راه حل کارگردان "مارموز" چه پیامی دارد؟ مارموز بازی یا واقع بینی؟

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - کمال تبریزی در افتتاحیه فیلم جدیدش مارموز گفت: « براساس تجربه به تدریج متوجه شدم فیلم‌هایی مانند «مارموز» که کمی حساسیت برانگیز است قبل از نمایش عمومی نباید در جشنواره فیلم فجر این فیلم‌ها را نمایش داد.

جشنواره فیلم فجر تبدیل شده به محلی که دوستان دیگر و افرادی دیگر از نهادهایی به جز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تماشای فیلم‌ها می‌نشینند و بعد گزارش فیلم و آثار آن را به جاهای دیگر و نهادهای دیگر ارائه می‌کنند و بعد آن نهادها با وزارت ارشاد نامه‌نگاری می کنند چرا مثلاً فلان فیلم به یک مسئله حساس اشاره کرده و یا فلان صحنه چرا در فیلمی وجود دارد. این مسئله فیلمسازان را دچار سختی و مشکلات می‌کند و در راه گرفتن پروانه نمایش دچار مشکل می‌شوند.

پیشنهاد من این است که اگر فیلم‌هایی همچون «مارمولک» و یا «مارموز» ساخته می شود که بعضاً موضوعات حساسی دارد اصلا در جشنواره های فیلم فجر و یا جشنواره های دیگر نمایش داده نشود و مستقیم از تولید به نمایش برسد.»

اهمیت این قضیه در این است که یکی از اعضا شورای پروانه نمایش وزارت ارشاد (کمال تبریزی) آن را بیان می‌کند که خود به شکل مستقیم در جریان امور است و ذکر چنین راهکاری برای دریافت مجوز نمایش نکته جالب توجهی است.

تبریزی به واقعیتی اشاره کرده است که سال‌های زیادی سینمای ایران و فیلم‌هایی از کارگردانان مختلف با چنین مشکلی مواجه بوده‌اند.

سال گذشته همزمان با جشنواره فجر ابوالحسن داوودی در برنامه هفت به رضا رشیدپور گفت: « من این تجربه را درمورد «زادبوم» داشته ام و علی رغم کسب چندین و چند سیمرغ ۸ سال توقیف شد و سپس بدون کم شدن حتی یک فریم به نمایش درآمد. و بزرگترین سوال من این بود که هیچکس در طی این مدت (8 سال) به من نگفت آن مشکل چه بود؟ و چگونه رفع شد؟ »

این گفته‌های داوودی هم به نوعی در تائید گفته تبریزی است زیرا اگر وزارت ارشاد با فیلم مشکلی داشت قطعا آنرا برای نمایش در جشنواره فجر انتخاب نمی‌کرد و جایزه‌ای هم به آن تعلق نمی گرفت اما این نمونه نشانگر آن است که از نهاد، سازمان و ... دیگری غیر از وزارت ارشاد با فیلم مذکور مخالفتی وجود داشته که بعد از 8 سال هم هیچ کس به دلایل این توقیف جوابگو نیست.

یک نکته قابل ذکر دیگر در این بحث هدف گذاری جشنواره فجر است، بعد از بیش از 36 دوره برگزاری آن هنوز نحوه انتخاب فیلم‌ها برای جشنواره در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، بسیاری از فیلم‌ها برای جشنواره انتخاب می شوند که انصافا تنها محل ارائه این فیلم‌ها در سالن سینما و اکران است، فیلمی نیست که در جشنواره در لیست انتخاب قرار گیرد.(ولی همواره شاهد هستیم که این اتفاق می‌افتد).

برای مثال در سال 1385 فیلم اخراجیها (مسعود ده‌نمکی) با فیلم‌های خون بازی (رخشان بنی اعتماد)، اتوبوس شب(کیومرث پور احمد)، پا برهنه در بهشت(بهرام توکلی)، سنتوری (داریوش مهرجویی) و ... در جشنواره حضور داشتند و واقعا هیئت داوران چه سختی‌ها و مشکلاتی داشته‌اند که در میان چنین ترکیب ناهمگونی برگزیده‌ها را انتخاب کنند و این رویه تا به امروز ادامه یافته است.

با وجود آنکه برخی از رسانه‌های اصولگرا به تبریزی حمله کرده و تیتر زدند که : "آموزش مارموز بازی توسط کارگردان مارموز" اما نکته‌ای که این کارگردان به آن اشاره و توصیه کرده است کارآمد است و عموما فیلم‌های که از این مسیر به اکران آمده اند با مشکلات کمتری مواجه شده‌اند حال باید دید که در عمل فیلمسازان تا چه اندازه از این راهکار استفاده خواهند کرد.

در اینکه جشنواره فجر باعث حاشیه‌سازی برای برخی فیلم‌ها می‌شود شکی نیست ولی از طرفی دیگر برای برخی فیلم‌ها هم همین حاشیه‌های بوجود آمده در جشنواره فجر باعث می شود که آن فیلم به چشم آید و اساسا بسیاری اتفاقات دیگر را به نفع فیلم رقم زند.

اما مهمترین نکته نهفته در این راه حل کمال تبریزی این است که سازمان سینمایی و وزارت ارشاد استقلالش را باید حفظ کند، بر اساس قانون تنها مرجع تصمیم گیرنده کشور درباره پروانه نمایش فیلم فقط وزارت ارشاد است و غیر از آن نهاد در صلاحیت هیچ مرجع دیگری نیست که در این قضایا دخالتی داشته باشد و ارشاد هم در دفاع از حق و حقوق مادی و معنوی هنرمندان و فیلمسازان نباید کوتاه بیاید.

تماشاخانه

داستان غم‌انگیز کودکی در غزه : «می‌خواهم روی پای مادرم بخوابم» / خبرنگار او را در شرایطی عجیبی پیدا کرد (فیلم)

قوچ‌مستی آغاز شده / قوچ‌های مست حواس‌شان به شکارچی‌ها نیست / نگرانی‌‌‌ها از شکار بیرحمانه (فیلم)

فیلم های دیگر