مقدمه
خدمات سرویس VOD (Video On Demand) به مشترک این امکان را میدهد که فیلم ، سریال یا ... درخواستی خود را از طریق خرید اشتراک بصورت آنلاین دریافت و تماشا کند.
از معروف ترین ارائه دهندگان خدمات VOD در جهان HULU، NETFLIX و AMAZON هستند که بسیار موفق بوده اند و به عرصه تولید فیلم و سریال نیز وارد شده اند.
خدمات VOD در ایران به صورت جدی کار خود را با فیلیمو از اواخر سال 1393 شروع کرد. معرفی اولین اپلیکیشن اندروید فیلیمو در سال 1394 و رسیدن به یکمیلیون نمایش ویدئو در انتهای سال 94، نقاط رشد مهم فیلیمو در ابتدای مسیر بودهاند.
فیلیمو در سال 1396 به رشد خیرهکنندهای رسید، درحالیکه هیچ رقیبی در ایران نداشت. همزمان با افزایش بیش از 5 برابری نمایش ویدئو در سایت فیلیمو و رسیدن به بیش از 1 میلیارد دقیقه نمایش فیلم و افزایش 7 برابری کاربران، فیلمو توانست به رتبه 50ام پربازدید ترین سایت ایران در سال 96 تبدیل شود. هم اکنون اپلیکیشن فیلیمو بیش از 500 هزار نصب فعال در کافه بازار دارد و فروشگاه پلیاستور گوگل نیز همین تعداد نصب را برای آن نشان میدهد. بر اساس ردهبندی سایت الکسا، فیلیمو بیست و پنجمین سایت پربینندهی ایران است.
نماوا از سال 1397 به بازار VOD ایران وارد شد و به رقابت جدی با فیلیمو در این بازار پرداخت. نقطهی شروع این رقابت، ورود به بازار پرمخاطب سریالهای شبکهی نمایش خانگی بود. فیلیمو و نماوا هرکدام تلاش میکردند با استفاده از حق پخش سریالها و فیلمهای پرطرفدار ایرانی، مخاطب بیشتری جذب کنند.
شاید در سال 1397 هیچکس فکر نمیکرد با قدرت و نفوذی که فیلیمو در بازار VOD ایران دارد، رقیب دیگری بتواند خطری برایش ایجاد کند و واقعیت هم این بود. در سال 97 باوجود تمام تلاشهای صورت گرفته توسط نماوا، فیلیمو برندهی این رقابت بود.
اما نماوا سال 98 را طوفانی شروع کرد و پرقدرتتر از هر برند دیگری وارد فضای تبلیغات و بهویژه تبلیغات فضای مجازی شد؛ از اجارهی بیلبوردهای شهری تا تبلیغات تلگرام و اینستاگرام. تعداد زیادی از اینفلوئنسرها و سلبریتیهای فعال در اینستاگرام نیز برای تبلیغ نماوا وارد میدان شدند. از نگاه کارشناسان، نماوا با استفادهی درست از فضاهای تبلیغاتی آنلاین و مخصوصاً اینستاگرام توانست فاصلهی زیادی که با فیلیمو داشت را به حداقل برساند و بدون شک تا اینجا یکی از موفقترین استارتآپهای ایرانی بوده که توانسته در مدتی بسیار کوتاه، شاخص آگاهی از برند خود را در بین مخاطبان تا این سطح افزایش دهد.
آمارهای موجود نشان میدهند که نماوا در سهماههی اول سال 98 کمپینهای بسیار موفقی را برگزار کرده است.
طبق آمارهای ارائهشده در سایت الکسا، در سه ماه گذشته رتبهی سایت اینترنتی نماوا در بین سایتهای ایرانی از 150 به 65 ارتقا یافته و تعداد فالوئرهای صفحهی اینستاگرام نماوا از 98 هزار نفر در ابتدای سال 98، به 160 هزار نفر در هفتهی جاری رسیده است.
از دیگر موارد جالب دربارهی این دو رقیب قدرتمند، مقایسهی آنها در آمارهای گوگل است که نشان میدهد ازنظر جستجو توسط کاربران نیز نماوا توانسته است به رقیب خود فیلیمو برسد که این نکته تأییدکنندهی آمارهای قبلی است و از رقابت نزدیک در میان آنها حکایت دارد.
در انتهای سه ماه رقابت فشرده، نماوا توانست در بهار 98 ازنظر بازدید ماهانه سایت به عدد 3.7 میلیون برسد که بیشتر از بازدید ماهانهی فیلیمو با عدد 3.2 میلیون است. جالب این است که نماوا در ابتدای زمستان 97 تنها یکچهارم فیلیمو بازدیدکننده داشته است. این رشد خیرهکننده نشاندهندهی به خطر افتادن جایگاه فیلیمو است که تاکنون در بازار VOD ایران بدون رقیب پیشتازی میکرده است.
اما بر اساس آمار منتشرشده از تعداد نصب اپلیکیشنهای این دو رقیب، نماوا هنوز از فیلیمو عقبتر است و با بیش از 200 هزار نصب در کافه بازار، تقریباً نصف فیلیمو کاربر اپلیکیشن اندروید دارد.
نکته جالبتوجه این است که در میان این رقابت نزدیک و نفسگیر، نماوا و فیلیمو تعرفهی مشابه و مقرونبهصرفهای را برای خدمات خود در نظر گرفتهاند که باعث افزایش کاربران این سایتها شده است.
به نظر میرسد ادامهی رقابت این دو VOD، در حوزهی محتوا و تولید سریالهای اختصاصی و خرید حق پخش فیلمهای سینمایی باشد که نیاز به سرمایهگذاری سنگین در این زمینه دارد و باید منتظر بمانیم تا ببینیم آیا در آیندهی نزدیک رقیب جدیدی به این حوزه وارد میشود یا خیر.