تولیدکنندگان علاوه بر مشکل تامین مالی طرح های توسعه ای و تامین نقدینگی با چندبرابر شدن نرخ ارز، به یک باره تبدیل به بدهکار کلان بانکی شدند. صنعتگر ایرانی که درپی تکانه های اقتصادی ناشی از بی ثباتی تصمیمات و تحریم با مشکل رکورد در تولید نیز روبرو بود، حالا باید تسهیلاتش را با سود نجومی چندبرابری پرداخت کند.
۳۰ هزار میلیارد تومان بدهی خودروسازان
به عنوان نمونه براساس گزارش ارایه شده در مهرماه 1398 در کمیسیون اصل 90 مجلس، شرکتهای سایپا و ایرانخودرو بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان به بانکها و حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان به قطعهسازان بدهکار هستند.
بلایی که وام ارزی بر سر تولیدکنندگان آورد
اگر تولیدکننده ای برای واردات ماشین آلات، سال 1393 وامی به ارزش 100 میلیون دلار، معادل 320 میلیارد تومان از نظام بانکی گرفته باشد و بخواهد از سال پنجم(1398) تسهیلات را بازپرداخت کند، بدهی بانکی اش بدون احتساب سود به قیمت امروز 1250 میلیارد تومان است؛ یعنی 4 برابر!
داشتن بدهی بانکی تولیدکنندگان منطقی است
عبداله رضیان عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است: داشتن بدهی بانکی منطقی است اما فشار بانک ها و بگیر و ببندها راه چاره برای دریافت معوقات نیست. تولیدکنندگانی که وام ارزی را در زمان دلار 3000 تومان گرفته اند اکنون به دلیل افزایش قیمت، ناچارند با قیمت روز پرداخت کنند. این موضوع تولید کننده را به بدهکار کلان تبدیل می کند.
وام برای تولید 2 درصد است نه 18 درصد و بالاتر
احمد انارکی محمدی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس می گوید: در کشورهای دیگر وام برای تولید ۲ درصد است نه ۱۸ درصد و بالاتر. بنابراین از ابتدا فشاری که بر بخش تولید ایجاد می شود، کنترل شده و میزان وام که پرداخت می شود و سودی که اخذ می شود تناسبی با حاشیه سود شرکت ها دارد.
بانک ها مهم ترین نقش را در تعطیل شدن واحد های تولیدی دارند
محمدحسین حسین زاده بحرینی رئیس کمیته پولی، مالی و بانکی کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید می کند: به دلیل بی توجهی بانک مرکزی و مجلس، اتفاق بسیار بدی در برخی از بانکهای کشور افتاده که باعث قفل شدن بخشی از منابع بانکها و ورشکسته و تعطیل شدن بسیاری از واحدهای تولیدی کشور شده است. در صورتی که بدهکار در سررسید نتواند بدهی خود را به بانک بپردازد. باید برای مدتی که تأخیر کرده است، وجه التزام(بهره بر سود) پرداخت کند.
صنعتگران فقیر
روشن است تداوم شرایط سخت ناشی از سیاست های ناکارآمد سیاسی، اقتصادی و بانکی، رکود و تحریم، نتایجی همچون کاهش تولید، افزایش بی کاری و فزونی سرسام آور بدهی بانکی صنعتگران و کارآفرینان و در یک کلام فقر تولید و تولیدکننده را در بر دارد.
حمایت ناکافی
«طرح تسهیل تسویه بدهی بدهکاران بانکی» در مجمع تشخیص مصلحت تصویب شده است. اما به نظر نمی رسد با رشد نجومی نرخ ارز و تورم حاصل از آن، سقف 500میلیون و 2 میلیارد تومان که مجمع تشخیص آن را مصوب کرده، گره ای از مشکل تولید کنندگان باز کند.
تازه این مصوبه در خصوص وام های ارزی که با چندبرابر شدن نرخ ارز به یک باره، تولیدکنندگان را از بدهکار به بدهکار کلان بانکی تبدیل کرده، راهکاری ندارد.
حل مشکلات بدهی تسهیلات صنعتی در نظام بانکی، راه حل اساسی رونق تولید در ایران است.