عصر ایران ؛ کاوه معینفر - مدتی است که سهشنبه شبها حوالی ساعت 22:30 برنامه «تب تاب» از شبکه 3 سیما پخش میشود، ابتدا قرار بود مجری این برنامه بنیامین بهادری (خواننده) باشد بعد از مدتی خبری دیگر آمد که محسن کیایی (بازیگر) مجری آن خواهد بود ولی در نهایت با اجرای باربد بابایی (مجری حوزه تخصصی موسیقی با برنامه شب کوک در شبکه نسیم) بر روی آنتن رفت.
تب تاب برنامهای است که در نگاه اول مهمترین عاملی که به چشم میآید دکور آن است، دكور برنامه به شکلی است که مجری و میهمان به وسیله یک نردبان به صفحهای معلق وارد میشوند و نردبان هم جدا میشود. مجری و مهمان باید در زمان نشستن روی صندلی کمربند آن را مانند کمربند هواپیما ببندند تا در هنگام حرکت دکور روی زمین نیفتند. آنها در ارتفاع 5متری قرار گرفتهاند و راهی به زمین ندارند و محیطی که در آن نشستهاند ابتدا ساکن است و بعد حرکت کرده و گاهی اوقات هم درحال نوسان است.
در زمان گفتگو مجری با مهمان برنامهاش موقعیت آنها (بر اساس رای موافق یا مخالف مخاطبان که از طریق سامانهای دریافت میشود) تغییر میکند. اگر مخاطبان با نظرات مهمان موافق باشند او به سطح بالاتری آمده و مجری پایینتر میرود و اگر با مهمان مخالف باشند او پائین رفته و مجری بالاتر قرار میگیرد، در لحظاتی هم که بحث داغ میشود دکور برنامه مانند یک پاندول شروع به حرکت میکند.
انصافا ایده و طراحی چنین دکوری در نوع خود بینظیر است و اتفاقا کارکردی که بر اساس آرا مخاطبین دارد هم درست و بجاست و تا بحال برنامهای با چنین دکور کاربردی در راستای اهداف برنامه و نقش مخاطبان در تلویزیون نداشتهایم. اگرچه بعد از پخش برنامه، انتقاداتی درباره هزینه سنگین دکور در فضای مجازی مطرح شد اما تیم برنامهساز جواب دادند که دکور برنامه توسط جوانان و با استفاده از محصولات ایرانی و با هزینهای اندک ساخته شده است. باید اذعان داشت اگر برای ساخت چنین دکوری هزینه زیادی هم صرف شده باشد هیچ اشکالی ندارد چون یک رویکرد نو و خلاقانه در تلویزیون است.
در ابتدا شروع «تب تاب» از طرف سازندگان آن اعلام شد که سوالهای این برنامه که به صورت گفتگو محور روی آنتن میرود، متفاوت و بدون رودربایستی با محوریت سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خواهد بود و توسط یک اتاق فکر طراحی میشود.
اصل برنامه براین اساس است که گفتگویی جنجالی شکل بگیرد تا مخاطبان هم با مشارکت در آن راجع به مباحث مطرح شده نظر موافق یا مخالف خود را اعلام کنند و اسم برنامه هم بر همین موضوع تاکید دارد که موضوعی داغ مطرح شود (تب) و در پی مباحث شکل گرفته و چالشی شدن آن دکور برنامه به نوسان در آید (تاب).
تولیدکنندگان «تب تاب» میگویند كل جریان دریافت آرا و تأثیرشان روی دكور برنامه، به صورت رايانهای انجام میشود و نقشی در آن ندارند، در این نوشتار بحث بر صحت و سقم این ادعا و چگوگی مکانیزم آن نیست که به چه شکلی درصد رأیها به دکور برنامه وصل است و چگونه عمل میکند؟ یا چه مواقعی نوسان دکور شروع میشود؟ و ... اما مشکل اساسی برنامه این است که مهمانانی که دعوت میشوند در جایگاهی نیستند که بتوانند بحثی داغ و چالشی را رقم بزنند.
غیر از 2 برنامه روح الله مومن نسب (کارشناس فضای مجازی) و دکتر مجید محسنی (استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران) که هر 2 با اظهار نظرات انتقادی خود باعث داغ شدن گفتگو شدند اولی با آن حرفهایی که درباره فضای مجازی زد (علی الخصوص باردار شدن یک دختر به دلیل 2 گیگ اینترنت رایگان) و دکتر حسینی هم با انتقاداتی که به مافیای کنکور داشت.
برنامههای «تب تاب» پخش شده با مهمانان دیگر کمابیش شبیه دیگر برنامههای مهمان محور تلویزیون است که بیشتر مباحث مطرح شده درباره زندگی مهمان برنامه و حرفهاش میچرخد.
اساسا این مهمان جایگاهی پاسخگو برای نقد و بررسی آن رشته یا موضوع ندارد. اگرچه مجری سعی دارد با سوالهای کوتاه و غافلگیرانه تا حدودی برنامه را داغ کند اما اصل ماجرا مقوله دیگری است. مهمانانی مانند محمد رضا علیمردانی (صداپیشه و خواننده) ، مهدی یغمایی(خواننده) ، علی فتح الله زاده (مدیر عامل سابق استقلال)، امیر حسین صدیق (بازیگر) ، حسام نواب صفوی (بازیگر)، علی علیپور(فوتبالیست) ، محمد معتمدی (خواننده) و ...
با چنین مهمانانی اگرچه در نگاه اولیه به نظر بیاید که بتوان بحث چالشی راه انداخت اما در عمل هیچ گاه چنین اتفاقی نخواهد افتاد چون اساسا مهمانان کسانی نیستند که پاسخگو باشند بلکه یک فعال در رشتهای هستند که جای چالش دارد ولی خودشان در این زمینه سمت یا مسئولیتی ندارند که از آنها راجع به عملکردشان پرسشی مطرح شود.
مثلا به جای علی علیپور (بازیکن تیم پرسپولیس) باید مدیر عامل پرسپولیس را دعوت کرد که در قبال تصمیمات و اتفاقات تیم پرطرفداری چون پرسپولیس جوابگو باشد. یا به جای بازیگر باید یک مدیر سازمان سینمایی را دعوت کرد و ...
برنامه تب تاب زمانی میتواند موفق باشد که اشخاصی را دعوت کنند که تصمیم گیرنده یا مدیر و مسئول در حوزه یا رشتهای مورد مناقشه باشند و با مطرح کردن سوالاتی چالشی پیش روی مهمان، توضیحات او واکنش مخاطبان را هم به همراه داشته باشد و با رای دادن نظر موافق یا مخالف خود به صورت مستقیم دیدگاه و نظر شفاف خود را به مهمان برنامه انتقال دهند.
تب تاب یک برنامه بسیار جذاب میتواند باشد فقط به شرط اینکه سازندگان آن به همان هدف اولیه خود وفادار بمانند یعنی مطرح کردن بدون رودربایستی و صریح موضوعات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از مسئولین و تصمیم گیرندهها، در غیر اینصورت یک برنامه تکراری خواهد شد با یک دکور جالب اما بدون کارکرد، برنامهای با تاب اما بدون تب!
به جای انعکاس مشکلات کمرشکن مردم، زدین به کوچه علی چپ