کوهنوردان به امکانات مسیر دل نبندند/ در شرایط بحران امکانات کوهستان ناجی افراد نیست

به گزارش ایسنا، پنجم دی‌ماه در ارتفاعات تهران شاهد حضور جمعیت زیادی از کوهنوردان و هموطنان بودیم که متاسفانه به دلیل کولاک و ریزش بهمن ۱۱ تن از کوهنوردان جان خود را از دست دادند. قطعا در رخ دادن این حادثه عوامل زیادی دست به دست هم داده که مسعود فرح بخش کوهنورد و راهنمای کوهستان در گفت‌وگو با ایسنا به آن اشاره کرد.

سایت مرجع هواشناسی، توچال را بحرانی پیش بینی نکرده بود!

مسعود فرح بخش درباره کوهنوردی در زمستان و فاجعه جمعه سیاه که باعث مرگ 11 نفر از هموطنان در ارتفاعات تهران شد، گفت: می توان گفت در این حادثه برخی از افراد آب و هوای کوهستان را به درستی بررسی نکرده که دچار این حادثه شدند.  جالب تر از آن این است که سایت خارجی و مرجعی که برای آب و هوای کوهستان در جهان استفاده می شود و آب و هوای قلل معروف را پیش بینی می کند، هوای توچال را بحرانی و حاد پیش بینی نکرده بود چرا که این سایت ها جهانی بوده و دقت خیلی بالایی ندارند. یکسری افراد هم که آب و هوا را چک کرده بودند به این سایت ها استناد کرده و دچار اشتباه شدند. 

برخی بر این باورند که حادثه برای دیگران است و هیچ حادثه ای برای آنها اتفاق نمی افتد!/ کوه نزدیک و دور نداریم

او افزود: همچنین یکسری افراد هم بوده که با وجود هشدار ها، اقدام به صعود کردند. می توان گفت پاسخ به اینکه چرا برخی از افراد با اینکه می دانستند خطر وجود دارد و به صعود اقدام کردند این است که بیشتر این افراد بر این باورند که حادثه برای دیگران است و هیچ حادثه ای برای آنها اتفاق نمی افتد! یا نفراتی وجود دارند با اینکه حتی حرفه ای هستند فکر می کنند که کوه هایی مانند کلکچال و توچال کوه های دم دستی هستند و قطعا کوهنورد حرفه ای در این کوه ها آسیب نمی بیند چرا که نزدیک به شهر است! معتقدم کوه چه نزدیک به شهر باشد و چه از شهر فاصله داشته باشد از خطرات آن کم نمی شود و باید در زمستان با تجهیزات و دانش کامل پا به ارتفاعات گذاشت. 

تجهیزات استاندارد خود را در زمان بحران نشان خواهند داد/ قله دم دستی نداریم

فرح بخش گفت: کلکچال با اینکه قله مرتفعی نیست اما بسیاری در آنجا گیر افتادند. خیلی از زمان ها کوهنوردان در زمستان با تجهیزات معمولی به کلکچال صعود می کنند و اکثر مواقع اتفاقی رخ نمی دهد چرا که بیشتر اوقات هوا خوب است اما اگر هوا بد شود، فاجعه ای رخ خواهد داد. هنگامی که شما با تجهیزات کم و یا غیر استاندارد وارد کوه می شوید ممکن است اتفاقی رخ ندهد اما زمانی که هوا خراب شود تازه عملکرد تجهیزات کوهنوردی خود را نشان می دهد. احتمال می رود افرادی که در کلکچال کشته شدند تجهیزات کافی به همراه خود نداشتند چرا که بیشتر کوهنوردان معتقدند که کلکچال قله دم دستی محسوب می شود. باید بگویم رشته ای از اشتباهات رخ داده که باعث همچون حادثه ای شده است.

باید فرهنگ سازی برای صعودها صورت گیرد/ کوه های اطراف تهران هم خطرناک هستند

او در پاسخ به اینکه چرا مردم عادی با وجود هشدار ها، این شرایط را درک نکرده و صعود می کنند و آیا ساز و کاری وجود دارد که از صعود افرادی که تجهیزات ندارند جلو گیری شود؟ پاسخ داد: متاسفانه ساز و کاری وجود ندارد که جلوی مردم در کوه ها گرفته شود چرا که ورودی مشخصی ندارند و حتی اگر از یک جا مانع ورود افراد شویم راه های دیگری وجود داشته که طرف می تواند صعود خود را ادامه دهد. بیشتر برای جلوگیری از این حوادث باید فرهنگ سازی صورت گیرد خصوصا در مورد کوه‌هایی که به شهر ها و مخصوصا به تهران نزدیک است. باید بدانیم کوه مانند طبیعت خطرناک است حتی اگر نزدیک به تهران باشد. باید آگاهی عمومی به افراد جامعه دهیم که کوه چه خطراتی دارد و کوهنوردان در چه خطراتی پای می گذارند.

ایمن سازی مسیر ها باعث شده افراد بی تجربه زیادی پا به کوه ها بگذارند و اعتماد به نفس کاذبی در آنها ایجاد شود

این کوهنورد و راهنمای کوهستان ادامه داد: یکسری ساده انگاری هایی در کوه ها به نام ایمن سازی مسیر صورت می گیرد که جاهای مختلف مسیر کوه را طناب کشی کرده و یا پناهگاه اضافه می کنند. در برخی اوقات هم  تابلو هایی در مسیر اضافه می شود که باید بگویم این یک اعتماد به نفس کاذبی را به کوهنورد خواهد داد. به عنوان مثال من بارها از نزدیک دیده ام که یک فرد عادی بدون تجربه کافی پا به کوه گذاشته و به امید پناهگاه، تابلو و طناب صعود می کند اما زمانی که در شرایط بحرانی قرار می گیرد نمی تواند خود را مدیریت کند و دچار حادثه می شود. بحث ایمن سازی و تسهیل کردن مسیر یکی از مشکلاتی است که در کوه های شمال تهران به چشم می خورد و فقط باعث تردد افراد بیشتر در کوه های شمالی کشور می شود. این تسهیل سازی باعث شده  اعتماد به نفس کاذبی به مردم و کوهنوردان داده شود. همچنین این عامل باعث شده افراد بی تجربه زیادی وارد کوهستان ها شوند و در زمان بروز حادثه این موضوع به بحران تبدیل شود.

امکانات کوه در شرایط بحران آنقدر ها هم چاره ساز نیست

فرح بخش افزود: همواره در کوه های شمال تهران حوادثی رخ می دهد که الزاما منجر به مرگ نمی شود. به عنوان مثال سقوط، سرمازدگی و ... . این همه حوادث به دلیل تردد زیاد در این مسیر ها است. می‌توان گفت دلیل تردد بیش از حد امکاناتی بوده که باعث اعتماد به نفس کاذب می شود چرا که کوهنورد فکر می کند که اگر مشکلی پیش آمد طناب، جان پناه و ... وجود دارد و می تواند از آن استفاده کند اما من باید به آنها بگویم که در شرایط واقعی این امکانات  آنقدر ها هم چاره ساز نیست!

باید سعی شود مربیان باتجربه در باشگاه ها تجربیات خود را به روز کنند

او در پاسخ به اینکه باشگاه های متخلفی وجود دارند که باعث این حوادث می شوند، چرا به این باشگاه ها تذکر داده نمی شود؟ گفت:  باشگاه ها هر هفته برنامه های کوهنوردی خود را برگزار می کنند و به هر حال کسی که هر هفته در کوه باشد باید با خطرات مبارزه کند بنابراین بروز حادثه برای فردی که هر هفته در کوه بوده نسبت به فردی که ماهی یک بار صعود می کند بیشتر است. نمی توان گفت باشگاه های متخلف. معتقدم باید گفت باشگاه هایی هستند که اشتباهاتی را انجام می دهند چرا که یک باشگاه در طول سال برنامه های زیادی را انجام می دهد. فدراسیون کوهنوردی و هیات های استانی به عنوان مقام ناظر به دلیل تعدد باشگاه ها نمی تواند تک تک برنامه ها را بررسی کنند. این تعداد زیاد باشگاه ها باعث شده فدراسیون کوهنوردی نتواند در مسائل ریز وارد شود. معتقدم باید باشگاه ها سنجیده عمل کنند. باید سعی شود مربیان باتجربه در باشگاه ها تجربیات خود را به روز کنند و باید همه بدانند که هیچ کوهی دم دستی نیست حتی اگر یک کوه را بارها صعود کرده باشید.

باید سنجیده عمل کرد

فرح بخش در پایان گفت: ممکن است در کوهی که هزار بار صعود کردید یک شرایطی پیش آید که شما زمین گیر شوید و هیچ وقت قابل پیش بینی برای شما نبوده است. نزدیکی و دوری به شهرها و ارتفاع کوه باعث نشده یک کوه خطرناک و یک کوه آسان باشد. باید یادمان باشد کوهستان محیط خطرناکی است و باید دانش خود را افزایش دهیم. امیدوارم این حوادث کمتر دیده شود و امیدوارم افرادی که در خارج باشگاه کوهنوردی می کنند سنجیده تر عمل کرده و دانش خود را بالا ببرند و به امکانات مسیر مانند پناهگاه ها اتکا نکنند چرا که در هنگام بحران این امکانات نمی تواند ناجی آنان باشد. بهتر است به جای اتکا به امکانات، دانش خود را افزایش دهیم و با تجهیزات ایمن پا به کوه بگذارند.