به گزارش ایلنا، مار‌ها از آن دست حیواناتی نیستند که مورد علاقه‌ی هر کسی باشند. حتی یک نوع فوبیا به نام اوفیدیوفوبیا یا همان مار هراسی وجود دارد که بسیار هم شایع است و بیشتر مردم ترجیح می‌دهند هرگز با یک مار رو به رو نشوند.

اگر شما هم از این دسته هستید شاید تصور کنید که مار‌ها هیچ فایده‌ای برای انسان‌ها ندارند در حالی که واقعیت چیز دیگری است. در ادامه می‌خواهیم ببینیم مار‌ها چه فایده‌ای برای انسان‌ها دارند.

۱- کنترل آفات

مار‌ها نقش مهمی در هر اکوسیستمی دارند. آن‌ها جمعیت جوندگان از جمله موش‌های خانگی و صحرایی را تحت کنترل نگه می‌دارند. با کاهش جمعیت مارها، تعداد موش‌ها افزایش می‌یابد.

بسیاری از حیوانات دیگری هم که غذای مار‌ها هستند به محصولات کشاورزی آسیب می‌زنند از جمله پرندگان، قورباغه‌ها و حشراتی مثل کرم‌ها و عنکبوت ها.

بعضی از گونه‌های مار هم از دیگر انواع مار تغذیه می‌کنند. حتی در مواردی مار‌های سمی خوراک مار‌های غیر سمی می‌شوند. برخی انواع مار پروتئینی در خون خود دارند که آن‌ها را در برابر سم نیش مار‌های افعی مصون می‌کند.

۲- پیشرفت علم

مار‌ها به دانشمندان و محققان هم کمک می‌کنند درک بیشتری و بهتری از دنیای پیرامون ما پیدا کنند.

در بسیاری از تحقیقات پزشکی از مار‌ها استفاده می‌شود. مثلاً از نیش یک مار اغلب برای درمان نیش همان مار استفاده می‌شود.

به فرآیند استخراج سم از مار «دوشیدن» گفته می‌شود. مار‌ها باید به دفعات دوشیده شوند تا سم کافی برای ساخت پادزهر مار به مقدار مؤثر به دست آید.

علاوه بر این به گفته‌ی محققان، سم نیش مار‌ها نقش مهمی در ساخت ابزار‌های توقف خونریزی دارد.

بسته به گونه‌ی مار، مواد تشکیل دهنده‌ی سم مار عبارتند از مواد انعقاد کننده‌ی خون که به انعقاد خون کمک می‌کنند و دیگر موادی که مانع از آن می‌شوند که پلاکت‌های خون زخم را ببندند. علم به این موضوع به ساخت درمان‌هایی برای اختلالاتی همچون هموفیلی کمک کرده، بیماری‌ای که باعث می‌شود زخم‌ها به درستی التیام نیابند.

اما سم مار تنها بخش این حیوان نیست که از آن در علم پزشکی استفاده می‌شود.

پوست مار و پوست انسان، علیرغم تفاوت‌های بسیارشان، نفوذ پذیری مشابهی دارند. به همین دلیل اگر دانشمندان قصد انجام تحقیقی در رابطه با پوست انسان، مثلاً میزان جذب دارو از طریق پوست یا زیست پذیری پیوند‌های پوستی داشته باشند می‌توانند به جای پوست انسان از پوست مار استفاده کنند. برای این کار از پوست‌هایی که مار‌ها قبلاً انداخته اند استفاده می‌شود که از هر نظر بهتر از نمونه‌ی پوست انسان هستند چرا که دستیابی به آن‌ها ارزان‌تر و کم خطرتر بوده و ذخیره و نگهداری آن‌ها هم ساده‌تر است.

مار‌ها به پیشرفت علم رباتیک هم کمک می‌کنند، علمی که در آن به طراحی و ساخت ربات‌ها پرداخته می‌شود.

مار‌ها هیچ پایی ندارند، اما برای حرکت دادن بدن خود نیازی به آن ندارند. این حیوانات در حین خزیدن طوری بدن خود را پیچ و تاب می‌دهند که می‌توانند مستقیم به جلو حرکت کنند بدون آنکه دائماً از سمتی به سمتی دیگر جا به جا شوند.

دانشمندان با بررسی حرکت مارپیچ بدن مار‌ها موفق به شبیه سازی آن در یک ربات شدند. آن‌ها یک ربات شبه مار ساخته اند که قادر است بدون استفاده از پا، مستقیم به جلو حرکت کند. این ویژگی باعث می‌شود ربات بتواند وارد مکان‌های تنگ و کوچک شود، همانطور که مار‌ها قادرند وارد حفره‌های کوچک شوند.

از چنین ربات‌هایی می‌توان در هنگام وقوع بلایای طبیعی برای جستجو و نجات افراد استفاده کرد. اینگونه ربات‌ها علاوه بر اینکه به راحتی وارد مکان‌های کوچکی می‌شوند که تنگ‌تر از آنی هستند که انسان بتواند داخل شان شود، پایی هم ندارند که در جایی یا چیزی گیر کند و بنابراین در مسیر‌های صعب العبور یا ناهموار هم می‌توانند به راحتی حرکت کنند.

از چنین ربات‌هایی می‌توان بر روی سطوح عمودی هم استفاده کرد و آن‌ها می‌توانند به ارتفاع بالاتری برسند.

محققان همچنین با مدل برداری از نحوه‌ی حرکت ستون فقرات مار‌ها که انعطاف پذیری زیادی دارد، موفق به ساخت یک سیستم تله رباتیک برای انجام عمل جراحی حلق شده اند.

۳- غذا

گرچه برای بسیاری از مردم نکته‌ی خوشایند و قابل قبولی نیست، اما در بسیاری از نقاط دنیا از مار‌ها به عنوان یک منبع غذایی استفاده می‌شود.

در تهیه‌ی بسیاری از غذا‌های چینی از انواع مار، از مار زنگی گرفته تا مار کبرا استفاده می‌شود.

سوپ مار یکی از غذا‌های پرطرفدار در جنوب چین، به ویژه در فصل زمستان است. چینی‌ها معتقدند این غذا خاصیت درمانی دارد به طوری که عوارض بیماری آرتریت (التهاب مفصل) را کاهش می‌دهد، سرفه را درمان می‌کند و گردش خون را بهبود می‌بخشد.

در رستوران‌های برخی نواحی ویتنام هم شما می‌توانید حتی نوع ماری که مایلید در غذای شما استفاده شود را انتخاب کنید. ویتنامی‌ها هم غذا‌های متنوعی با انواع مار طبخ می‌کنند.

در بعضی قبایل بومی آمریکای شمالی هم خوردن مار رایج است.

۴- پوشاک و اکسسوری

این هم مورد ناخوشایند دیگری از کاربرد‌های مار برای انسان است که البته حقیقتی است گرچه بی رحمانه، اما غیر قابل انکار.

مارها، به خصوص مار‌های بزرگ، بیشتر برای پوست شان شکار می‌شوند تا به عنوان غذا. تجارت پوست مار یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای جمعیت در معرض انقراض مار‌ها در دنیا به شمار می‌شود.

اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین صادرکننده‌ی پوست خزندگان در دنیا است که از آن اغلب برای ساخت انواع کیف استفاده می‌شود. از پوست مار برای ساخت کمربند، کفش، کلاه، کت، جلیقه و حتی جاسیگاری هم استفاده می‌شود.

پوست مار علاوه بر اینکه زیبا و متنوع است، انعطاف پذیری زیادی دارد و ضد آب هم هست.

متأسفانه پوستی که بعد از پوست انداختن مار از آن باقی می‌ماند نازک‌تر از آن است که مناسب استفاده در پوشاک و اکسسوری باشد، به همین دلیل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

با این حال، در سال‌های اخیر برخی برند‌ها تغییر رویه داده و تصمیم به توقف استفاده از پوست طبیعی حیوانات از جمله پوست مار در محصولات خود گرفته اند و آن‌ها را صرفاً با طرح مار تولید می‌کنند.

۵- حیوان خانگی

شاید مار‌ها انتخاب اول بسیاری از ما به عنوان حیوان خانگی نباشند، اما برخی از گونه‌های کوچک و غیر سمی مار قابلیت نگهداری در خانه را دارند. البته مار‌ها مانند سگ و گربه اهلی نمی‌شوند، اما تجارت آن‌ها به عنوان حیوان خانگی بسیار پررونق است.

مار‌های وحشی معمولاً از انسان‌ها دوری می‌کنند، اما بعضی از گونه‌های آن‌ها برونگراتر هستند، به صاحب خود اعتماد می‌کنند و از پیچ و تاب خوردن روی دست‌ها و شانه‌های او لذت می‌برند.

نگهداری از مار‌ها هم به نسبت دیگر حیوانات ساده‌تر است. آن‌ها معمولاً بیشتر از یک بار در هفته نیاز به غذا ندارند و لازم هم نیست آن‌ها را به پیاده روی ببرید یا به ظاهرشان رسیدگی کنید.

۶- نماد

انسان از گذشته مجذوب مار‌ها بوده و این حیوان نقش پررنگی در اساطیر تمدن‌های سرتاسر دنیا داشته.

چینی‌ها از گذشته احترام ویژه‌ای برای مار‌ها قائل بوده اند و آن‌ها را به عنوان تجسم مادی خدایان رودخانه با نوری فراطبیعی به تصویر می‌کشیدند. مار همچنین یکی از ۱۲ حیوان زودیاک چینی است. با این حال، در اساطیر چینی مار‌ها نماد اهریمن و خصوصیات منفی هم بوده اند.

مصریان باستان هم مار‌ها را مقدس می‌دانستند. استفاده از جواهراتی که به شکل مارپیچ تراش خورده بودند رایج بود و بر روی تاج فرعون هم یک مار وجود داشت.

در بسیاری از قبایل بومی آمریکا مار‌ها نماد زمین و متعاقباً نماد طبیعت یا باروری بودند. علت این مسأله هم نزدیکی مار‌ها به زمین بود.

در هند معابد هندوی زیادی وجود دارد که هنوز به مار‌های کبرا اختصاص دارند. این مار‌ها اغلب در نقاشی‌ها و مجسمه‌های شیوا و ویشنو، خدایان آیین هندو به تصویر کشیده شده اند. پیروان مذهب هندو هر سال یک جشنواره برای بزرگداشت مار‌ها در هند برگزار می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

درگیری با مار ۶ متری 56 کیلویی در آمریکا (فیلم)

تماشاخانه