«آب، آب، همه جا آب؛ اما یک قطره نیز برای خوردن نبود»! این یک مصراع از شعر مشهور ساموئل کولریج با عنوان «چکامه ملوان قدیمی» (The Rime of the Ancient Mariner) در روزگار کنونی کاملاً تعبیر شده است. در دنیای امروزی میزان سمی بودن آب ها به حدی رسیده که بسیاری از آن ها را برای نوشیدن غیرمناسب و حتی خطرناک کرده است. آب برای آبیاری زمین های کشاورزی، تولید محصولات در کارخانه ها و دیگر اهداف خانگی یک ترکیب ضروری به شمار می آید.
به گزارش تابناک باتو، این فعالیت ها خود عامل اصلی آلودگی آب رودخانه ها در سراسر جهان به شمار می آیند. بیش از دو سوم از سطح زمین توسط آب پوشیده شده است اما تنها ۰٫۵ درصد از این آب ها قابل شرب هستند. هر روز از مقدار این آب کاسته می شود که خود از آلودگی آب رودخانه ها و دیگر منابع آبی ناشی می شود. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ مورد از سمی ترین و آلوده ترین رودخانه های سراسر جهان آشنا کنیم.
۱- رود گنگ- هند
رود گنگ در هند بزرگ ترین و مقدس ترین رود در میان هندوهاست. بر اساس افسانه های هندو، شاه بهاگیرات این رود را از بهشت به زمین آورده است. اما رود گنگ دیگر آن قداستی که در گذشته داشت را نداشته و به یکی از آلوده ترین رودخانه ها در سراسر جهان تبدیل شده است. با ورود فاضلاب و مواد آلوده صنعتی و در نتیجه مراسم مذهبی و دیگر مواد مضر، آب این رودخانه به کلی آلوده شده است. نارندرا مودی، نخست وزیر کنونی هند قصد دارد برنامه ای ملی را برای پاکسازی این رودخانه انجام دهد.
۲- رود زرد- چین
رودخانه زرد در چین ششمین رودخانه طولانی در جهان است که بسیار به آن «رودخانه مادر چین» می گویند. دلیل این که به آن رودخانه زرد گفته می شود این است که به دلیل گل آلود بودن، رنگ آن به زردی می گراید. این رودخانه روز به روز خشک تر می شود و آبی که اکنون در آن جریان دارد بسیار آلوده و حاوی فاضلاب کارخانجات داروسازی و تولیدات شیمیایی است. این آب آن چنان آلوده است که نه تنها برای نوشیدن یا مصارف خانگی مناسب نیست بلکه برای آبیاری مزارع نیز از آن استفاده نمی شود. بر اساس گزارش ها، سالانه بیش از ۴ میلیون تن فاضلاب و مواد شیمایی آلوده کننده در این رودخانه ریخته می شود؛ به همین دلیل بخش زیادی از آلودگی این رودخانه به رشد سریع صنعتی چین مربوط می شود.
۳- رود سیتاروم- اندونزی
سیتاروم را آلوده ترین رود جهان می دانند. این رود یکی از طولانی ترین رودهای کشور اندونزی است که طول آن به ۳۲۰ کیلومتر می رسد و از کوهستان ها و انشعاب های دریای جاوا سرچشمه می گیرد. این رودخانه و آلودگی آب آن سالانه باعث مرگ بیش از ۵۰٫۰۰۰ نفر در این کشور می شود. مقدار جیوه در آب این رودخانه ۱۰۰ برابر مقدار نرمال است. بخش زیادی از این رودخانه از پلاستیک پر شده که دیدن سطح آب را دشوار ساخته است. همچنین این رودخانه پر از مواد شیمیایی سمی و دیگر ترکیبات خطرناک مانند فاضلاب های خانگی و شهری است؛ عاملی که باعث سیاه شدن آب سیتاروم شده است. سالانه بیش از ۴۸۰ تن فضولات حیوانی و ۲۸۰ تن فاضلای صنعتی در این رود ریخته می شود که باعث شده آب آن به یک سم کشنده تبدیل شود.
۴- رود سارنو- ایتالیا
رود سارنو یکی از آلوده ترین رودخانه ها در اروپا به شمار می آید. این رود در قسمت های جنوبی ایتالیا در نزدیک شهرهای پمپئی و ناپل جریان دارد و آب آن چنان سمی است که جان بسیاری از جانداران ساکن خود را گرفته است. قسمت های ابتدایی این رود تمیزتر است اما هر چه پایین تر می روید با اضافه شدن فضولات و مواد شیمیایی صنعتی بر آلودگی آن افزوده می شود. آشغال و زباله موجود در این رود را می توان براحتی روی سطح آن دید به همین دلیل آب رودخانه سارنو برای نوشیدن و مصارف خانگی مناسب نیست. در گذشته این رودخانه از منابع آبی مهم مردم منطقه به شمار می رفت اما امروزه باعث شیوع سرطان کبد در این منطقه شده است.
۵- رود می سی سی پی- ایالات متحده
رود می سی سی پی یکی از بزرگ ترین و طولانی ترین رودهای جهان است و آب را به بخش های زیادی از ایالات متحده می رساند. از مواد سمی غالبی که در این رودخانه ریخته می شود می توان به آرسنیک، جیوه، نیترات و بنزن اشاره کرد. به دلیل آلودگی های شدید به این رودخانه لقب «رودخانه گل الود بزرگ» داده اند. بر اساس تحقیقات انجام گرفته، بیش از ۵٫۷۶۰ تن مواد شیمیایی و سمی در این رودخانه ریخته شده است و کشاورزان و صنعتگران منطقه به دید مکانی برای ریختن فاضلاب خود به این رود نگاه می کنند. به همین دلیل آب این رود برای گیاهان و جانورانی که در آن زندگی می کنند سمی شده است و مناسب نوشیدن و مصارف خانگی نیست.
۶- رود اردن- فلسطین
این رود که از کوه هایی در لبنان و کوهستان هبرون سرچشمه می گیرد در حدود ۲۲۳ کیلومتر طول دارد و قسمت های پایین دست آن به شدت سمی و آلوده است و مقادیر زیادی فاضلاب انسانی، کشاورزی و صنعتی در آن ریخته می شود. رود اردن یکی از مقدس ترین رودهای مسیحیان منطقه است اما به شدت آلوده شده و میزان سمی بودن آن از سطح نرمال بالاتر رفته است. ساکنان کرانه باختری رود اردن از این آب برای نوشیدن استفاده می کنند زیرا هیچ گزینه دیگری برای تامین آب شرب خود ندارند.
۷- رود کویاهوگا- ایالات متحده
کویاهوگا در لغت به معنای «خم شده و کج و معوج» است . آب این رود که در اوهایو جریان دارد چنان آلوده است که در سال ۱۹۶۹ آتش سوزی مهیبی در آن رخ داد و به جای این که مانند رودهای معمولی جریان داشته باشد به گل و لای روان شبیه است. از آن جایی که این رود از کنار مناطق مسکونی می گذرد به مکانی برای ریخته شدن فاضلاب خانگی تبدیل شده است. از آن جایی که در گذشته کسی به سلامت این رودخانه اهمیت نمی داد اکنون کویاهوگا پر از نفت، اشیاء سمی و فاضلاب های خانگی و صنعتی شده است.
۸- رود دوس- برزیل
رود دوس در جنوبی ترین نقطه برزیل قرار دارد و حوزه مهمی برای فعالیت های اقتصادی مردمانی که در کنار آن زندگی می کنند به شمار می آید. در نوامبر ۲۰۱۵، یک سد ساخته شده در کنار یک معدن شکست و این رودخانه را بسیار بیشتر از قبل آلوده ساخت. این یکی از بدترین فجایع زیست محیطی تاریخ برزیل بود زیرا زندگی بیش از ۱٫۶ میلیون نفر که در اطراف این رود زندگی می کردند را تحت تاثیر قرار داد. مواد آلوده کننده موجود در این رودخانه آنچنان سمی هستند که باعث اسهال، استفراغ و صدمه به سیستم اعصاب مرکزی در افراد شوند.
۹- رود ماتانزا-ریاچولو- آرژانتین
رود ماتانزا-ریاچولو در آرژانتین تنها ۶۴ کیلومتر طول دارد و یک سوم آلودگی آن از جانب کارخانجات صنعتی اطراف آن ناشی می شود. بیش از ۱۵٫۰۰۰ واحد صنعتی و کارخانه ای روزانه مقادیر قابل توجهی مواد شیمیایی و فاضلاب باقیمانده از تولیدات خود را در این رود می ریزند. بخش هایی از این رودخانه چنان سمی و آلوده است که زندگی انسانی در مجاورت آن غیرممکن شده است. آلودگی آب این رود باعث مشکلاتی مانند اسهال، استفراغ و مشکلات تنفسی در میان ساکنان مجاور آن شده است.
۱۰- رود ماریلائو- فیلیپین
رود ماریلائو یکی از مهم ترین رودخانه های کشور فیلیپین بوده و آب مورد نیاز بیش از ۲۵۰٫۰۰۰ نفر از ساکنان محلی را تامین می کند. واحدهای صنعتی، معادن طلا و دیگر فلزات و کارخانه های متعدد همگی در آلوده کردن این رود سهیم هستند. فلزات سمی و سنگین موجود در این رودخانه، آب آن را برای انسان و موجودات آبزی سمی کرده و با تاثیر منفی بر روی محیط زیست منطقه، به یکی از معضلات این کشور تبدیل شده است.