روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده - کافی است این روزها یک شبکه تلویزیونی یا رادیویی را روشن کنید تا حجم تبلیغات «رب تبرک» شما را متعجب کند. تبلیغاتی که طبق شنیده‌های هفت‌صبح ماهانه «حداقل» در حدود ۱۷۴ میلیارد تومان است که با احتساب سود فروش و نوع قراردادش با صدا و سیما، افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر در روزهای پر غوغای «بورس»، تبرک تمرکز ویژه‌ای بر فروش سهام خود کرده و با جمله «روی بورس» باشید تلاش می‌کند تا خریداران بیشتری را به سمت خود بیاورد و ارزش سهام خود را بالا ببرد. در این گزارش بررسی می‌کنیم که چگونه این برند مشهدی توانست به جایگاه فعلی خود در صنعت رب دست پیدا کند.

برند تبرک از سال ۱۳۹۷ در حال برند‌سازی مجدد است و تکان اساسی در نوع و تعداد تبلیغات خود داده است. این تبلیغات بسیار به چشم آمده و سوال‌های زیادی به وجود آورده است. گفته شده در قرارداد ۳۶ ماهه تبرک با صدا و سیما که تا آبان سال ۱۴۰۱ منعقد شده و با درخواست طرف دوم، به مدت ۶ ماه دیگر نیز قابل افزایش است، مبلغ قرارداد ۱۷۴ میلیارد تومان تعیین شده اما نحوه تسویه، «متناسب با ۷ درصد فروش محصول تبلیغ شده» در نظر گرفته شده است.

در واقع با میزان فروش و سودی که تبرک در این روزها از بورس به دست می‌آورد، احتمالا پرداختی این شرکت به صدا و سیما بسیار بیشتر از این رقم است. تبلیغات تبرک از یک سوی دیگر نیز خبرساز بوده و هست. این شرکت در اوایل دوره جدید تبلیغات خود از تبلیغات عصا قورت داده استفاده می‌کرد و بسیار خشک و رسمی فعالیت می‌کرد.

حالا مدتی است که این تبلیغات از آن ور بوم افتاده و برای نزدیک شدن به ذهن مخاطبان، دست به حرکت‌های آوانگارد می‌زند که الزاما نتیجه خوبی در پی ندارد. مثلا یکی از تبلیغات فعلی تلویزیونی این شرکت ‌ کپی‌برداری از فیلم «پدرخوانده» است که نتیجه کار چندان دلچسب نیست.

زیرا افراد به اصطلاح فیلم‌باز و عاشقان فیلم، قطعا با دیدن این تیزر تبلیغاتی از تماشای آن عصبانی می‌شوند. افراد دیگری نیز که این فیلم را ندیده‌اند، اصلا محتوای آن را درک نکرده و در نتیجه این تیزر نمی‌تواند تاثثیرگذار باشد. در حال حاضر شرکت تبلیغاتی «بازتاب هنر» کار ساخت تیزرهای تلویزیونی تبرک را به عهده دارد.این شرکت تبلیغاتی کار ساخت تیزرهایی مانند عالیس را نیز بر عهده داشته و برخی شایعه ها حاکی از آن است که کار ساخت اکثر تیزرهای تلویزیونی مشارکتی به عهده این شرکت گذاشته می‌شود. مدتی قبل نیز یک تیزر تبلیغاتی عجیب با عنوان تبرک در فضای مجازی پخش شد که این شرکت اعلام کرد، برندهای رقیب برای ضربه زدن به آن‌ها، این موشن گرافیک را ساخته و در فضای مجازی پخش کرده‌‌اند.

*** تبرک از زبان خودشان
در سایت تبرک آمده: «مجموعه صنعتی تبرک با ابتیاع شرکت شهداب ناب خراسان در سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را در زمینه تولید رب گوجه فرنگی با ظرفیت مصرف ۲۰۰ تن گوجه فرنگی در شبانه روز آغاز نموده است. اقدام به سرمایه گذاری، توسعه و خرید کارخانجات همجوار در زمینه تولید سس مایونز در سال۱۳۸۸. توسعه و تولید آبمیوه پاکتی و قوطی و چای طی سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴. اقدام به خرید ماشین آلات جدید از کشور ایتالیا در زمینه تولید رب گوجه فرنگی و افزایش مصرف گوجه فرنگی به ۱۵۰۰ تن نمود.»

*** تبرک از زبان دیگران
تبرک در دهه ۹۰ وارد بازار سرمایه و بورس شد و هلدینگ تبرک در سال ۱۳۹۴ از یک شرکت سهامی خاص، به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد.حالا می‌رسیم به بخش شیرین ماجرا. اینکه مالک تبرک کیست و سهامداران و شرکت‌های زیر مجموعه آن چه افرادی و سازمان‌هایی هستند. «علیرضا بوستانی» مالک و موسس تبرک است که چهره‌ای رسانه‌ای است و تلاش می‌کند در اکثر مصاحبه‌ها و رویدادها شرکت داشته باشد.

البته پسرش یعنی «مهدی بوستانی» نیز نقش اساسی در اداره تبرک دارد و در برخی رسانه‌ها از او به عنوان مدیرعامل تبرک نام برده می‌شود. تبرک در دهه ۹۰ وارد بازار سرمایه و بورس شد و هلدینگ تبرک در سال ۱۳۹۴ از یک شرکت سهامی خاص، به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد. در کنار او اما افرادی حضور دارند که معمولا نامی از آن‌ها به میان نمی‌آید و جزو هسته مرکزی «تبرک» محسوب می‌شوند. خانواده «زنجانی‌زاده» جزو این افراد هستند که حداقل سه نفر از آن‌ها به طور رسمی در هیات مدیره این شرکت حضور دارند و در چند شرکت دیگر نیز جزو اعضای هیات مدیره هستند.

فرد دیگری نیز به عنوان عضو هیات مدیره این شرکت در حال فعالیت است که نام خانوادگی‌اش به چشم می‌آید: «تبرک.» طبق آخرین اطلاعات روزنامه رسمی، خانم «روحین تبرک سوره» از قدیم در شرکت تبرک حضور داشته و در حال حاضر تقریبا در همه شرکت‌ها با خانواده «زنجانی‌زاده» حضور دارد. درباره افراد بر خلاف مدیرعامل تبرک، هیچ اطلاعاتی در دسترس نیست و تلاش می‌کنند در سایه حرکت کنند.

*** یک شایعه متداول درباره تبرک
درباره برند تبرک از قدیم یک شایعه وجود داشته که متعلق به آستان قدس است اما مدیرعامل آن همواره این موضوع را رد کرده. با این وجود، تکذیب‌های این مدیرعامل به گونه‌ای است که این شایعه‌ها همچنان وجود دارد. به عنوان مثال، مدیرعامل تبرک در یک نشست درخصوص وابستگی تبرک به آستان قدس رضوی گفته بود: «ما به اینکه منتسب به آستان قدس رضوی باشیم علاقه‌مندیم اما متاسفانه محروم هستیم.به علت اینکه ۲-۳ کارخانه تبرک با رضوی هماهنگی دارد، این شائبه به وجود می‌آید که هلدینگ تبرک به آستان قدس وابستگی دارد اما هیچ وابستگی به هیچ نهادی ندارد.»

*** شرکت‌های زیر مجموعه تبرک
حدود ۸۰ درصد پرتفوی سرمایه گذاری این شرکت بورسی است که «نوش پونه مشهد» و شرکت «کشت و صنعت شهداب ناب خراسان» تشکیل دهنده آن هستند. مهم‌ترین سهام غیربورسی اثرگذار بر ارزش تبرک شرکت‌های «اخشان اخلمد» و فرآورده‌های غذایی «خوشمزه خراسان» است. تبرک اجازه استفاده از برند تبرک را به شرکت‌های زیرمجموعه خود داده و تا پایان سال ۱۳۹۶ استفاده از این برند به صورت رایگان بوده و پس از آن تا پایان سال ۱۴۰۶ معادل یک درصد مبلغ فروش تمامی زیرمجموعه‌های غیربورسی را به عنوان حق واگذاری برند دریافت می‌کند که از این محل می‌تواند درآمد فوق‌العاده‌ای را شناسایی کند. این موضوع به ویژه در زمانی که با افزایش شدید قیمت محصولات غذایی روبه رو هستیم (مشابه مهر سال ۱۳۹۷) می‌تواند به نفع این شرکت تمام شود. در ادامه اطلاعات برخی از این شرکت‌ها را مرور می‌کنیم.

*** شرکت نوش پونه مشهد
این شرکت به تولید محصولات غذایی به ویژه در تولید روغن سویا و خوراکی فعالیت دارد و از سال ۱۳۹۶ بیسکویت و رول کیک و آبمیوه را به سبد محصولات خود اضافه کرده است. روغن سویا و روغن پالم، مهم‌ترین آیتم‌های تشکیل دهنده بهای تمام شده این محصولات است.
شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان تا سال ۱۳۹۵ ، «سس» محصول اصلی این شرکت بود اما از سال ۱۳۹۶ با خریداری سهام شرکت «کشت و صنعت بهاران گلبهار خراسان» حجم تولید و فروش رب گوجه فرنگی این شرکت افزایش یافته است و به رتبه اول فروش شرکت تبدیل شده. گفته می‌شود این شرکت به صورت کارمزدی رب تولید کرده و شرکت «شهداب» آن را می‌فروشد.

*** شرکت اخشان اخلمد
گوجه فرنگی، ذرت علوفه‌ای و شیر مهم‌ترین محصولات این شرکت است.

*** رقیبان تبرک کدام‌اند؟
از رقیبان اصلی این برند می‌توان به برندهای یک‌ویک، چین‌چین، روژین، مجید و اصالت اشاره کرد که در شماره‌های بعدی هفت‌صبح به بررسی کامل آن‌ها خواهیم پرداخت. شرکت تبرک در تبلیغات خود می‌گوید: «بهره‌مندی از تکنولوژی تغلیظ به روش فالینگ فیلم از دلایل حفظ ویتامین‌ها، لیکوپن‌ها و حفظ طعم گوجه‌فرنگی تبرک است. در این تکنولوژی، تغلیظ رب گوجه‌فرنگی در دمای ۷۵ درجه تحت خلأ اتفاق می‌افتد و به این ترتیب، ارزش غذایی ماده اولیه حفظ می‌شود.» این شرکت می‌گوید جذب روزانه‌ گوجه‌فرنگی را از ۱۲۰ تن به ۳ هزار تن رسانده است.

تماشاخانه