاف پرنسیب‌های اسلامی، انسانی و حقوق بشر بیان می‌کند هیچ فضیلتی برای ایشان به همراه نخواهد داشت».

این پژوهش گر یادآوری می کند: «اسرائیل در ترکیه سفارت دارد و سالانه بیش از 5 میلیارد دلار مبادلات اقتصادی با رژیم صهیونستی دارد. حضور فعال ترکیه در جبهه‌ مخالف شیعیان  در خاورمیانه و همراهی با عربستان و کشور‌های حاشیه‌ خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران نشانه‌هایی از سیاست‌های معنادار اردوغان علیه ایران است».

مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران افزود: «سیاست‌های ترکیه اقتصاد محور است و کردستان عراق سومین بازار اقتصادی ترکیه است و به این سادگی نمی‌خواهد از درآمد 12 میلیارد دلاری سالانه و سرمایه‌گذاری‌ها و قراردادهای بین‌المللی‌اش در نفت و گاز کردستان با شرکت‌های بزرگ اروپایی، روسی و آمریکایی عبور کند چرا که ترکیه فقط از طریق کردستان به عراق راه دارد و ادعای بستن تنها دروازه‌ اقتصادی به عراق و کردستان شعاری انتخاباتی بیش نیست». 
 
این روزنامه‌نگار کُرد،استقلال کردستان برای ایران را فرصت می‌داند نه تهدید و می‌افزاید: «ما نظرات مسئولان جمهوری اسلامی را پیرامون بحران عراق درک می‌کنیم.

ایران در عراق هزینه‌های فراوانی کرده و تفرقه‌ رهبران شیعیان و سفرهای مقتدی صدر به عربستان و امارات بحران عراق را عمیق‌تر کرده و به نگرانی‌های ایران افزوده است اما با نگاه استراتژیک به آرایش سیاسی احزاب و تقسیم سرزمین شیعه، سنی و کرد در عراق و حضور رقبای دیرینه‌ ایران در منطقه از جمله عربستان و ترکیه باید به عراق بنگریم و پل‌های تاریخی تهران، بغداد و اربیل و تاریخ مشترک دیرین شیعیان و کردها با جمهوری اسلامی را مدنظر قرار داده و بغداد و امنیت اماکن مقدس را از تهدیدات آینده بیمه کنیم زیرا ایران برادر بزرگ کردها و شیعیان در عراق است به ویژه بعد از پیام آیت الله سیستانی مرجع عالیقدر شیعه پیرامون گفت وگوی بغداد و اربیل این انتظار از ایران بیش از پیش خواهد بود که وارد حل مسائل بغداد و اربیل شود و شأن برادر بزرگتر را در عمل نشان دهد».

ولد بیگی در بخش دیگری از این گفت و گو تصریح کرد: «نباید اجازه داد عده‌ای داستان شیعه و سنی را در عراق زنده کنند چرا که کردها همچنان در کنار شیعیان اند و بسیار هم جالب است در کردستان عراق، استان خانقین تنها استان کردزبان و شیعه‌نشین کردستان در رفراندوم اخیر، بیش از دیگر استان‌های سنی‌نشین کردستان با آراء 95 درصدی بیشترین رأی را به استقلال کردستان داده‌اند با این شرایط و موقعیت عراق و تحولات آینده بعد از استقلال کردستان مسئولان ما با نقشه راهی استراتژیک ظرفیت‌های تاریخی، اشتراکات مذهبی و تاریخ درخشان سال های همکاریهای استراتژیک احزاب کردی و جمهوری اسلامی را مدنظر قرار داده و با نیم نگاهی به بحران‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می توانیم آنچه را که به عنوان تهدید پیرامون استقلال کردستان مطرح است به فرصت‌های طلایی برای ایران تبدیل کنیم».

مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در ادامه گفت: «مصلحت این است بزرگان کشور و همکاران عزیز روزنامه‌نگار ما فرایند تحولات همنژادان ما در ترکیه، سوریه و عراق را متفاوت از دیگر کشورها ببینند و در پی اصلاح این سیکل معیوب نگاه به کردستان باشند و با توجه به مطالبات شرعی و قانونی هموطنان کُردزبان مؤلفه‌های آسیب‌پذیر جمعیت جوان مناطق کردنشین را عمیقاً درک کرده و از طریق مشارکت نخبگان کرد و اهل سنت در اداره امور منطقه با پذیرش تنوع مذهبی و قومی در سرزمین موزائیکی ایران انسجام و همبستگی ملی را تقویت کنند».

بهرام ولد بیگی همچنین یادآور شد: «مناطق کردنشین ایران همین 4ماه قبل در مسیر همبستگی ملی و مشارکت تاریخی با دیگر هموطنان خود در انتخابات ریاست جمهوری با حضوری 72 درصدی سر صندوق‌های رأی، مطالبات دور و نزدیک این سال ها را با  دکتر روحانی فریاد زدند و هر چند نامهربانی هایی دیده اند اما صبوری می کنند».

جان کلام این پژوهشگر و روزنامه نگار کُرد اما این است که «ایران نباید مواضع ترکیه و حتی دولت مرکزی عراق را در قضیه کردستان عراق تکرار کند زیرا نقشی که از ایران انتظار می رود همان نقش برادر بزرگ تر است».