در دو روز گذشته با تعداد زیادی از کافهها و رستورانها در تهران برخورد شده و رئیس پلیس پایتخت میگوید این ماجرا در جریان اجرای نخستین مرحله طرح سراسری برخورد با اراذل و اوباش است. جز این برخورد با حیوانات خانگی هم نگرانی عدهای از شهروندان را به همراه داشته است.
شهروند نوشت: هنوز کسی نمیداند دقیقا چرا. خیلیها هنوز خبر رسمی را نشنیدهاند و از هم میپرسند: «شنیدهای کافههای آ اس پ و ونک را بستهاند؟ دلیلش چه بوده؟» و خبر رسمی، پاسخی است که دو روز پیش رئیس پلیس پایتخت داده و البته نوع تخلف این کافهها را اعلام نکرده است.
سردار رحیمی از اجرای نخستین مرحله طرح سراسری برخورد با اراذل و اوباش و مزاحمین محلات خبر داده و گفته است که بیش از ۳۰۰ قهوهخانه، رستوران و کافیشاپ که ۴۱ مورد آن قهوهخانه بوده و هشت باشگاه که تخلفات محرز داشتند در تهران پلمپ شدهاند. ماجرا به کافهها و رستورانها هم ختم نشده و آنطور که رئیس پلیس پایتخت گفته «در این طرح ۳۶۶ نفر دستگیر شدند که از این تعداد ۱۰۷ نفر اراذل و اوباش سطحدار و عامل تخریب، شرارت، نزاع و درگیری و تعداد ۲۰۵ نفر مزاحمین نوامیس و محلات و تعداد ۵۴ نفر حاملین سلاح گرم و سرد، توزیعکنندگان مشروبات الکلی و … بودهاند.»
اتفاق، چهارشنبه و پنجشنبه افتاده است؛ درست چندساعت بعد از اینکه دادستان کل کشور و دادستان تهران، هر دو با جدیت تمام از یک موضوع گفتند: «برخورد با بدحجابی». دادستان کل کشور پنجشنبه گفت که «در نظام اسلامی نمیشود کسی بگوید مگر حجاب زور است. این معنا ندارد کسی بگوید هر نوعی دوست دارد لباس میپوشد، میخورد و دیگر کارها را انجام میدهد. در نظام اسلامی نمیشود یک خانم بگوید آزادم هر جور دوست دارم بپوشم.» او خودرو را جزو حریم خصوصی ندانسته و به کسانی که به گفته او «اعتقادی به مبانی دین» ندارند، هشدار داده که در صورت بیتوجهی به قوانین مربوط به حجاب، «پلیس مکلف به برخورد با جرم علنی است.» این مقام قضائی همچنین با دفاع از راهاندازی پیامک گزارش بدحجابی، گفت که در زمینه «بدحجابی» به هیچ وجه کوتاه نمیآیند.
از طرف دیگر، دادستان تهران گفته با کسانی که به صورت سازمانیافته به هنجارشکنی اقدام کرده و اهداف دشمن را در زمینه بیعفتی و بیحجابی ترویج میکنند، قاطعانه برخورد خواهد شد. علی القاصی، دادستان تهران با اشاره به پدیدههای نوظهوری که امروزه جامعه با آن روبهرو است، به برنامهریزیهای دشمن در حوزه شبیخون فرهنگی و زمینه نفوذ در بین جوانان پرداخته و با انتقاد از بیمسئولیتی برخی از نهادهای متولی گفته است: «ادامه این وضع به نحوی است که امنیت عمومی جامعه را به خطر میاندازد. خیلی از جرایم مهم نتیجه بیبندوباریهای اخلاقی، بینظمیهای شهری و ناهنجاریهای اجتماعی است. دادستانی و ضابطین در رابطه با جرایم مشهود در فضای مجازی و فضای حقیقی وفق قانون وظیفه ورود و پیگیری را دارد.»
دادستان تهران اجرای قانون حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر را در رابطه با مظاهر بیحجابی خواستار شده است: «با کسانی که بهصورت سازمانیافته به هنجارشکنی اقدام کرده و اهداف دشمن را در زمینه بیعفتی و بیحجابی ترویج میکنند، قاطعانه برخورد خواهد شد.»
القاصی با ابراز تأسف از سگگردانی یا به همراه داشتن سگ در معابر عمومی و شوارع، مناطق مسکونی و زندگی شهری و خانوادگی گفته است: «نمیتوانیم نسبت به این مسائل بیتفاوت باشیم و باید مطابق قانون برای کنترل و برخورد با مروجین این پدیدههای ضد اخلاقی ورود کرد.» به گفته او، شعب ویژهای در دادسرا و دادگاه جهت رسیدگی و برخورد فوری، ویژه و خارج از نوبت با جرایم و مفاسد علنی در حوزه ناهنجاریهای اخلاقی و اجتماعی اختصاص یافته است.
در روزهای گذشته، غیر از رئیس پلیس پایتخت، دیگر مسئولان قضائی و انتظامی در این باره اظهار نظر نکرده اند. «شهروند» موفق نشد در روز گذشته با مسئولان نیروی انتظامی و دادستانی تهران ارتباطی برقرار کند اما غضنفری، یکی از مسئولان مرکز اطلاعرسانی ناجا در گفتوگویی کوتاه به «شهروند» گفت که چنین طرح هایی جدید نیست و هرچندوقت یک بار برای برخورد با جرم های مشهود در کافه ها و رستورانها در شهرهای مختلف اجرا می شود: «حالا یا به دلایل بهداشتی یا توسط پلیس اماکن.»
محمد خوشنیت نیکخوی، نایبرئیس اتحادیه کافیشاپداران تهران هم در گفتوگو با «شهروند» میگوید خبر را شنیده است، ولی چون به تعطیلی جمعه خورده، هنوز نمیداند چه تعداد کافه بسته شدهاند و چرا: «اگر جایی پلمپ شود حتما تخلفی بوده، در حالت عادی الکی آنها را نمیبندند. معمولا نیروهای اجرایی و انتظامی چنین برنامههایی را دارند و ما هم روی مسائلی مانند جواز کسب نداشتن، بهداشتی نبودن و ... حساسیم و برخورد صنفی میکنیم.» او میگوید اگر کافهها در چارچوب قانون حرکت کنند، این اتحادیه تمام قد پشت آنها ایستاده است: «سالهای سال است که پلیس اماکن و ناجا چنین طرحهایی را در دستور کار دارند و هرچندوقت یکبار به دلایلی مانند رعایت نکردن شئونات اسلامی با تعدادی از کافهها برخورد میکنند. صاحبان این کافهها هم بعد از آن به ما مراجعه میکنند تا برایشان دوباره جواز صادر و حمایتشان کنیم. وظیفه ما است که این موضوع را پیگیری کنیم. حالا هم صاحبان کافههای پلمپشده از شنبه باید مراجعه کنند، تا ببینیم چه اتفاقی افتاده است.»
مشتریها مقصر بودند!
این نخستینبار نیست که پلمپ چندین کافه و رستوران در تهران و بعضی شهرها خبرساز میشود. همین دو هفته پیش بود که رئیس پلیس تهران بزرگ خبر داد در ماه رمضان، ۵۴۷ رستوران و قهوهخانه «لاکچری» که «اقدام به تبلیغات نامتعارف در فضای حقیقی و مجازی و در اماکن خود موسیقی غیرمجاز پخش میکردند» در پایتخت پلمپ شده و ۱۱ نفر هم در همین ارتباط بازداشت شدهاند.
ماجرا فقط به تهران ختم نشده و مثلا حسن اسماعیلی، رئیسپلیس امنیت عمومی استان اصفهان، از پلمپ ۳۰۵ رستوران و اغذیهفروشی و محمدرضا آمویی، معاون اجتماعی نیروی انتظامی استان کرمانشاه هم از پلمپ ۸۷ واحد صنفی به دلیل «بیتوجهی به تذکرهای پلیس» در ماه رمضان خبر داده بود. آنطور که از خبرها در دو هفته گذشته برمیآید، ۲۳ رستوران و اغذیهفروشی در دزفول، ۲۰ رستوران و اغذیهفروشی در آباده، ۳۵ رستوران و اغذیهفروشی در قم و ۱۵ واحد صنفی در ممسنی در ماه رمضان امسال پلمپ شدهاند.
حالا اما با همزمانی اجرای نخستین مرحله طرح برخورد با اراذل و اوباش و سخنان مسئولان قضائی درباره اینکه با «هنجارشکنان» برخورد شده و حتی پروندههایشان خارج از نوبت بررسی میشود، این شائبه ایجاد شده است که پلمپ اخیر کافهها در مناطقی از تهران با همکاری پلیس و دادستانی تهران و بیشتر برای برخورد با مشتریانی بوده است که در این کافهها حضور داشتهاند.
«فرشاد» یکی از کافهدارانی است که این ماجرا دامنش را گرفته است. او چند سالی است که در یک منطقه شمالی تهران کافهای را باز کرده و پنجشنبه ساعت ١٠ شب ناگهان متوجه ورود ماموران نیروی انتظامی میشود. او میگوید که تا به حال چنین اتفاقی برای او و کافهاش نیفتاده و از آن بسیار شوکه شده است: «وقتی وارد شدند، اول از همه شروع کردند به فیلمگرفتن؛ من شوک شده بودم و حتی نتوانستم اعتراضی کنم. بعد هم به من و کارکنان کافه گفتند که فیلم دوربین مداربسته کافه را به آنها تحویل دهیم. همانجا هم حکم پلمپ را امضا کردند و دادند دستم. آنها مدام درباره حجاب مشتریان تذکر میدادند.»
«نسیم» یکی از مشتریانی است که دو شب پیش در یکی از کافههای ونک پارک حضور داشته و ماجرا را از نزدیک دیده است: «ما همیشه به این کافه میرویم. نشسته بودیم که دیدیم نزدیک ٢٠ نفر آمدند، در کافه با دوربین فیلمبرداری؛ از داخل کافه فیلم میگرفتند. از کابینتها و محیط آشپزخانه و... فیلم میگرفتند. همه چیز را آوردند بیرون که چیزی پیدا کنند ولی پیدا نکردند، فقط دوربین مداربستهشان را بردند.» او میگوید: «آنها رفتار تندی داشتند؛ داد و بیداد میکردند. تمام کارکنان آنجا را از آشپزخانه بیرون کردند و همه کابینتها را بیرون ریختند. آنها وقتی آمدند داخل گفتند میخواهیم بگردیم و....، گفتند کسی از جایش بلند نشود و وقتی کارشان تمام شد، مشتریها بیرون رفتند.»
«شبنم» یکی دیگر از کسانی است که با دوستانش در کافه ای در ساختمانهای آاسپ بوده و ورود ماموران و برخورد آنها را از نزدیک دیده است: «آن شب تصمیم گرفتیم با دوستانم به جایی برویم؛ رفتیم ساختمان آاسپ و در یک کافه نشستیم. کلی گفتیم و خندیدیم و شب خوبی بود تا اینکه ساعت یازده شب، عده ای مامور با دوربین در دست وارد شدند و یکی از آنها با دوربین زوم کرد روی دوست من. دوستم گفت آقا چیکار میکنی؟از چی فیلم میگیری؟ آنها به صاحب کافه با صدای بلند میگفتند که فیلمهای دوربین را به آنها بدهد. ما خواستیم از کافه خارج شویم و یکی از مامورها در را باز نگه داشت و گفت فقط بروید بیرون. فکرمیکردیم ماجرا فقط در کافه ای بوده که ما در آن بودیم و گفتیم برویم یک کافه دیگر. وقتی رفتیم صاحبش گفت سرویس نداریم. ببخشید. آمدیم بیرون.»
اینطور که به نظر می رسد ماجرا فقط به کافهها ختم نشده و بعضی راسته های غذافروشی که به عنوان پاتوقهای شبانه در تهران شناخته می شوند هم جمعآوری شدهاند؛ نمونهاش خیابان پیروزی که حالا سالهاست از ساعت١١ تا ٤ صبح، دکه های کباب و جگرفروشی در آن فعالیت می کنند، در دو شب گذشته به طور کامل جمع آوری شده و به جای آنها ماموران پلیس و ماشین های گشت مستقر شده اند.
شهروندان به دنبال سگهای بازداشتشده
داستان در روزهای گذشته اما فقط به پلمپ کافه ها و رستورانها محدود نمی شود؛ اینطور که پیداست و از تهران و بعضی شهرها خبر می رسد، برخورد با سگ گردانی همچنان در جریان است. تعدادی از کاربران شبکه های اجتماعی در توییتر و اینستاگرام نوشته اند که در روزهای گذشته سگ هایشان را در خیابان گرفته و به بازداشتگاهها منتقل کردهاند. دادستان تهران هم همین چند روز پیش گفته بود که با سگ گردانی در تهران برخورد می شود: « نمیتوانیم نسبت به این مسائل بی تفاوت باشیم و باید مطابق قانون برای کنترل و برخورد مروجان این پدیدههای ضد اخلاقی ورود کرد. اگر این ورود، ورود میدانی نباشد قطعاً باید شاهد گسترش این قبیل ناهنجاریها باشیم.»
دادستان تهران از فرماندهی پلیس پایتخت خواسته در مقابله با قبح شکنیها با قدرت و تمام قد در میدان عمل به کار خود ادامه دهند: «مجموعه دستگاه قضائی از مامورینی که وظیفه قانونی خود را در مواجهه با این قبیل ناهنجاریها و جرایم انجام میدهند، پشتیبانی میکند.» ماجرا اما به تهران محدود نمی شود؛ نمونه اش قم که مهدی کاهه، دادستان عمومی و انقلابش گفته «اجازه نخواهیم داد مسافرینی که اصول اسلامی را رعایت نمینمایند،حرمت شکنی کنند.»
او از دستورالعملی هم در این باره سخن گفته است: «در این دستورالعمل مقرر شد ناجا با جرایم مشهودی مانند بدحجابی، سگ گردانی، رفتارهایی که موجب جریحه دار شدن عفت عمومی در سطح جامعه میشود و خودروهایی که سرنشینان آن بدحجاب یا بدپوشش بوده یا برای نوامیس ایجاد مزاحمت مینمایند و یا آلودگی صوتی دارند مقابله جدی کند. با توجه به ضرورت مقابله جدی با آسیبهای اجتماعی به ویژه در حوزه حجاب و عفاف، ارتقای امنیت اخلاقی _ اجتماعی ، برخورد قاطع و بدون اغماضی با هنجارشکنان انجام خواهد شد.»
مدیر مجموعه مسئولیتی در برابر رفتار مشتریان ندارد
پیمان حاج محمود عطار – حقوقدان | براساس قانون تعزیرات، از سلسله قوانین مجازات اسلامی، در صورتی که آشکارا فعلی حرام انجام گیرد، نیروی انتظامی بهعنوان جرم مشهود، میتواند از ادامه فعل مجرمانه جلوگیری کند، اما در مسأله ورود نیروی انتظامی به قهوهخانهها یا سالنهای رستوران و محل تفریح، در صورتی که وقوع جرمی از ناحیه اشخاص به ضابطین دادگستری گزارش شده باشد، ضابطین مکلفاند با رعایت حفظ آسایش و امنیت مشتریان و حتی بدون اطلاع آنها و به صورت کاملا غیرمحسوس با مسئول و مدیر رستوران یا کافه هماهنگ کنند.
البته این موضوع باید با کسب دستور کتبی از مرجع قضائی انجام گیرد و چنانچه بازپرس اجازه ورود به کافه یا رستوران و بازرسی و تفتیش از آن مکان و کارکنان آن را داد، ضابطین میتوانند با نشان دادن حکم قضائی به مدیر رستوران و با رعایت ضوابط اسلامی و حفظ آرامش برای مسئولان رستوران و مشتریان اقدام به تفتیش و بازرسی آن مکان کنند. به نظر میرسد خارج کردن مشتریان که هیچ دخالتی در اتهام وارده ندارند و سلب آسایش آنها با خارج کردنشان از رستوران و پلمپ آن محل، جنبه قانونی ندارد. البته اگر حین بازرسی، ماموران به مشروبات الکلی یا مواد مخدر یا سایر موارد برخورد کردند، مراتب را صورت جلسه میکنند و بدون اینکه فشاری به مشتریان وارد شود و آنها در جریان موضوع قرار گیرند، مراتب را به مراجع قضائی اعلام میکنند. در این میان این حق برای شخص یا اشخاصی که متهم هستند، برای گرفتن وکیل مدافع و ارایه دلایل بیگناهی خودشان وجود دارد.
این افراد در صورتی که بتوانند بیگناهیشان را در رابطه با ورود ضابطین و پلمپ احتمالی محل کسب خود ثابت کنند، میتوانند از طریق بازرسی نیروی انتظامی، شکاتشان را مطرح و ضرر و زیان احتمالی را مطالبه کنند. از آن طرف، مسأله حقوق شهروندی مشتریان مطرح میشود. حق داشتن آسایش و رفاه و امنیت، جزو اساسیترین حقوق اولیه شهروندی است.
شهروندانی که برای خرید کالا به فروشگاهی مراجعه میکنند یا برای تفریح به سینما یا رستوران و سایر اماکن عمومی میروند، حتی اگر از سوی مدیر آن مجموعه، جرمی واقع شده باشد، مسئولیتی متوجه مراجعهکنندگان که دخالتی در این موضوع ندارند، نخواهد بود. بنابراین چنانچه در این رابطه، آسایش مشتریان مخدوش شود، این افراد هم میتوانند نسبت به مطالبه حقوق خود، اقدام کنند. بحث بدحجابی برخی از شهروندان به دلیل اینکه حجاب و رعایت آن قایل به شخص استفادهکننده آن است، رعایت یا رعایت نکردن آن هم از نظر قانونی متوجه خود آن شخص است، رعایت آن هم از نظر مسئولیت قانونی متوجه خود آن شخص است.