مهسا ریحانی
طی دوران کودکی و نوجوانی من، منِ دهه شصتی، همه چیز ممنوع بود. حتی نوار کاست!
یادم هست یک روز، پسرعمویم بزرگترین گنجینه از آرشیوش را به من قرض داد تا من هم «لذت» ببرم!
یک نوار کاست مکسل شیشه ای بود.
روی قاب نوار هم یک برچسب قلب قرمز (البته تیرخورده) بود
تمام دنیای تخیل من در آن نوار خلاصه می شد
تشنه رمز گشایی از آن با ضبط تک کاسته ی پاناسونیک
و شنیدن این کاست ممنوعه ولی ضبط شده با کیفیت بالا بودم
یواشکی و دور از چشم بقیه، آن را به خانه بردم، به اتاقی که ضبط در آن بود رفتم، پتو روی باندها انداختم تا بدون اینکه کسی بفهمد، در تاریکی نوار گوش کنم!
دکمه ۲ در ۲ نقره ای پلی را که فشار دادم، صدای دور و کلفت مردانه ای شروع به دکلمه کرد:
«گیرم که بر سر این بام، بنشسته در کمین پرنده ای، پرواز را علامت ممنوع می زنید، با جوجه های نشسته در آشیانه چه می کنید»؟
چقدر گریه کردم با اون تک آهنگ، اما مگر اصلا می فهمیدم چه سراییدند و چه خواندند؟ نه فکر نمی کنم...
چون اصلا اقتضای سن من نبود.
ولی مفهوم اسارت در ترانه و محدودیت را خوب می فهمیدم.
حال حکایت، فیلترینگ تلگرام هم مثل نوار کاست های «آن روز هاست»
روزی آزاد خواهد شد
چون واقعیت این است که جلوی تکنولوژی را نمی توان گرفت.
دقیقا مانند نوار کاست که آزاد و بی اهمیت شد
ولی چه فایده، وقتی آزاد شد که دنیا دیگر از کاست استفاده نمی کرد، و همه را دور انداختیم... چون سی دی و تکنولوژی های دیگری جایگزین آن شده بود.
در نوجوانی باید لذت باید می بردیم.
که شاید اگر آزاد بود... موزیک غمگین را برای «لذت بردن» انتخاب نمی کردیم
و همانند سایر مردم دنیا با این پدیده کنار می آمدیم
لذت می بردیم، شاد گوش می کردیم و شاد هم میخواندیم.
به جای تابو سازی از یک تکنولوژی «روز» ، که ما را مجبور به یادگیری روشهای دور زدن و البته پنهان کاری برای استفاده از آن می کرد
یک نوجوان را چه به صدای غمگین و شعرهای عمیق سیاسی!
حال این روزها هم که تلگرام را فیلتر کرده ایم،
از آن یک کعبه مراد ممنوعه در ذهن نوجوانان ساخته ایم
که به قیمت هر وی پی انی هم شده، به آن دسترسی خواهد داشت، چه بسا بیشتر و خطرناکتر
در آن متنهای غمگین و سیاسی می خواند و می نویسند
که در اصل اقتضای طبیعت سنشان هم نیست.
طی دهه اخیر هم، روند گسترش و تکامل شبکه های اجتماعی جلوی چشممان هست
یاهو رفت، اما جای خود را به وایبر و بعد هم تلگرام داد
نمی توان جلوی اینگونه نو آوری ها را گرفت
دسترسی به آنها آزاد باشد یا نباشد، تاریخ انقضا دارند، یک محصول منسوخ میشود و محصول سریعتر و بهتری جای آن را میگیرد
این ما هستیم که با محدودیت این اتفاقهای ساده، راههای پنهان کاری و دورویی را به نسل در حال یادگیری، آموزش می دهیم
نتیجه نسل گذشته ی فیلترینگ نوار کاست ما هستیم،
آینده ی نسل کودکان آشنا به وی پی ان چه خواهد بود!؟