خدای ناکرده، کج سلیقگی‌های جشنواره جهانی فیلم فجر!

عصر ایران؛ نهال موسوی - در جشنواره جهانی فیلم فجر با توجه به حضور رضا میرکریمی به عنوان دبیر جشنواره و افرادی در تیمش مانند امیر اسفندیاری، علیرضا شجاع نوری، سیف الله صمدیان، شادمهر راستین و ... که همگی جشنواره دیده‌های قهاری هستند، این همه گاف جای تعجب دارد:

نشست خبری جشنواره جهانی
در نشست خبری جشنواره جهانی، دبیر همراه با مدیر رسانه ای جشنواره نشستند و تنها اسامی فیلم‌های ایرانی پذیرفته شده را اعلام کردند و چند اشاره کلی آماری به فیلم‌ها و مهمانان خارجی مانند: امسال ۳۰۰ مهمان از ۷۸ کشور به ایران می‌آیند و ۱۲۰ فیلم خارجی از ۵۴ کشور پذیرفته شده است. فردای روز نشست خبری اسامی فیلم‌ها از طریق سایت جشنواره اعلام شد.

در تمامی جشنواره های دنیا وقتی نشست خبری قبل از جشنواره می گذارند در آن جلسه حداقل اسامی تمام فیلم‌های پذیرفته شده در بخش رقابتی اصلی جشنواره را اعلام می کنند، همان کاری که تیری فرمو (مدیر هنری جشنواره فیلم کن) یک روز بعد از نشست خبری میرکریمی انجام داد و لیست 18 فیلم پذیرفته شده بخش اصلی کن را همراه با توضیحاتی درباره هر فیلم اعلام کرد.

یا نشست خبری نگذارید و از طریق همان سایت اعلام کنید، یا اگر می گذارید باید حداقل احترام به مخاطبین آن نشست را رعایت کرده و اسامی تمام فیلم‌ها را اعلام کنید، باز تکرار می کنم از میرکریمی و تیم همراهش با این همه سابقه حضور در جشنواره های سراسر دنیا چنین اعمالی عجیب است.

خدای نکرده جشنواره جهانی را تا این حد داخلی فرض نکرده باشند که هیچ اسمی از فیلم‌های خارجی نیاوردند!


داوران جشنواره جهانی
در همان نشست خبری داوران بخش‌های مختلف جشنواره اعلام شدند که برای بخش "فیلم‌های اول" نوید محمدزاده همراه با ویرا لانگروفا (مدرس سینما) از جمهوری چک و بَرمک اکرم (کارگردان) از افغانستان بعنوان داور بخش فیلم‌های اول اعلام شد. بعد از ساعاتی از انتشار این خبر نوید محمدزاده در صفحه اینستاگرامش اعلام کرد که از انتخاب برای داوری جشنواره فجر اطلاعی نداشته و به دلیل شرایط کاری فرصتی برای انجام آن ندارد! عاقبت محمد علی باشه آهنگر جایگزین محمدزاده شد.

واقعا جای سوال است چرا قبل از اعلام اسامی داوران با نوید محمدزاده هماهنگ نکرده اند و از او تائید نگرفته اند؟ برای یک جشنواره ساده قصه نویسی مدارس هم که داور انتخاب می‌کنند از قبل به داوران اطلاع داده و موافقت آنها را می گیرند، چگونه است که برای جشنواره جهانی فجر چنین اتفاقی نیافتاده است؟

نکند فکر کرده اند با اعلام ناگهانی آن در نشست خبری، او را در موقعیت عمل انجام شده قرار می دهند یا اینکه از افکت درام غافلگیری استفاده کرده و آن شخص هم از خوشحالی سر از پا نشناخته، تمام زندگی خودش را تعطیل می کند تا 10 روز داوری کند!

خدای نکرده این تیم جشنواره فکر نکرده باشند که اعلام داوران ایرانی هم مانند اعلام فیلم‌ها باید ناگهانی و غافلگیرانه باشد، زبانم لال، موضوع پذیرفته شدن فیلم برای جشنواره را با انتخاب داوران اشتباه نگرفته باشند! از هر زاویه و با هر منطقی که به آن فکر می کنم جوابی قانع کننده دستگیرم نشد!!!

جشنواره‌ی جشنواره جهانی
در جشنواره بین المللی فجر قبل و بعد از تفکیک از جشنواره ملی، بخشی با عنوان "جام جهان‌نما" یا "جشنواره‌ی جشنواره‌ها" داشته ایم که در آن مروری بر فیلم‌های مطرح جشنواره‌های دیگر جهان صورت می گیرد و فیلم‌هایی از جشنواره‌های معتبر برای نمایش انتخاب می شوند که بخش جذابی هم هست،

امسال در کنار آثاری از دیگر کشورها 3 فیلم ایرانی «درساژ» ساخته پویا بادکوبه، «راه رفتن روی سیم» ساخته احمدرضا معتمدی و «هندی و هرمز» ساخته عباس امینی پذیرفته شده و در سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درمی آیند.

"درساژ" و "هندی و هرمز" هر دو نمایش اول خود را در جشنواره برلین داشتند و در جشنواره های دیگری هم حضور داشته‌اند ولی سوال بزرگ این است: فیلم "راه رفتن روی سیم" در کدام جشنواره حضور داشته که برای این بخش انتخاب شده است؟ تنها نمایش آن در جشنواره "فیلم‌های ایرانی استرالیا" و "لندن" بوده که آن هم چون فقط از ایران فیلم حضور دارد بیشتر شبیه یک جشنواره داخلی است و اعتباری در سطح حضور جهانی محسوب نمی شود.

فیلم‌های دیگری از ایران بوده اند که در جشنواره های "الف" جهان پذیرفته شده اند ولی جشنواره جهانی فجر آنها را نپذیرفته است حال آنکه فیلم معتمدی بدون هیچ حضوری در جشنواره ای معتبر، باید در این بخش نمایش پیدا کند! واقعا چرا؟ خدای نکرده رفیق بازی نباشد!

فانوس خیال جشنواره جهانی
فرزاد مؤتمن کارگردان سینمای ایران در صفحه اینستاگرامش به نکته ای جالب اشاره کرده است، عین نوشته ایشان:
«جشنواره بين المللى فيلم فجر، بخشى جنبى دارد بنام "فانوس خيال". تا اينجاى كار هـيچ ايرادى ندارد. تعدادى فيلم خارجى و سه فيلم ايرانى هـم براى نمايش در اين بخش انتخاب شده اند . اين هـم هـيچ ايرادى ندارد.

مشكل جائى جلب توجه ميكند كه به پوستر اين بخش نگاه ميكنيم و بر روى آن چنين ميخوانيم:"نمايش هـاى نيمه شب فيلمهـاى نوآور در گونه هـاى مختلف سينمائى". اين جمله كه با رندى و زرنگى، از طريق پس و پيش كردن كلمه هـا، قصد دارد، مفاهـيمى مثل "نمايش هـاى نيمه شب" و "فيلمهـاى نيمه شب" را ،از معنى واقعى آنهـا خالى سازد و اصلا آنهـا را تحريف كند، شامل حال فيلمهـاى انتخاب شده در مجموعه "فأنوس خيال" نميشود.

"فيلم نيمه شب"، معنى دارد: اصطلاح "فيلمهـاى نيمه شب"، اولين بار در دهـه پنجاه ميلادى و در امريكا ، زمانيكه برخى از ايستگاهـهاى تلويزيونى در ساعات نيمه شب ، فيلمهـاى ژانرى كم هـزينه يا بى بودجه (بيشتر ترسناك)، را به نمايش گذاشتند، مطرح شد. اما به عنوان پديده اى سينمائى،از اوائل دهـه هـفتاد،اكران فيلمهـاى اغلب مهـجور، كم بودجه،درجه دو يا رده ب،در ساعات پس از نيمه شب، ابتدا در نيويورك و چند شهـر ديگر شروع شد و استقبال از برخى از اين فيلمهـا مثل "إل توپو"(الخاندرو خاردىفسكى) و "نمايش راكى هـارور"(جيم شارمان)، باعث گسترش اين پديده به ديگر شهـرهـاى آمريكا و اروپا شد.

مهـمترين ويژگى فيلم‌هـاى "نمايش هـاى نيمه شب" ، اينست كه به "روند غالب توليد" (در ايران : سينماى بدنه) تعلق ندارند و از هـمين روست كه "نمايش هـاى نيمه شب" كمك كرد تا نوع بخصوصى از مخاطب كه اصطلاحا به آن تماشاگر "فيلم كالت" ميگوئيم،به وجود بيايد.تماشاگرانى كه اين فيلمهـا را بارهـا و بارهـا ميبينند و مصرانه به آنهـا عشق ميورزند.

در "نمايش هـاى نيمه شب" فيلمهـائى به نمايش در مى آيند كه اصلا و از بيخ وبن ضد فرهـنگ رسمى و غالب جامعه ( كانتر كالچر)، محسوب مي‌شوند. مديريت جشنواره جهـانى فيلم فجر بايد به اين سئوال كه كداميك از فيلمهـائى كه براى اين بخش انتخاب كرده ، واجد چنين شرايطى ست؟ پاسخگو باشد،زيرا جشنواره حق ندارد پديده‌اى را كه برخى از ما سالهـا، با عشق به آن زندگى كرده ايم ، بى معنى و تحريف كند.

جشنواره جهـانى فيلم فجر ميتواند جمله مورد بحث را از پوستر "فانوس خيال" حذف كند يا ميتواند اين جمله را حفظ كرده و به جايش فيلمهـاى اين بخش را عوض كند، اما نميتواند اشاعه دهـنده بيسوادى و ناداني باشد.»

خدای نکرده تیم جشنواره جهانی فجر فکر نکرده باشد کسی نیست که این "فیلم‌های نیمه شب" را بالای پوستر بخواند یا زبانم لال فکر نکرده باشند فقط خودشان آنرا می فهمند ولا غیر.

کج سلیقگی جشنواره جهانی
همانطور که ذکر شد اسامی کامل فیلم‌های پذیرفته شده جشنواره جهانی یک روز بعد از نشست خبری دبیر جشنواره بر روی سایت قرار گرفت و اعلام شد. دقیقا در همان روز و تقریبا همان ساعات مدیر هنری جشنواره کن تیری فرمو هم اسامی فیلم‌های پذیرفته شده در جشنواره کن 2018 را اعلام کردند.

کمی سلیقه رسانه ای ایجاب می کرد این دو اتفاق همزمان و یا در یک روز نباشد، چون قطعا تمام اخبار سینمای ان روز تحت الشعاع معتبرترین جشنواره سینمایی جهان خواهد بود و همانطور هم شد، انتخاب 2 فیلم جعفر پناهی و اصغر فرهادی بازتابش از تمام فیلم‌های خارجی و داخلی جشنواره جهانی بیشتر بود.

خدای نکرده فکر نکرده باشند که اخبار جشنواره جهانی ما جشنواره کن را از دور خارج کرده و تا جایی که ما هستیم کن دیگه چی میگه؟

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر