صیادان عمدتا فراساحل چابهار وکنارک ترجیح می‌دهند برای صید بیشتر که غالبا تن ماهیان هستند، بیش از دوهزار کیلومتر از سواحل سیستان وبلوچستان دور شده و در شناگاه‌های مشترک کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند نزدیک به آب‌های سرزمینی سودان و سومالی به صید بپردازند.

‌8 صیاد فراساحل ایران بیش از سه سال است تشنگی، گرسنگی و شکنجه‌های فراوان دزدان دریایی را تحمل کرده و هم چنان چشم انتظار خانواده‌های خود هستند؛ این 8 صیاد امیدوارند با دیپلماسی انقلابی به سرنوشت 8 ماهیگیر کشته شده همراه خود دچار نشوند.

‌به گزارش‌ ایسنا، استان سیستان وبلوچستان با تامین بیش از 60 درصد ماهیان صنعتی کشور و 40 درصد از کل صید ایران، قطب صیدوصیادی ایران است‌.

چابهار و کنارک که مراکز صید سیستان و بلوچستان هستند بنا به آمار کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند رتبه دوم صید در اقیانوس هند پس از کشور اندونزی را دارند. هم چنین این دو بندر بابیش از 900 فروند شناور صید فراساحل رتبه دوم تعداد ناوگان صیادی اقیانوس هند پس از کشور سری لانکا را نیز از آن‌ خود کردند.

رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه‌های صیادی‌های چابهار و کنارک می‌گوید: عمده صید، صیادان چابهار و کنارک در آب‌های فراساحلی در شنا گاه‌های مشترک تحت نظارت کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند بافاصله دو هزار مایل از ساحل چابهار و کنارک انجام می‌شود .

ناخدا علیم افشار در گفت‌وگو با ایسنا می‌افزاید: صیادان ما با 10 روز دریاروی وارد این آب‌ها می‌شوند و به صید می‌پردازند، گاها با جریانات آب به این‌طرف و آن‌طرف کشیده می‌شوند و چون شناگاه‌های مشترک کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند نزدیک به یمن، سودان و کشورهای شاخ آفریقاست، وارد این آب‌ها شده و عمدتاً به‌وسیله گشت‌های اتلاف یا نیروهای گارد ساحلی کشورها دستگیر و پس از ساعاتی توضیح و بازجویی مبنی بر عمدی نبود ورود آزاد می‌شوند.

وی تصریح می‌کند: البته گاها صیادان به دلیل طوفان دریایی، عمدی هم وارد آب‌های سرزمینی دیگر کشورها می‌شوند تا به‌جای آنکه لنج خود از دست بدهند، پناه بگیرند و کسی به آن‌ها کمک کند؛ اما در سومالی وضع به گونه دیگری است‌.

ورود خطر آفرین ماهیگیران به آب های سرزمینی دیگر کشورها

ورود عمدی یا سهوی صیادان به آب‌های سرزمینی دیگر کشورها گاهی برای آن‌ها بسیار خطرآفرین است؛ این خطر همان‌طور که در صحبت‌های مدیرعامل اتحادیه صیادان آمده در کشور سومالی که فاقد حکومت واحد و مرکزی است.

بیشتر احساس می‌شود چراکه اکثر ساحل‌نشینان این کشور فقیر و جنگ‌زده شاخ آفریقا برای تأمین معاش زندگی خود به دزدی دریایی روی آوردند؛ شاید خطر دزدی دریایی و آن‌هم در آب‌های سومالی برای صیادان بلوچ تا قبل از 6 فرودین 94 خیلی محسوس نبود. در همین تاریخ بود که دو لنج جابر و سراج به فرماندهی ناخدا یونس پاره جو و ناخدا جمال‌الدین دهواری با 18 خدمه وماهی‌گیر به چنگ دزدان دریایی افتاد.

البته لنج‌های ماهیگیران دیگری نیز در سال‌های اخیر اسیر دزدان دریایی شده‌اند اما مانند ماهیگیران لنج سراج و جابر دوره اسارت آن‌ها 36 ماه طول نکشیده است‌.

6 ماه پس از اسارت یعنی در شهریور 94 برخی از ماهیگیران و ملوانان لنج جابر موفق شدند از دست دزدان دریایی فرار کرده و به ایران برگردنند، البته راه منتقل شدن این ماهیگیران که گویا 4 نفر بوده‌اند به ایران در رسانه‌های مختلف متفاوت نقل‌شده است، یکی از کمک دولت سومالی به آن‌ها گفته و دیگری از یاری یک کشتی ایتالیایی به ماهیگیران برای فرار به ایران نقل‌قول کرده است‌.

اما چیزی که مهم است اسارت 36 ماهه صیادان بلوچ است که همچنان ادامه دارد، بر اساس آخرین خبرها 8 نفر از صیادان براثر گرسنگی و تشنگی و صدالبته شکنجه‌های جسمی اسارت را تاب نیاورده و کشته شدند، اما هم چنان 8 ماهیگیر تاکنون اسارت را تحمل کرده و زنده هستند.

عبدالله نوحانی، سعید بلوچی، آدم بلوچی، احمد بلوچی، شیرمحمدتابه‌زر، ابراهیم بلوچ نیا، محمد شریف پناهنده و ناخدا جمال‌الدین دهواری 8 ماهیگیر اسیری هستند که همچنان به مسئولان ایران برای آزادی خود چشم دوخته‌اند.

نامه به رئیس‌جمهور تنها راه خانواده‌های صیادان دربند

خانواده‌های این اسرا و برخی از شهیدان در نامه‌ای که یک سال پیش، 5 خرداد 96 به رئیس‌جمهور منتخب یعنی حسن روحانی نوشتند ضمن تبریک برای پیروزیش در انتخابات ریاست جمهوری خطاب به او گفتند:"امیدواریم با بازگشت آخرین بازماندگان‌مان از خاک سومالی در خانه‌های خود جشن پیروزی بگیریم و در شادی امروز شما شریک باشیم‌. "

آن‌ها در این نامه هم‌چنین از رئیس‌جمهور برای کمک به خانواده قربانیان و اسرا یاری خواستند و گفتند: برای توصیف وضعیت خانواده‌های ماهیگیران دربند همین بس که پدربزرگ خانواده نوحانی برای گذران زندگی خانواده خود چاره‌ای جز تکدی‌گری ندارد.

مدتی پس‌ از این نامه سکینه اشرفی معاون وقت هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری سیستان و بلوچستان در جمع خبرنگاران از تحت پوشش قرار گرفتن همه خانواده‌های ماهیگیران دربند در کمیته امداد امام خمینی(ره) خبر داد.

هم‌چنین استاندار سیستان و بلوچستان نیز از دستور خود به فرمانداران چابهار و کنارک برای ارائه کمک‌های مادی و معنوی به خانواده قربانیان و اسرا خبر داده بود.

اما مهم‌تر از خانواده اسرا خود اسیران هستند چراکه اگر این 8 ماهیگیر به‌موقع آزاد شوند خود می‌توانند نان‌آور خانواده باشند، نماینده مردم چابهار و کنارک در مجلس شورای اسلامی پیش‌تر در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به وضعیت اسف‌بار 8 صیاد دربند از جمع‌آوری کمک و غذای مردمی برای آن‌ها خبر داده و گفته بود: این کمک‌ها را از طریق میانجی گران در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به صیادان دربند می‌رسانیم تا حداقل از شهید شدن آن‌ها به سبب گرسنگی جلوگیری کنیم‌.

از تعیین میانجی تا دیپلماسی انقلابی؛ راه‌حل‌هایی که تاکنون بی‌جواب مانده

استاندار سیستان و بلوچستان پیشتر در گفت‌وگو با ایسنا از تعیین میانجی برای آزادی صیادان خبر داده و گفته بود: ایران با کشور سومالی رابطه خوبی ندارد و باید از طریق کشورهای عضو آیورا (اتحادیه اقیانوس هند) اقدامات لازم برای آزادسازی صیادان انجام شود.

هم‌چنین بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز پیش‌تر اعلام کرد که ایران هیچ ارتباطی با دولت سومالی ندارد و چون طرف ما دزدان دریایی هستند قضیه پیچیده و باعث حساسیت شده است.

کشور سومالی همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد به سبب جنگ‌های داخلی بسیار فاقد حکومت مرکزی است و فقط یک حکومت مورد تائید سازمان ملل و دیگر کشورها در بخشی از خاک کشور حکمرانی می‌کند که آن‌هم پس از حمله عده‌ای به سفارت عربستان در ایران رابطه خود را با ایران قطع کرد.

مجلس نیز مدتی پیش به قضیه صیادان دربند ورود پیدا کرد، سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، آزادی ملوانان ایرانی را نیازمند دیپلماسی انقلابی دانسته و گفته بود: ما نیازمند تلاش مضاعف در این قضیه هستیم و باید وزارت خارجه خیلی جدی‌تر پای‌کار بیاید تا ملوانان ایرانی از این وضعیت نجات پیدا کنند.

حبیب الله دهمرده نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی نیز گفته بود: نمایندگان سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای تحت عنوان مجمع نمایندگان تنظیم کرده و جهت پیگیری آزادی صیادان دربند ارسال کرده‌اند اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌اند.

هرچند تاکنون اظهارنظرهای مختلفی برای آزادی صیادان صورت گرفته اما تاکنون هیچ‌کدام به آزادی ماهیگیرانی که 36 ماه است در بند دزدان دریایی اسیر هستند، کمکی نکرده است‌.

کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند: ایران بر صیادان فراساحل خود نظارت کند

به نظر می‌رسد ورود صیادان به آب‌های سرزمینی دیگر کشورها باید کنترل شود تا حداقل دیگر شاهد تکرار حوادث مشابه نباشیم. کمیسیون تن ماهیان اقیانوس هند (Iotc) که وظیفه مدیریت ماهیگیری منطقه‌ای در حوزه اقیانوس هند را دارد تاکنون بارها از ایران خواسته مدیریت و نظارت بیشتری بر صیادان فراساحل خود اعمال کند.

معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران پیش‌تر در گفتگو با ایسنا از تهیه دستورالعمل حمایت از صیادان فعال در آب‌های فراساحل خبر داده و گفته بود: این دستورالعمل به جامعه صیادی کمک می‌کند تا با شرایط بهتر و ایمن‌تری در آب‌های فراساحل تردد کنند چراکه وظیفه و مسئولیت 10 نهاد و ارگان برای حمایت از صیادان فراساحل در آن تدوین‌ شده است‌.

مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان نیز در گفت‌وگو با ایسنا از نصب سیستم‌های GPS و VMS برای ردیابی لنج های فراساحل استان سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت: همه 900 فروند شناور فراساحل استان سیستان و بلوچستان به‌صورت 24 ساعته پایش الکترونیکی می‌شوند تا از ورود آن‌ها به آب‌های سرزمینی دیگر کشورها جلوگیری شود.

هدایت الله میرمرادزهی افزود: برای جلوگیری از تکرار حوادث دزدی دریایی به همه صیادان استان ابلاغ‌شده که آن‌ها موظف به صید در صیدگاه‌های مشترک منطبق بر کمیسیون IOTC هستند.

هرچند که باشد صیادان به‌گفته مدیرعامل اتحادیه صیادان چابهار و کنارک،" مجبورا برای درآوردن نان چه عمدی و چه سهوی وارد آب‌های سرزمینی دیگر کشورها می‌شوند و ماهیگیری می‌کنند " اما باید در نظر داشت که هم چنان 8 صیاد فراساحل ایران در کشور بحران‌زده سومالی چشم‌انتظار اقدام مسئولان برای آزادی خود هستند.

تماشاخانه