عصرایران؛ سواد زندگی- «آنچه بیرون شما می گذرد، بازتابی است از آنچه درون شما وجود دارد.» اگر فکر می کنید که هرگز نخواهید توانست تحصیلات تان را به اتمام برسانید، در بیرون از فکرتان نیز چنین خواهد شد. اگر در ذهن تان می گذرد که محکوم به فقر هستید، هرگز ثروتمند نخواهید شد.

رفتارهای ما، تابعی از طرز فکر ما هستند؛ به بیان دیگر، «فکر ما، ریشه رفتارهای ماست و رفتارهای ما، ریشه سرنوشت ما.»
وقتی فکری بر مدار فقر و نداری می چرخد، رفتارهای ناشی از آن فکر هم بر همین مدار خواهد چرخید و سرنوشت نیز جز فقر و نداری نخواهد بود.

کسی که به کسب دانش یا ثروت فکر می کند، در واقع سنسورهای ذهنی اش را برای شکار موقعیت های دانش یا ثروت فعال می کند. مثلاً وقتی روزنامه را ورق می زند، حتماً روی آگهی یک سمینار آموزشی مالی توقف می کند، ثبت نام می کند، به سمینار می رود، چیزهایی یاد می گیرد که در کسب و کارش اثر مثبت دارند، کلی دوست جدید که هدف های مالی بلندپروازانه ای دارند پیدا می کند، امکان همکاری و شراکت و هم افزایی می یابد و ... .

کارمندی را در نظر بگیرید که فکر می کند محکوم است که تا آخر عمر، آب باریکه ای از حقوق داشته باشد و دلش به این خوش است که بعد از 30 سال، حقوق بازنشستگی خواهد داشت. قطعاً همین سرنوشت در انتظار او خواهد بود و اشکالی هم ندارد چرا که انتخاب محترم خود اوست؛ ولی همکار او در همان اداره، ثروتمند شدن را حق خود می داند و ساختار ذهنی اش این است که من می توانم ثروتمند شوم.
این همکار، کتاب های موفقیت می خواند، وقتی کسی درباره یک موقعیت جدید شغلی یا سرمایه گذاری حرف می زند، خوب گوش می کند و در لابه‌لای حرف هایش دنبال "نقطه اتصال"ی است که بتواند زندگی اش را بدان متصل کند.

این ماجرا را بخوانید: سامان، کارمند یک شرکت بخش خصوصی بود؛ حقوق اندکی داشت و برای این که زندگی اش بچرخد، تا دیر وقت اضافه کاری می کرد. با این حال همیشه مترصد فرصتی بود تا بتواند اوضاع مالی اش را بهبود دهد. او ویولونیست ماهری بود و علاوه بر نوازندگی روی مباحث تئوریک آن هم تسلط خوبی داشت.

یک روز سر میز ناهار، تلفن یکی از همکارانش زنگ خورد؛ پسر نوجوان اش بود که خبر می داد معلم خصوصی ویولون اش - که از یک آموزشگاه موسیقی می آمد - به خارج از کشور مهاجرت کرده است. کلمه ویولون، گوش های سامان را تیز کرد و ناگهان جرقه ای در ذهن سامان زده شد: این می تواند یک فرصت باشد.
- می می توانم به پسرت ویولون یاد بدهم.

سامان این کار را کرد، با آموزشگاه آشنا شد، چند ماه بعد آنقدر شاگرد داشت که به جای اضافه کاری در شرکت، به آنها آموزش می داد. کمی بعد از سوی چند گروه برای اجراهای موسیقی دعوت به همکاری شد. مدتی بعد، مدیر شعبه دوم آموزشگاه شد و یک سال بعد، از شرکت و آموزشگاه استعفا کرد و آموزشگاه موسیقی خودش را در یک ملک اجاره ای راه اندازی کرد و سه سال بعد همان ملک را با وام بانکی خریداری کرد.

سامان که روزی حقوق بگیر بود، اینک به 7 نفر کارمندش حقوق ثابت می دهد و 22 مدرس موسیقی در رشته های مختلف دارد که تحت نظر او کار می کنند. او مازاد درآمدش را در چند جای دیگر سرمایه گذاری می کند.

اگر بافت فکری سامان این گونه بود که من، صرفاً یک کارمند باقی خواهم ماند و درآمد من نیز همین حقوق کارمندی محدود است و همین هم خواهد ماند، هرگز در میان حرف های همکارش، به فکر فرو نمی رفت و احتمالا به فرو بلعیدن لقمه ناهارش بسنده می کرد اما چون ساختار ذهنی اش، مبتنی بر رشد مالی و بررسی فرصت های مرتبط بود، در حرف های همکارش، دنبال "نقطه اتصال" بود و همین نقطه و شکار فرصت، زندگی اش را از یک حقوق بگیر به یک کار آفرین تبدیل کرد.

این باورهای ما درباره خودمان هستند که ما را "محدود" می کنند یا به ما بال پرواز می دهند. بچه عقابی که در میان پنگوئن ها بزرگ شود، هر چند به لحاظ زیرساخت های زیستی، امکان پرواز دارد ولی هرگز از زمین برنخواهد خاست زیرا محیط به او القا کرده که زندگی فقط روی زمین ادامه دارد و او نیز این را باور کرده است.

بسیاری از ما، حکم همین عقاب ها را داریم اما باورهایی که عمدتاً از محیط گرفته ایم، ما را نزد خودمان، انسان هایی محکوم به شکست معرفی می کند و لذا، بال ها، نه تنها برایمان فرصت پرواز نیستند بلکه بار اضافی اند!

خودانگاره های ما - که عمدتاً منفی اند - از زمان کودکی در ما شکل گرفته و حتی ناخودآگاه مان را نیز تسخیر کرده اند. بسیاری از ما غافل هستیم که همه این تلقّی های منفی از خودمان، صرفاً تلقین هایی هستند که در گذر زمان در وجودمان نهادینه شده اند. اگر همین یک نکته را بدانیم، می توانیم آنها را بشکنیم، از قیدشان رها شویم و تبدیل به کسی شویم که می خواهیم.

پس باید قبل از هر چیز، واقعاً باور کنیم که "من هم می توانم..." ؛ تا این باور ایجاد نشود، تحولی در زندگی مان ایجاد نخواهد شد. بسیاری از ما همیشه دنبال این هستیم که بهانه هایی برای "نتوانستن" پیدا کنیم تا پیش خودمان شرمنده نشویم، مانند نداشتن سرمایه اولیه، نداشتن آشنا، نداشتن مهارت و ... . اما هیچ کدام مان از این که عقل و اندیشه مان ناقص است، شکایت نمی کنیم و اتفاقاً سرمایه اصلی مان نیز همین مغزی است که در کاسه سر داریم و می توانیم مانند بسیاری از کارآفرینان ایران و جهان، با «فکر بیشتر»، موفقیت های بیشتری برای خودمان رقم بزنیم.

اما فکر بیشتر و رسیدن به این باور که "من هم می توانم..."، هر چند «لازم است» ولی «کافی نیست»؛ شرط کافی، ریسک پذیری و نترسیدن است.
نترسید و اندکی هم ریسک را چاشنی زندگی تان کنید. روزی که استیو جابز می خواست اولین محصول "اپل" را تولید کند، فولکس واگن اش را فروخت. اگر او با خود می گفت "ممکن است هم ماشینم را از دست بدهم و هم نتوانم سرمایه ام را برگردانم" و منصرف می شد، جهان امروز، اپل نداشت و جابز، فردی گمنام باقی می ماند. اما او به اندازه یک فولکس ریسک کرد و اندازه میلیاردها دلار در چند سال آینده به دست آورد.

یک کارمند بازنشسته که اخیراً با کمک یکی از دوستانش یک کترینگ (آشپزخانه طبخ و ارسال غذا) راه انداخته است با اشاره به درآمد خوبی که الان دارد، می گفت: خیلی پشیمانم، پشیمان از این که چرا 30 سال از راه اندازی چنین کاری می ترسیدم و با این همه تأخیر کترینگ م را راه انداخته ام.

می دانید علت این تأخیر 30 ساله چه بود؟ او در همه این 30 سال هم می توانست کترینگ اش را افتتاح کند ولی می ترسید که کار کارمندی اش را از دست بدهد ولی بعد از بازنشستگی این ترس را نداشت. اگر او همان زمان - که انرژی بیشتری هم داشت - ریسک کرده بود، الان وضع بهتری داشت و نمی گفت پشیمانم.

«خودتان را باور کنید»،
«از قید تصورات منفی درباره خودتان خارج شوید»،
«نترسید، ریسک کنید و وارد کارها و عرصه هایی شوید که فکر می کنید دوست شان دارید و عمری از آن واهمه داشتید.»

*این مطلب توسط جعفر محمدی نوشته شده است.